W dniu 1 września "Czas tworzenia"Czas Stworzenia" kończy się 4 października, w święto św. Franciszka z Asyżu, okresem refleksji nad troską o wszystko, co Bóg stworzył, pod hasłem "Niech płynie sprawiedliwość i pokój", zainspirowanym przez Amosa 5:24. W swoim orędziu na ten dzień papież stwierdził, że "Bóg chce, aby panowała sprawiedliwość, która jest tak istotna dla naszego życia jako dzieci na obraz Boga, jak woda dla naszego fizycznego przetrwania.
Ta sprawiedliwość musi pojawić się tam, gdzie jest potrzebna, nie może być ukryta zbyt głęboko lub zniknąć jak parująca woda, zanim będzie mogła nas podtrzymać. Bóg chce, aby każdy starał się być sprawiedliwy w każdej sytuacji; aby zawsze starał się żyć zgodnie z Jego prawami, a tym samym umożliwiał pełny rozkwit życia. Kiedy szukamy przede wszystkim Królestwa Bożego (por. Mt. 6,33), utrzymując właściwą relację z Bogiem, ludzkością i naturą, wtedy sprawiedliwość i pokój mogą płynąć, jak niewyczerpany strumień czystej wody, odżywiając ludzkość i wszystkie stworzenia".
Papież wezwał nas do odnowienia "naszej relacji ze stworzeniem", "abyśmy nie postrzegali go już jako przedmiotu do wykorzystania, ale raczej jako święty dar od Stwórcy".
Aby uczcić ten dzień, przyjrzymy się niektórym klasztorom, które od wieków szanują tę troskę i szacunek dla Stworzenia.
Klasztor Poblet, Hiszpania
Klasztor Poblet został założony w połowie XII wieku. Chociaż został opuszczony w XIX wieku z powodu likwidacji, obecnie jest ponownie aktywny. Jego przeor, Lluc Torcal, rozpoczął kilka lat temu serię reform mających na celu integrację nowych zrównoważonych technologii w klasztorze. W ten sposób zainstalowano system paneli słonecznych, system geotermalny do ogrzewania (było to jedno z pierwszych miejsc w Hiszpanii wykorzystujących energię geotermalną) oraz jonizowane prysznice, które wytwarzają "efekt wodospadu": czyszczą bez potrzeby używania mydła.
Oczywiście ogród jest również uprawiany bez pestycydów i nawozów chemicznych, przy użyciu płodozmianu, aby nie zubożyć gleby. Używają również ekologicznych środków czyszczących i są zaangażowani w "niebieską gospodarkę": to, co jest wyrzucane, jest ponownie wykorzystywane.
Opactwo Fulda, Niemcy
Opactwo Fulda znajduje się w kraju związkowym Hesja w środkowo-zachodnich Niemczech.
Jest to klasztor benedyktyński założony w 744 roku przez świętego Sturmiusa, ucznia świętego Bonifacego. Był to bardzo ważny ośrodek religijny i kulturalny w średniowieczu, a także kluczowy punkt ewangelizacji ludów germańskich.
Jego wielowiekowa metoda uprawy roślin bez użycia chemikaliów i pracy wyłącznie metodami naturalnymi została opisana w książce "...".Organiczny ogród klasztorny"przez wydawnictwo Susaeta.
Opactwo Boulaur, Francja
To cysterskie opactwo, położone w pobliżu Tuluzy, również wybrało zrównoważony model. W tym przypadku Opactwo Boulaur uruchomiła projekt Grange 21którego celem jest wdrożenie metod permakultury w klasztorze. System ten naśladuje naturalne ekosystemy, dzięki czemu obszary uprawne utrzymują się bez konieczności stosowania chemikaliów.
Zakonnicom z opactwa udało się uruchomić projekt za pośrednictwem Credofunding, chrześcijańskiej platformy crowdfundingowej we Francji.
Jego projekt koncentruje się nie tylko na uprawie ziemi, ale także na zrównoważonym wykorzystaniu zasobów zwierząt w jego gospodarstwie (krów, cieląt, świń...).
Klasztor Solan, Francja
Światowy Dzień Modlitw o Ochronę Stworzenia ma charakter ekumeniczny, ponieważ obchodzony jest wspólnie z prawosławnymi. The Prawosławny klasztor Solanwe Francji, w regionie Gard, jest kolejnym przykładem rolnictwa ekologicznego.
Zakonnice z tego klasztoru wdrożyły również zrównoważoną metodę uprawy ziemi na działce, którą nabyły w 1991 roku. "Opieramy się na przekonaniu, że człowiek nie został umieszczony przez Boga na świecie, aby go zdominować w poszukiwaniu nieograniczonego zysku, ale że jego funkcją jest być jak dyrektor chóru stworzenia stworzonego do śpiewania chwały Stwórcy", stwierdzają na swojej stronie internetowej. W tym projekcie doradzał im Pierre Rabhi, jedna z sił napędowych agroekologii, z pomocą Association des Amis de Solan.
Inne klasztory
Klasztor San Juan de los Reyes, znajdujący się w Toledo (Hiszpania), który został założony w 1476 r. przez katolickich monarchów, również przeprowadził w lipcu 2023 r. renowację systemu oświetlenia w swoim krużganku, aby zmniejszyć zużycie energii i emisję CO2 do atmosfery.
Z drugiej strony, klasztor klarysek w Lecce, w południowo-wschodnich Włoszech, wykorzystuje energię fotowoltaiczną, drewno opałowe i nie posiada instalacji gazowej.
Ponadto klasztor dominikanów w Avila w Hiszpanii jest gospodarzem "ekologicznego ogrodu 'Santo Domingo de Guzmán'", projektu Caritas, w którym uczestnicy uczą się, jak uprawiać rośliny w sposób zrównoważony i bez użycia środków chemicznych.
Powrót do początków
Klasztory uprawiały ziemię w ten sposób przez wieki, ale w niektórych przypadkach industrializacja doprowadziła do zmiany modelu i stosowania toksycznych produktów.
Jednak w ostatnich latach istnieje ogólna tendencja do powrotu do tradycyjnego modelu stosowanego w klasztorach, przy jednoczesnym włączeniu nowych zrównoważonych technologii.