Tekst Deklaracji "Dignitas infinita" o godności człowieka w języku angielskimWatykan publikuje długo oczekiwany dokument na temat godności ludzkiejW dniu 8 kwietnia deklaracja została ostatecznie opublikowana. Dignitas infinita na temat godności ludzkiej, Dykasterii ds. Nauki Wiary.
Jest to długo oczekiwany dokument ze względu na temat, którego dotyczy. Doktryny Wiary, kardynał Víctor Manuel Fernández, podkreślił podczas prezentacji dokumentu, że jego opracowanie zajęło pięć lat, co jest warte podkreślenia, ponieważ mamy do czynienia z dokumentem dojrzałym i w żadnym wypadku nie improwizowanym, ale który przeszedł przez różne projekty i pod nadzorem wielu ekspertów tej dykasterii.
W tym sensie deklaracja przedstawia pierwszą część (pierwsze trzy rozdziały), która stara się położyć fundamenty godności ludzkiej, opierając się na magisterium św. Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka. Ten ostatni wniósł istotny wkład w czwartym rozdziale, w którym przedstawiono listę poważnych naruszeń godności ludzkiej.
Pochodzenie Dignitas infinita
Nazwa Dignitas infinitaTermin "nieskończona godność" pochodzi z cytatu św. Jana Pawła II z okazji modlitwy Anioł Pański z osobami niepełnosprawnymi, aby wskazać, że godność ta może być rozumiana jako nieskończona, to znaczy, że "wykracza poza wszelkie zewnętrzne pozory lub cechy konkretnego życia ludzi". (Dignitas infinita, Prezentacja).
To pozwala nam zająć się tematem, który jest wspólnym wątkiem biegnącym przez oświadczenie, podstawą wszystkiego innego, a mianowicie, że człowiek posiada nieskończoną godność, która opiera się na jego własnej istocie, a nie na okolicznościach.
Ten aspekt jest tym ważniejszy do przemyślenia w czasach, gdy godność i tak wiele kwestii moralnych zależy od całkowicie arbitralnych kryteriów. Dlatego ten dokument jest ważny, nie dlatego, że jest koniecznie innowacyjny pod względem teorii godności ludzkiej, ale dlatego, że ośmiela się iść pod prąd, wierny misji Kościoła, którą św. Jan Paweł II wskazał w Veritaris splendorjako diakonia prawdy.
Godność ontologiczna, godność moralna, godność społeczna i godność egzystencjalna
Kolejną kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, jest rozróżnienie między godnością ontologiczną, godnością moralną, godnością społeczną i godnością egzystencjalną.
Pierwszym z nich jest koncepcja, nad którą dokument dogłębnie pracuje i polega na godności, którą wszyscy posiadamy przez sam fakt bycia osobą, a która opiera się na dwóch punktachistnieć i być chcianym, stworzonym i kochanym przez Boga". (Dignitas infinita, n. 7). Pamiętajmy, że tej godności nigdy się nie traci, nie można się jej pozbyć i nie jest ona w ogóle zależna od okoliczności, co jest zbyt powszechne w dzisiejszych czasach.
Drugie znaczenie, godność moralnajest związana z wolnością, tzn. gdy osoba działa wbrew swojemu sumieniu, działa wbrew własnej godności. Jest to bardzo przydatne rozróżnienie, ponieważ wolność jest zwykle postrzegana jako zwykła zdolność do wyboru między jedną opcją a drugą, ale nie jest postrzegana jako zdolność, która pozwala osobie wzrastać i doskonalić się właśnie wtedy, gdy jest wykonywana i działa poprawnie, nie mówiąc już o tym, że moralność czynów jest rozumiana jako zależna od tego, czy ma ona wpływ na innych, czy też osoba czuje, że zrobiła coś złego, czy nie.
Z drugiej strony godność społeczna koncentruje się na ograniczeniach społecznych, w których żyją ludzie. Warunki te mogą nie spełniać wymogów godności ontologicznej. Jak możemy nie myśleć o ludziach, którzy są w stanie skrajnego ubóstwa, którzy nie mają dostępu do wody lub kanalizacji, dzieci, które cierpią z powodu niedożywienia, anemii i którzy nie mają dostępu nawet do najbardziej podstawowych usług zdrowotnych. Wreszcie, godność egzystencjalna koncentruje się na tych okolicznościach, które nie pozwalają osobie żyć godnie, nie tyle w sferze materialnej lub zewnętrznej, które są sprzeczne z godnością ontologiczną, ale są wewnętrznymi lub egzystencjalnymi czynnikami warunkującymi, takimi jak choroba, przemoc w rodzinie itp.
