Ewangelizacja

Edyta Stein: Żydówka, filozofka, karmelitanka

9 sierpnia przypada 82. rocznica zamordowania Edyty Stein w Auschwitz. Jej życie charakteryzowało się poszukiwaniem prawdy i duchowego spełnienia.

José M. García Pelegrín-9 sierpień 2024-Czas czytania: 4 minuty

"Chodź, chodźmy do naszej wioski. Z tymi słowami, Edyta Stein zwróciła się do swojej siostry Rosy na osławionej rampie Auschwitz 9 sierpnia 1942 r., w drodze do komory gazowej. 2 sierpnia obie karmelitanki zostały aresztowane w Utrechcie wraz z 244 innymi katolickimi Żydami, w odwecie na holenderskich biskupów, którzy publicznie krytykowali nazistowską okupację. Słowa, które Edyta Stein napisała wiele lat wcześniej, okazały się prorocze: "Świat płonie: bitwa między Chrystusem a Antychrystem otwarcie wybuchła; jeśli zdecydujesz się na Chrystusa, może cię to kosztować życie". Edith i Rosa zostały zamordowane ze względu na swoje żydowskie pochodzenie.

Dla Edyty Stein bycie chrześcijanką i katoliczką bez zaprzeczania swoim żydowskim korzeniom nie było sprzecznością. Została ochrzczona w wieku trzydziestu lat 1 stycznia 1922 r., w dniu obrzezania Jezusa; celowo wybrała tę datę, aby podkreślić, że jej nawrócenie nie było wyrzeczeniem się judaizmu. W Kolonii od 1999 roku przed seminarium arcybiskupim stoi pomnik z brązu zatytułowany "Grupa ze świętą". Kobieta siedząca na taborecie, oparta w zamyśleniu o gwiazdę Dawida, reprezentuje młodą Edytę Stein. Stoi tam zakonnica trzymająca Chrystusa na krzyżu.

Jako jej imię zakonne wybrano Teresia Benedicta a Cruce, "błogosławiona przez krzyż". Jedno z jej głównych dzieł nosi tytuł "Nauka krzyża". Niosła krzyż nie tylko po aresztowaniu, ale także podczas bolesnej rozłąki z rodziną po chrzcie. Podczas jej beatyfikacji 1 maja 1987 r. papież Jan Paweł II określił ją jako "Żydówkę, filozofkę, zakonnicę i męczennicę".

Poszukiwanie prawdy

Urodziła się we Wrocławiu 12 października 1891 r., w Jom Kipur, jedno z najważniejszych świąt żydowskich. Podczas pobytu u swojej siostry Elsy i szwagra Maxa Gordona w Hamburgu w 1906 roku, 15-latka wspominała później: "Świadomie przestałam się modlić, z własnej woli". Poszukiwanie prawdy trwało jednak przez całe jej życie.

W Hamburgu po raz pierwszy zetknęła się z myślą naukową, ponieważ Max był lekarzem. Jesienią 1911 r. Edith zapisała się na Uniwersytet Wrocławski, aby studiować filologię germańską, historię i filozofię. Wkrótce odkryła prace filozofa Edmunda Husserla i jego fenomenologię.

Husserl poszukiwał bezpośredniego dostępu do zjawisk poprzez wyeliminowanie z góry przyjętych idei dotyczących pozorów. Jego celem była "czysta" świadomość rzeczy takimi, jakimi są obiektywnie. "Ku rzeczom samym w sobie", brzmiała maksyma Husserla, którą Edyta Stein z entuzjazmem realizowała. Po doktoracie pracowała jako asystentka Husserla i intensywnie poświęciła się badaniom.  

Edyta Stein napisała pracę na profesurę, ale została odrzucona przez wydziały w Getyndze, a także w Kilonii i Hamburgu. Jako kobieta i Żydówka nie miała szans. We wczesnych latach Republiki Weimarskiej pisała traktaty o polityce narodowej i coraz częściej zastanawiała się nad własnym obrazem Boga.

Chrzest Edyty Stein

Studiowała Ćwiczenia duchowe św. Ignacego z Loyoli i mistyczne pisma św. Teresy z Avila, spotkanie, które doprowadziło ją do chrztu, bez odrzucania judaizmu. Edyta Stein dostrzegała powiązania między obiema religiami i nigdy nie zaprzeczała temu, co chrześcijaństwo zawdzięcza judaizmowi. Jej chrzest był jednak szokiem dla jej rodziny. Jej siostrzenica Susanne Batzdorff-Bieberstein wspominała: "Stając się katoliczką, nasza ciotka zawiodła swój lud. 

Po chrzcie Edyta Stein pracowała jako nauczycielka języka niemieckiego w dominikańskim klasztorze św. Magdaleny w Speyer. Chociaż początkowo mieszkała poza murami klasztoru, zbliżyła się do życia monastycznego. Kontynuowała swoje naukowe poszukiwania prawdy w dziełach filozofii religijnej i zanurzyła się w prawdach wiary, podążając za "Quaestiones disputatae de veritate" św.

Edyta Stein poszukiwała nowych sposobów powiązania rozumu z wiarą i wypełnienia go własnym doświadczeniem Boga. Porównywała współczesną fenomenologię swojego wielkiego wzoru Husserla z naukami Akwinaty: "Nasz wiek nie zadowala się już rozważaniami metodologicznymi. Ludzie są niestabilni i szukają oparcia. Chcą namacalnej, istotnej prawdy, która przejawia się w życiu. Chcą "filozofii życia" i znajdą ją u Tomasza z Akwinu".

Patron Europy

Tablica pamiątkowa

Po dojściu nazistów do władzy Edyta Stein otrzymała zakaz prowadzenia jakiejkolwiek działalności publicznej. W 1935 r., w wieku 44 lat, wstąpiła do kontemplacyjnego zakonu karmelitanek bosych i przyjęła imię Teresia Benedicta a Cruce. 31 grudnia 1938 r. uciekła do Holandii, gdzie zamieszkała w Karmelu w Echt i napisała swój testament, w którym ofiarowała swoje życie i śmierć Chrystusowi dla uświęcenia swojego zakonu i "zadośćuczynienia za niewiarę narodu żydowskiego".

Pomimo krytyki ze strony żydowskiej, ponieważ została zamordowana nie za swoje chrześcijaństwo, ale za swoje żydowskie pochodzenie, została beatyfikowana 1 maja 1987 roku. kanonizowany 11 października 1998 roku. Rok później święty Jan Paweł II włączył ją do grona patronów Europy.

Życie Edyty Stein charakteryzowało się ciągłym poszukiwaniem prawdy i głębokim pragnieniem duchowego i intelektualnego spełnienia. Jej zaangażowanie w filozofię i późniejsze wstąpienie do Karmelu świadczą o jej niezachwianym oddaniu swoim przekonaniom i wierze. Jego zamordowanie w Auschwitz pozostaje świadectwem niezmierzonego cierpienia, jakiego doświadczył naród żydowski podczas Zagłady.

Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.