Niektóre aktualne zadania dla teologii moralnejHumanae Vitae, prorocze pięćdziesiąt lat późniejPo co się żenić? Małżeństwo chrześcijańskie w XXI wiekuW niedzielę poprzedzającą 22 października, czyli uroczystość św. Jana Pawła II, w Polsce obchodzony jest "Dzień Papieski" na pamiątkę jego dziedzictwa. Przy tej okazji polscy biskupi chcieli przypomnieć przesłania encykliki "...".Veritatis splendor", w którym przedstawiono przesłanki do. moralność chrześcijańska. Polski episkopat uważa, że mimo prób zniekształcenia tekstu, pozostaje on trafną propozycją promowania autentycznego dążenia do szczęścia.
Tekst biskupów jest krótki i posługuje się prostym językiem, poprzez który odnoszą tezy encykliki do problemu dezinformacji i mnożenia nowych praw (np. aborcji), które nie dają prawdziwego szczęścia. Autentyczny blask prawdy "można osiągnąć jedynie przez ukazanie prawdziwego oblicza wiary chrześcijańskiej". Dlatego encyklika pozostaje tak ważna dla Kościoła i świata, bo Chrystus ma moc wyzwolenia człowieka.
W liście biskupi zachęcają do wspierania Fundacji Nowego Tysiąclecia Konferencji Episkopatu Polski, która powstała w 2000 r., by pomagać młodym ludziom, którzy chcą studiować, ale nie mają środków finansowych. Zbiórka w przyszłą niedzielę, 16 października, będzie przeznaczona na ten cel. "Dzięki składanym ofiarom mamy możliwość podtrzymywania, a często przywracania w sercach młodych ludzi nadziei na lepszą przyszłość i realizację aspiracji edukacyjnych dla dobra Kościoła i kraju" - czytamy w liście.
Publikujemy pełny tekst listu w nieoficjalnym tłumaczeniu.
Błysk prawdy
List pasterski Episkopatu Polski zapowiadający ogólnopolskie obchody XXII Dnia Papieskiego
Umiłowane siostry i bracia w Chrystusie!
Dziesięciu trędowatych, którzy spotkali Jezusa na granicy Samarii i Galilei, doświadczyło cudu uzdrowienia tylko dzięki posłuszeństwu słowom Jezusa (por. Łk 17,14). Podobnie było z Syryjczykiem Naamanem, który na polecenie proroka Elizeusza zanurzył się siedem razy w rzece Jordan (por. 2 Krl 5,14). W ten sposób Pan Bóg w swoim Słowie ukazuje istotę aktu wiary, który wyraża się nie tylko w intelektualnym poznaniu prawdy objawionej, ale przede wszystkim w codziennym wyborze w jej świetle. "Wiara jest decyzją, która prowadzi do (...) ufności i zawierzenia Chrystusowi i uzdalnia nas do życia tak jak On" (VS, 88). .
Już za tydzień, w niedzielę 16 października, w 22. Dniu Papieskim, pod hasłem "Blask prawdy", chcemy na nowo podjąć przesłanie, które przekazał nam św. Paweł. Jan Paweł II zawarł w "Veritatis splendor". Celem encykliki, której tytuł w języku polskim brzmi "Blask prawdy", jest przypomnienie podstaw moralności chrześcijańskiej. Mimo prób jej zniekształcenia czy podważenia, nadal jest to dobra propozycja, która może wnieść radość w życie człowieka.
I. Kryzys pojęcia prawdy
Dziś coraz częściej kwestionuje się istnienie prawa naturalnego, zapisanego w ludzkiej duszy. Podważa się także powszechność i niezmienność jego nakazów. "Dramatyczność obecnej sytuacji - mówi św. Jan Paweł II - w której zdają się zanikać podstawowe wartości moralne, zależy w dużej mierze od utraty poczucia grzechu" (Katecheza z 25 sierpnia 1999 r., Rzym). . Rzeczywiście, człowiek jest kuszony, by zająć miejsce Boga i samemu określić, co jest dobre, a co złe (por. Rdz 3, 4). W rezultacie prawda staje się zależna od woli większości, grup interesów, okoliczności, kontekstów kulturowych i modnych oraz indywidualnych ocen poszczególnych osób. Wtedy każde zachowanie jest uznawane za normę zachowania, a wszystkie opinie są wobec siebie równorzędne.
