Pielgrzymka do Niemiec: Katedra w AkwizgranieNiektórzy święci odegrali rolę budowniczych mostów między narodami i krajami, zapisując się w historii pod różnymi imionami. Dobrze znanym przykładem jest Święty Antoni z Padwy (c. 1195-1231). Pochodzący z Lizbony, większość życia spędził we Włoszech, gdzie znany jest jako Antonio di Padova, podczas gdy w Portugalii nazywany jest António de Lisboa. To samo można powiedzieć o św. Elżbiecie Węgierskiej (1207-1231), nazywanej tak ze względu na miejsce urodzenia, ale znanej w Niemczech jako Elżbieta z Turyngii, ponieważ poślubiła landgrafa Ludwika z Turyngii-Hesji.
To samo dotyczy św. Jadwigi (Hedwig), ciotki Elżbiety z Turyngii, której matka, Gertruda, była jej siostrą. W Bawarii znana jest jako Jadwiga z Andechs, od wioski - wówczas tylko zamku - nad brzegiem jeziora Ammersee, gdzie urodziła się w 1174 r. jako córka hrabiego Bertholda IV z Andechs. Do historii przeszła jednak jako Jadwiga Śląska, gdzie mieszkała przez większość swojego życia. W języku polskim nazywana jest Świętą Jadwigą Śląską: ze względu na wpływ jej męża Henryka I Śląskiego, pierwotnie słowiański region doświadczył mieszanki ludności polskiej i niemieckiej do końca II wojny światowej.
Małżeństwo z Henrykiem I Śląskim
Po spędzeniu dzieciństwa w opactwie w Kitzingen, kształconym przez benedyktynki, których opatką była jej ciotka, ojciec wydał ją za mąż - jak już wspomniano - za przyszłego hrabiego Henryka I Śląskiego i księcia Polski. Pod koniec XII wieku dzieciństwo skończyło się wcześnie: Jadwiga miała 12 lat, kiedy wyszła za mąż i 13 lat, kiedy urodziła swoje pierwsze dziecko; z biegiem lat miała jeszcze pięcioro dzieci. Zgodnie z tradycją, po 22 latach małżeństwa Jadwiga i Henryk złożyli ślub wstrzemięźliwości; nie wpłynęło to jednak na szczęście ich małżeństwa. Wbrew powszechnemu przekonaniu o małżeństwach politycznych, wiele z nich okazało się szczęśliwych, podobnie jak małżeństwo jej siostrzenicy Elżbiety z landgrafem Ludwikiem z Turyngii.
W 1201 r. Henryk I został księciem śląskim i uzyskał południową część Wielkopolski oraz księstwo krakowskie, dlatego nazywał siebie "księciem Śląska, Polski i Krakowa" i dlatego w różnych średniowiecznych i współczesnych kronikach Jadwiga jest często określana jako "księżna Polski".
Podczas gdy jej mąż był zajęty umacnianiem swojego majątku, Jadwiga pracowała nad szerzeniem idei chrześcijańskich, z oddaniem opiekowała się biednymi i chorymi, zakładała klasztory żeńskie i wspierała różne zakony w zakładaniu filii. Zgodnie z tradycją, zawsze nosiła ze sobą figurkę Matki Boskiej, na którą spoglądała z nabożeństwem, nawet w obliczu przeciwności losu, takich jak zniszczenie jej miejsca urodzenia, zamku Andechs. Jej siostra Gertruda - matka Elżbiety Węgierskiej lub Turyngskiej - padła ofiarą zamachu. Ponadto musiała poradzić sobie z przedwczesną śmiercią trzech synów i dwóch córek, ponieważ jedynym z sześciorga dzieci, które ją przeżyły, będzie córka, również o imieniu Gertruda. Jadwiga znosiła to z pociechą wiary i codziennej modlitwy, co ostatecznie doprowadziło ją do pragnienia prowadzenia życia konsekrowanego.
Wdowieństwo i życie zakonne
Po śmierci męża w 1238 r. i utracie pierworodnego syna, następcy ojca jako księcia śląskiego i princepsa Polski, w bitwie pod Legnicą przeciwko Mongołom trzy lata później, Jadwiga wstąpiła do klasztoru cysterek w Trebnitz, który sama założyła w 1202 r., pierwszego żeńskiego klasztoru na Śląsku. Klasztor szybko rozrósł się do około tysiąca mniszek, uczennic i służących. Zmarła tam 15 października 1243 r. w wieku prawie 70 lat.
Oprócz fundacji Trebnitz, dla której często przedstawiany jest z kościołem w ręku - jak to zwykle bywało w przypadku wielu wizerunków świętych w średniowieczu - i jest przedstawiany na wczesnym XV-wiecznym posągu klasztoru Niedernburg, zbudował także szpitale i przytułki, takie jak Szpital Świętego Ducha we Wrocławiu (Breslau po niemiecku; Wrocław po polsku) i szpital dla trędowatych kobiet w pobliżu Neumarkt.
Reputacja świętości Jadwigi wynika nie tylko z życia klasztornego, do którego wycofała się w ostatnich latach życia, ale przede wszystkim z jej służby ubogim i nieustannej hojności wobec nich. Według kronik, oprócz budowania hospicjów i przytułków, robiła wszystko, by pomagać im osobiście; nauczyła się nawet języka polskiego, by lepiej im służyć. Jej skromność i stonowany ubiór sprawiają, że jest ona wyraźnie obca swojemu statusowi. Jadwiga nie wstydzi się nosić znoszonych ubrań, starych butów, a nawet chodzić boso: na niektórych obrazach trzyma buty w dłoni, co jest aluzją do tej okoliczności. Hedwig nie chce odróżniać się od biednych, ponieważ, jak mówi swojej córce Gertrudzie, biedni "są naszymi panami".
Kult św. Jadwigi
Twierdzenia te opierają się na głównym źródle historii jej życia, "Vita beate Hedwigis", napisanej po łacinie około 1300 roku przez nieznanego uczonego, która od końca XIV wieku była kilkakrotnie tłumaczona na język niemiecki. Twierdzenia te są poparte dokumentem kanonizacyjnym papieża Klemensa IV, który kanonizował ją 26 marca 1267 r.; jej święto obchodzone jest 16 października.
Wojciecha i Stanisława, była najważniejszą patronką Śląska i Polski, a jej kult rozprzestrzenił się na zachód, od Gdańska i Krakowa po Wiedeń, Trydent i Antwerpię, faworyzowany przez zakonnice cysterskie i polską dynastię Piastów.
W 1773 r. Fryderyk Wielki, król Prus, zbudował katedrę św. Jadwigi w Berlinie, obecnie siedzibie archidiecezji berlińskiej, głównie dla katolickich imigrantów ze Śląska. W ten sposób Jadwiga stała się również patronką Brandenburgii i Berlina, a także swojego miejsca urodzenia, Andechs w Bawarii. W ten sposób św. Jadwiga tworzy szczególny pomost między światem germańskim i słowiańskim.
