Stany Zjednoczone

Listopad, miesiąc dziedzictwa rdzennych Amerykanów

W listopadzie Stany Zjednoczone obchodzą Miesiąc Dziedzictwa Rdzennych Amerykanów, którego celem jest lepsze poznanie kultury rdzennych Amerykanów.

Gonzalo Meza-12 listopad 2023-Czas czytania: 4 minuty
Rdzenni Amerykanie

Historyczne zdjęcie trzech rdzennych Amerykanów (Unsplash / Boston Public Library)

Miesiąc Dziedzictwa Rdzennych Amerykanów obchodzony jest w listopadzie od 1990 roku. Jego celem jest zbliżenie się do rdzennych mieszkańców USA, poznanie ich kultur i uznanie ich wkładu w społeczeństwo. Z tej okazji różne instytucje kulturalne i muzea organizują działania, w tym Galeria Narodowa, Biblioteka Kongresu, Archiwa Narodowe, a przede wszystkim Narodowe Muzeum Indian Amerykańskich, które jest częścią sieci Muzea Smithsonian. Znajduje się tam jedna z najobszerniejszych kolekcji rdzennych artefaktów na świecie i obejmuje artefakty, fotografie, dzieła sztuki, obrazy i rzeźby nie tylko z Ameryki Północnej, ale z całego kontynentu.

Wiele diecezji organizuje również msze i modlitwy upamiętniające dziedzictwo rdzennych Amerykanów. Na przykład 3 listopada kardynał Wilton Gregory, arcybiskup Waszyngtonu, DC, przewodniczył w kościele St. Mary of Piscataway w Clinton, Maryland, mszy ku czci rdzennych Amerykanów. W swojej homilii kardynał zauważył: "Obchodzimy ten Miesiąc Dziedzictwa Rdzennej Ludności, aby nasi bracia i siostry, którzy roszczą sobie prawo do tego cennego dziedzictwa, mogli cieszyć się z wielkiego dobra, jakie Rdzenni Amerykanie uczynili dla społeczeństwa i nadal czynią.

Plemiona w Stanach Zjednoczonych

W kraju istnieją 573 podmioty plemienne z 2,5 milionami Indian amerykańskich i rdzennych mieszkańców Alaski mieszkających w różnych częściach kraju. Najbardziej zaludnione plemiona to Cherokee, Navajo i Choctaw. Niektóre grupy nazywają siebie "narodem" lub "ludem", przy czym ten drugi termin jest używany w odniesieniu do plemion, które posługują się tym samym językiem, zamieszkują ten sam region lub mają wspólne cechy kulturowe.  

Na przestrzeni dziejów relacje tych ludów z rządem federalnym były złożone i kontrowersyjne. Od samego początku rząd USA narzucał swoją władzę za pomocą traktatów, które nie były honorowane lub były zwodnicze. W rezultacie ludy tubylcze zostały wywłaszczone z większości swoich ziem. Przykładem tego jest "Indian Removal Act", uchwalony w 1830 roku, który nakazał usunięcie Indian ze wschodniej części kraju na zachód od rzeki Missisipi.

Jednym z plemion, które najbardziej ucierpiały z powodu tego prawa, byli Czirokezi. Ich przymusowy marsz na zachód znany jest w historii kraju jako "Szlak Łez", ponieważ setki Indian zmarło po drodze z głodu, chorób lub wyczerpania. Spośród 15 000 Czirokezów, którzy wyruszyli, 4 000 zmarło po drodze. Kilkadziesiąt lat później wiele z tych działań zostało potępionych i uznanych za niezgodne z konstytucją przez Sąd Najwyższy, na przykład Worcester przeciwko Georgii, który uznał przymusowe wysiedlenie Indian i wywłaszczenie ich ziem przodków. Obecnie Stany Zjednoczone stosują politykę współpracy i samostanowienia, w ramach której rząd uznaje obszary zwane "rezerwatami indiańskimi" za terytoria częściowo suwerenne, tj. z własnymi prawami i formami samorządu. Nie są one częścią żadnego stanu, choć znajdują się w jego obrębie, a zatem nie podlegają jego prawom.

