Następstwo czasów przybliża nas do setnej rocznicy objawień Najświętszej Maryi Panny w Fatimie. Przygotowanie obchodów stulecia nie jest łatwym zadaniem, ale trudniejsze jest poznanie, zrozumienie, uznanie i przeżycie decydujących wydarzeń, które czynią Fatimę ołtarzem świata, jak powiedział św. Jan Paweł II. Stulecie nabiera głębszego znaczenia, ponieważ nie chodzi o celebrowanie przeszłości czy tego, co historyczne, ale o ponowne odkrycie projektów, których Boża wieczność pragnie dla doczesności człowieka.
Doświadczenie Fatimy
Jesteśmy przyzwyczajeni do patrzenia na Fatimę z punktu widzenia rzeczywistości fragmentarycznej, cząstkowej lub wodoszczelnej. Dla niektórych podkreśla się wymiar historyczny i socjologiczny, uznając pluralizm i wielką liczbę tysięcy osób, które w ciągu ostatniego stulecia często przybywały do Fatimy. Dla innych socjologia specjalizuje się w danych dotyczących uczestnictwa w mszach, spowiedziach, pielgrzymkach i innych aktywnościach religijnych. W sferze wiary są tacy, którzy nie wierzą w ten "fenomen religijny"; inni dystansują się od wielorakich form manifestacji pobożności ludowej lub prostoty, z jaką wielu pielgrzymów umie zamanifestować swoją najszczerszą i naturalną miłość do Najświętszej Dziewicy. Inna grupa, nie mniej liczna, podsumowuje doświadczenie Fatimy jako praktykę pobożnych czynów i masową religijność, zapominając, że Fatima nie znajduje się poza dynamizmem teologicznym, a w konsekwencji poza zbawczym planem Boga wobec ludzkości i wobec konkretnego życia każdego mężczyzny i każdej kobiety wszystkich czasów.
Konkretnie rzecz ujmując, staje się jasne i oczywiste, że stulecie objawień Matki Bożej w Fatimie należy analizować z szerokiego, całościowego i przekrojowego punktu widzenia. Ściśle rzecz biorąc, trzeba jasno powiedzieć, że objawienia fatimskie są prawdziwą i głęboką lekcją teologii, w której spotkanie Boga z człowiekiem pozostaje koniecznością dla objawienia się Jego Miłości i Miłosierdzia, stwarzając człowiekowi warunki do przyjęcia zbawienia dokonanego już w Chrystusie. W ten sposób objawienia fatimskie są gwarancją i zaproszeniem do pełniejszego przeżywania daru wiary w konkretnych okolicznościach, w konkretnych dynamizmach i w konkretnym życiu.
Kontekst historyczny
Tak zwanych "objawień prywatnych" nie można rozumieć po prostu jako odpowiedzi na ludzkie problemy. Trzeba je rozumieć jako apel Boga w czasie, aby radykalny charakter Ewangelii i głoszenie Dobrej Nowiny nie zostały zagłuszone przez okoliczności, w które zostały wstawione. W ten sposób można zrozumieć historyczny kontekst objawień fatimskich.
Mali pasterze urodzili się na początku XX wieku, w ostatnich latach istnienia monarchii portugalskiej. Republika została agresywnie zaszczepiona w Portugalii przez rewolucyjne, zbrojne i antyklerykalne elity, które dążyły do zmiany społeczno-kulturowej tkanki narodu portugalskiego. Pierwsze ustawy republikańskie zdezawuowały wszystkie dobra kościelne, prześladowano duchownych, wygaszono zakony i bractwa religijne, które przetrwały liberalizm, zakazano publicznych imprez religijnych. Z drugiej strony Europa stała się polem bitwy; świat toczył I wojnę światową, a Rosja carów dawała początek rewolucji bolszewickiej.
W obliczu tego, co Matka Boża określa jako "zło świata", orędzie fatimskie przychodzi jako odpowiedź Boga na zagrożenia, które groziły upadkiem Ludzkości. Jednocześnie należy zwrócić uwagę na niektóre cechy adresatów orędzia (trójki dzieci): należeli do ubogich rodzin, byli niewinni, prawdomówni i pobożni. W obliczu objawień ujawnią zdziwienie, zaufanie, ciekawość, pewną ignorancję kulturową, a w chwili, gdy władze republikańskie biorą ich do niewoli i grożą im, pozostają wierni prawdzie, której byli świadkami.