Dykasteria podkreśla bardzo subtelne, ale potencjalnie niebezpieczne rozróżnienie, woląc używać terminu godność osobista zamiast godności ludzkiej, ponieważ osoba jest rozumiana jako podmiot zdolny do rozumowania, a zatem jeśli mamy do czynienia z podmiotem, który nie posiada tej zdolności, a przynajmniej nie posiada jej w pełni, to nie byłby on godny uznania godności, na przykład płód lub osoba z chorobą psychiczną lub niepełnosprawnością.
Tekst, oprócz wszystkich podstaw, które przedstawia, uważa, że godność ludzka jest znacznie wyższa niż moglibyśmy sądzić, dzięki trzem przekonaniom: wszyscy jesteśmy stworzeni na obraz Boga, Chrystus podniósł tę godność i powołanie do pełni, którą mamy, aby być powołanym do komunii z Bogiem, czego nie można powiedzieć o żadnym innym stworzeniu.
Dlatego rozumiemy, że Kościół musi być pierwszym, który szanuje godność ludzką, promuje ją i odgrywa rolę gwaranta godności każdej osoby, bez wyjątku.
Naruszenie godności
W prezentacji dokumentu kardynał Fernández opowiada o tym, jak projekt tekstu został wysłany z następującym wyjaśnieniem: "To nowe sformułowanie stało się konieczne, aby odpowiedzieć na konkretną prośbę Ojca Świętego. Ojciec Święty wyraźnie poprosił o zwrócenie większej uwagi na poważne naruszenia godności ludzkiej, które mają obecnie miejsce w naszych czasach, zgodnie z encykliką Fratelli tutti. W związku z tym Sekcja Doktrynalna podjęła kroki w celu zmniejszenia początkowej części [...] i bardziej szczegółowego opracowania tego, co wskazał Ojciec Święty". (Dignitas infinita, Prezentacja).
Tak więc czwarty rozdział oferuje nam listę, która nie jest wyczerpująca ani zamknięta, poważnych naruszeń, które możemy znaleźć w naszych czasach, z których wiele jest już znanych i na temat których Magisterium już się wypowiedziało, na przykład św. Evangelium vitaePodczas gdy inne to naruszenia, które są bardziej obecne we współczesnym społeczeństwie i stopniowo stają się normalizowane lub o których niewiele się mówi.
Przed wydaniem długo oczekiwanego oświadczenia istniały wątpliwości co do tego, czy odniesie się ono do ideologii gender, ponieważ papież Franciszek niedawno oświadczył, że "Najbrzydszym zagrożeniem jest ideologia gender, która unieważnia różnice". (Audiencja papieża Franciszka z uczestnikami konferencji "Mężczyzna-kobieta obrazem Boga. O antropologię powołań"). Rzeczywiście, tekst wskazuje na teorię gender jako jedno z poważnych naruszeń, ponieważ "udaje, że zaprzecza największej możliwej różnicy między żywymi istotami: różnicy seksualnej. Ta konstytutywna różnica jest nie tylko największą, jaką można sobie wyobrazić, ale także najpiękniejszą i najpotężniejszą: osiąga w parze męsko-żeńskiej najbardziej godną podziwu wzajemność i dlatego jest źródłem tego cudu, który nigdy nie przestaje nas zadziwiać, jakim jest pojawienie się na świecie nowych istot ludzkich". (Dignitas infinita, n. 58).
Dignitas infinita jest wkładem Kościoła w tę walkę, która, jak podkreśla papież Franciszek, nigdy się nie kończy i nigdy nie może się skończyć (por. Dignitas infinita, n. 63), jeśli chodzi o prawa człowieka i godność ludzką, jednocześnie ostrzegając nas przed pokusą usunięcia godności ludzkiej jako fundamentu praw człowieka, tak aby pozostawić je pod wpływem ideologii i interesów najsilniejszych.
Jasność dokumentu jest doceniana, ponieważ odnosi się on do podstaw godności ludzkiej, a także poważnych naruszeń, które mogą i niestety zawsze będą miały miejsce, dlatego nie jest możliwe sporządzenie wyczerpującej listy wszystkich naruszeń lub zaproponowanie rozwiązań dla każdego przypadku: "Poszanowanie godności każdego człowieka jest niezbędną podstawą istnienia każdego społeczeństwa, które twierdzi, że opiera się na sprawiedliwym prawie, a nie na sile władzy. To właśnie na podstawie uznania godności ludzkiej przestrzegane są podstawowe prawa człowieka, które poprzedzają i stanowią podstawę wszelkiego cywilizowanego współistnienia". (Dignitas infinita, n. 64).