Plemiona mogą uchwalać prawa cywilne, prawa karne, ustanawiać zasady obywatelstwa i zezwalać na działania w ramach swojej jurysdykcji. Ograniczenia są takie same jak w przypadku stanów i znajdują się w konstytucji. Nie mają one uprawnień do emitowania własnej waluty, angażowania się w stosunki zagraniczne ani wypowiadania wojny innym krajom. Istnieje 326 rezerwatów federalnych, z których wiele znajduje się na pograniczu USA i Meksyku. Największym z nich jest rezerwat Navajo Nation o powierzchni 16 milionów akrów, który znajduje się w Arizonie, Nowym Meksyku i Utah.

Mieszkańcy rezerwatów borykają się z licznymi wyzwaniami, w tym ubóstwem, bezrobociem i przestępczością. Wynika to z faktu, że wiele z nich jest zdalnie zlokalizowanych i brakuje im zasobów do stworzenia solidnych gałęzi przemysłu lub przedsiębiorstw. Powszechnym wyjątkiem są kasyna, które odniosły duży sukces i są kluczowym źródłem dochodów dla plemion. Kilka stanów, takich jak Teksas, zabrania zakładania kasyn, dlatego wiele osób udaje się do jedynych ośrodków hazardu znajdujących się w rezerwatach Indian. Jeden z nich znajduje się w rezerwacie Kickapoo w Eagle Pass w Teksasie, na granicy z Coahuila w Meksyku.

Rdzenni amerykańscy katolicy

Szacuje się, że w kraju żyje nieco ponad 780 000 amerykańskich Indian i rdzennych mieszkańców Alaski, którzy wyznają wiarę katolicką. Istnieje 340 parafii składających się głównie z rdzennych społeczności. Konferencja Biskupów Katolickich Stanów Zjednoczonych (USCCB) utworzyła Podkomisję do Spraw Rdzennych Amerykanów, której obecnie przewodniczy biskup Chad W. Zielinski z Ulm, aby zarządzać i pomagać w opiece duszpasterskiej nad tym sektorem populacji. 

 Rdzenni amerykańscy katolicy posiadają głębokie wartości, które wzbogaciły Kościół i jego społeczności. Pierwszą z nich jest ich duchowość. W ostatnich latach Kościół zwiększył liczbę swoich świętych i błogosławionych, kanonizując Kateri Tekakwithę (1656, Nowy Jork-1680 Quebec), zwaną "rdzenną Amerykanką".Mohawk Lily"oraz z procesem beatyfikacyjnym Sługi Bożego Nicholasa W. Black Elka, "Czarnego Łosia" (1863-1950) z plemienia Oglala Sioux. Kateri Tekakwitha jest patronką rdzennych Amerykanów. Została kanonizowana w 2012 roku. "Czarny Łoś" został ochrzczony jako dorosły w 1907 roku i w drugiej części swojego życia podróżował do różnych indiańskich rezerwatów, aby nauczać i głosić wiarę.

Podczas gdy życie tych wzorowych wzorców ukształtowało duchowość rdzennych Amerykanów, kultury te posiadają również inne wartości, które wzbogacają resztę kultury amerykańskiej. Jedną z nich jest sprawiedliwość naprawcza. Poprzez swoje zmagania, głównie w amerykańskich sądach, rdzenni mieszkańcy dochodzili swoich praw, zwłaszcza do użytkowania i suwerenności swoich ziem. Dwie inne istotne zasady w kulturach rdzennych Amerykanów to rodzina, skoncentrowana na małżeństwie, oraz życie wspólnotowe w parafii. Ich tradycje, języki i zwyczaje są rozpowszechniane - we wspólnotach parafialnych lub misjach - wraz z głoszeniem Ewangelii i sprawowaniem sakramentów.

"Rdzenne kultury i Ewangelia nie są dwiema konkurującymi ze sobą ideami, ale łączą się, jak widać w życiu tak wielu rdzennych Amerykanów. Dzięki głębszemu zrozumieniu społeczności należących do Kościoła katolickiego rdzennych Amerykanów będziemy w stanie lepiej połączyć wiarę i kultury, które kierują posługą katolicką dla rdzennych Amerykanów, będąc wielkim darem dla Chrystusa i Jego Kościoła" (USCCB, 2019. "Dwie rzeki", Raport na temat kultury i posługi amerykańskich katolików).

Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.
Banery reklamowe
Banery reklamowe