Zasoby

Stolica Apostolska i "nowe prawa" ludzkości

W niedawnym oświadczeniu "Dignitas Infinita" Dykasterii Nauki Wiary pojawia się nadrzędny temat, który w rzeczywistości leży u podstaw wielu dzisiejszych działań dyplomatycznych Stolicy Apostolskiej: kwestia nowych praw.

Andrea Gagliarducci-20 kwietnia 2024-Czas czytania: 3 minuty
Prawa człowieka

Plakat z napisem "każdy człowiek ma swoje prawa" (Unsplash / Markus Spiske)

Wiele zostało powiedziane na temat "Dignitas InfinitaDoktryny Wiary, koncentrując się zwłaszcza na kwestiach walki z ideologią gender, wielokrotnym "nie" dla aborcji i eutanazji oraz idei traktowania nawet kwestii społecznych, takich jak ubóstwo, jako ataku na ludzką godność. Istnieje jednak jeden nadrzędny temat, który w rzeczywistości leży u podstaw wielu dzisiejszych działań dyplomatycznych Stolicy Apostolskiej: kwestia nowych praw.

W 75. rocznicę opublikowania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Stolica Apostolska wielokrotnie potwierdzała swoje poparcie dla tych pierwotnych praw, zakorzenionych w samej istocie człowieka i co do których istniał szeroki i jednomyślny konsensus. W końcu w czasie, gdy Powszechna Deklaracja została opracowana, w następstwie tragedii nazizmu, istniała potrzeba międzynarodowo uznanych standardów, które mogłyby bronić ludzkich wartości. 

Jednocześnie Stolica Apostolska nie omieszkała wskazać palcem na tak zwane "prawa trzeciej i czwartej generacji", co do których nie ma powszechnej zgody i których zasadność nie jest zbyt jasna. Prawa trzeciej generacji to te zdefiniowane jako prawo do ochrony środowiska i prawo do edukacji. Następnie istnieje czwarta generacja praw człowieka, zdefiniowana jako prawo do samorozwoju, w którą wpisuje się wiele inicjatyw na rzecz równouprawnienia płci.

Godność człowieka

Co mówi "Dignitas Infinita"? Podkreśla, że czasami "pojęcie godność "godność istoty ludzkiej nawet po to, by uzasadnić arbitralne mnożenie nowych praw", niektórych nawet "sprzecznych z tymi pierwotnie zdefiniowanymi", przekształcając godność w "odizolowaną i indywidualistyczną wolność, która udaje, że narzuca jako prawa pewne pragnienia i skłonności, które są obiektywne". 

Dokument dodaje jednak, że "godność ludzka nie może być oparta na czysto indywidualnych kryteriach lub utożsamiana wyłącznie z dobrostanem psychofizycznym jednostki", ale "przeciwnie, opiera się na konstytutywnych wymogach natury ludzkiej, które nie zależą ani od indywidualnej arbitralności, ani od uznania społecznego". 

Ponownie czytamy, że "konkretna i obiektywna treść oparta na wspólnej ludzkiej naturze" jest potrzebna do poświadczenia nowych praw. 

Nowe prawa

Kwestia ta jest szeroko dyskutowana. Odniesienia do tych nowych praw, w różnych formach, można znaleźć w różnych dokumentach międzynarodowych, w których na przykład terminologia płci jest również wprowadzana w kwestiach związanych z przyjmowaniem migrantów lub pomocą humanitarną. Co ciekawe, papież Franciszek poruszył już ten temat w swoim przemówieniu do Korpusu Dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej w 2018 roku.

Przy tej okazji papież zauważył, że "po wstrząsach społecznych 1968 r. interpretacja niektórych praw stopniowo się zmieniała, obejmując wiele nowych praw, nierzadko sprzecznych ze sobą".

To, kontynuował papież, stworzyło "nieco paradoksalne" ryzyko, że "w imię samych praw człowieka, nowoczesne formy ideologicznej kolonizacji najsilniejszych i najbogatszych są ustanawiane ze szkodą dla najbiedniejszych i najsłabszych".

Ojciec Święty poszedł dalej, podkreślając, że nie tylko wojna lub przemoc naruszają prawa do życia, wolności i nienaruszalności każdej osoby ludzkiej, ale istnieją bardziej subtelne formy, takie jak odrzucanie niewinnych dzieci jeszcze przed ich narodzinami. Z tego powodu, oprócz zaangażowania na rzecz pokoju i rozbrojenia, papież wezwał do odpowiedzi, która zwróci również uwagę na rodzinę.

Stanowisko Stolicy Apostolskiej

Chodzi o to, że Stolica Apostolska stara się spojrzeć na wszystkie scenariusze w sposób, który próbuje objąć wszystkie obecne problemy.

Z czego wynika podejście Stolicy Apostolskiej do nowych praw? Z faktu, że przynoszą one nową wizję antropologiczną, która oddala się od wizji propozycji chrześcijańskiej i pozbawia osobę trzech wymiarów relacji z samym sobą, relacji z Bogiem i relacji z innymi.

Stolica Apostolska widzi w tym ryzyko zniszczenia godności osoby ludzkiej. Kardynał Pietro Parolin wyjaśnił w wywiadzie z 2022 r., że "nie jest to ideologiczna walka Kościoła. Kościół zajmuje się tymi kwestiami, ponieważ troszczy się i kocha człowieka oraz broni osoby ludzkiej w jej godności i najgłębszych wyborach. Tak naprawdę chodzi o mówienie o prawach i mówienie o nich z miłością do człowieka, ponieważ widzimy dryfowanie, które wynika z tych wyborów".

Jest to walka podjazdowa dla Stolicy Apostolskiej, która nie tylko nie jest słuchana, ale wręcz stwarza kłopoty za każdym razem, gdy sprzeciwia się rozpowszechnianiu nowych praw. Tak więc dokument "Dignitas Infinita" kładzie kolejny punkt na tę kwestię i zapewnia dyplomatom Stolicy Apostolskiej nowe narzędzie do zajęcia się kwestią nowych praw. Jest to z pewnością kwestia przyszłości, ale także teraźniejszości.

AutorAndrea Gagliarducci

Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.