Co to jest Fatima?
Łatwiej byłoby powiedzieć, czym Fatima nie jest już od 13 maja 1917 r. W tym dniu przestała być wioską odizolowaną od reszty świata i zamieszkałą przez dobrych i prostych ludzi. Wraz z objawieniami Najświętszej Dziewicy wszystko się zmieniło: Fatima stała się punktem odniesienia w oczach zarówno wierzących, jak i niewierzących.
Fatima jest jednym z najlepszych miejsc spotkania ludzi i ludzi z Bogiem. Dawniej mówiono, że orędzie fatimskie jest lekcją głębokiej teologii spotkania Boga z człowiekiem, a co za tym idzie, sanktuarium fatimskie manifestuje to spotkanie pluralizmem osób i wrażliwości, które tam przybywają. W ten sposób sanktuarium w Fatimie stało się Atrium gdzie poruszają się tysiące ludzi, kierowanych najróżniejszymi motywacjami czy intencjami.
Sanktuarium fatimskie jest doświadczane nie tylko w swojej różnorodności społecznej, przestrzennej, architektonicznej i kulturowej. To także prawdziwe płuca duchowości. Katolicy wszystkich narodów, dowody miłości wszystkich możliwych płci, wrażliwości wszelkiego rodzaju mieszają się tam z początkiem i końcem ich spojrzenia na Matkę Boską. Nawet jeśli orędzie fatimskie nie jest dobrze znane, co wyjaśniłoby przyczynę, należy dobrze zrozumieć, że tysiące pielgrzymów, którzy przybywają do Fatimy, są prowadzeni przez serce, w spotkaniu z sercem. Pewność obecności Matki Bożej w tamtym miejscu jest tym, czego ludzie szukają, wraz z pewnością, że wszystko jest tam inne, bo wszystko jest świadectwem obecności Matki Bożej.
Wychodząc z rozważania, że Fatima jest miejscem szczególnego spotkania z naszą Matką, można zaświadczyć o planie Bożej Miłości, która nie przestaje na wszelkie sposoby zwracać naszych serc ku Jego Miłości. Przez kontakt z orędziem Matki Bożej w Fatimie, zwłaszcza z Wspomnienia Łucjo, poruszamy się w dialektyce nieba i ziemi, świata Boga i świata człowieka, dialogu i objawienia, pewności i wątpliwości. Oddalenie, w którym znalazła się ludzkość, zostaje rozwiązane przez bliskość Boga, który posyła aniołów, aby przygotowali spotkania Dziewicy z małymi pasterzami, i zastępuje twardość dorosłych uległością dzieci wobec głosu Dziewicy.
Punkt początkowy i końcowy
W naszych czasach, gdy wszystko znów zanurzone jest w oddalaniu się człowieka od Boga, orędzie fatimskie może paść ofiarą różnych interpretacji. Dlatego zamiast patrzeć na interpretacje, musimy przyjąć postawę i dynamizm Miłości.
Do podsumowania orędzia Matki Bożej w Fatimie wystarczą trzy słowa: modlitwa, pokuta i nawrócenie. Tam Matka Boża zaprasza nas do życia w bliskości z Panem i przeżytego całkowicie w Nim; skłania nas do aktów pokuty, które ukazują naszą miłość do Niego w zadośćuczynieniu za grzechy ludzi; i zaprasza nas do zmiany, do przeżywania ciągłego nawrócenia, w którym Miłość jest naszą jedyną pewnością.
Z tych wszystkich powodów setna rocznica objawień Matki Bożej w Fatimie skłania nas do pragnienia, aby nasze życie było przeżywane w całkowitym zawierzeniu Bogu i Niepokalanemu Sercu Matki Bożej. Serce Matki staje się wtedy punktem wyjścia i punktem dojścia naszych serc, gdzie Matka Boża daje nam gwarancję, że "Moje serce będzie twoim schronieniem (objawienie czerwcowe), aby nie zabrakło nam pewności objawionej w objawieniu lipcowym: "¡Pt ostatni, Moje Niepokalane Serce zatriumfuje"!.
Vila Viçosa (Evora, Portugalia)