W miarę jak coraz trudniej odróżnić prawdę od fałszu, zacierają się też granice między faktem a opinią, reklamą a celowym kłamstwem. Algorytmy towarzyszą nam nieustannie, gdy korzystamy z internetu. Dobierają treści, które wyszukujemy i oglądamy, tak aby jak najdokładniej odpowiadały naszym zainteresowaniom i oczekiwaniom. To jednak utrudnia konfrontację alternatywnych opinii, a w konsekwencji dotarcie do obiektywnej prawdy. Użytkownicy mediów społecznościowych często nie kierują się chęcią autentycznego zaprezentowania siebie, ale dostosowują przygotowane materiały do oczekiwań odbiorców. W pogoni za popularnością pokonują granice moralności, dobrego smaku i prywatności. W przestrzeni medialnej coraz częściej spotykamy się z tzw. faktami alternatywnymi ("fake news"). Konsekwencją tego jest spadek zaufania do wszystkich publikowanych treści. W epoce postprawdy mamy nie tylko prawdę i kłamstwo, ale także trzecią kategorię wypowiedzi wieloznacznych, czyli "nieprawdę, przesadę, koloryzowanie rzeczywistości".
W świecie, w którym zanika umiejętność odróżniania prawdy od kłamstwa, kultura zamyka się również na sens i wartość człowieczeństwa. Wypaczone zostają takie pojęcia jak miłość, wolność, wspólnota oraz sama definicja osoby ludzkiej i jej praw. Żyjemy w czasach, "w których ludzie stają się przedmiotami, których należy używać, tak jak używa się rzeczy" (GS, 13). Tragicznym potwierdzeniem tego procesu jest aborcja, która jest przedstawiana jako "prawo wyboru" małżonków, zwłaszcza kobiet. Dzieci traktowane są jako przeszkoda w rozwoju rodziców, a rodzina staje się instytucją ograniczającą wolność jej członków. Procesy te uderzają w filary cywilizacji i podważają dziedzictwo kultury chrześcijańskiej.
II. Nierozerwalny związek między prawdą, dobrem i wolnością
Odnowa życia moralnego może się dokonać jedynie poprzez ukazanie prawdziwego oblicza wiary chrześcijańskiej, "która nie jest zbiorem tez wymagających przyjęcia i aprobaty rozumu. Jest to jednak poznanie Chrystusa" (VS, 88). "Dlatego encyklika o 'blasku prawdy' ("Veritas splendor") jest tak ważna dla Kościoła i świata. Tylko blask prawdy, którą jest Jezus, może oświecić umysł, aby człowiek mógł odkryć sens swojego życia i powołania oraz odróżnić dobro od zła.
Naśladowanie Chrystusa jest podstawą moralności chrześcijańskiej. Jego słowa, czyny i przykazania tworzą moralną regułę życia chrześcijańskiego. Człowiek nie może jednak sam iść za Chrystusem. Jest to możliwe dzięki otwartości na dar Ducha Świętego. Owocem jego działania jest "nowe serce" (por. Ez 36, 26), które pozwala człowiekowi odkryć prawo Boże już nie jako przymus, ciężar i ograniczenie wolności, ale jako dobro, które chroni go przed niewolą grzechu. Prawda, którą przynosi Chrystus staje się więc mocą wyzwalającą człowieka. W ten sposób odkrywa, że "wolność człowieka i prawo Boże nie są sprzeczne, ale odnoszą się do siebie" (VS, 17). Istota wolności wyraża się w darze z siebie w służbie Bogu i ludzkości. Świadomy wzniosłości tego zadania, a także słabości ludzkiej kondycji, Kościół ofiarowuje człowiekowi miłosierdzie Boże, które pozwala mu przezwyciężyć jego słabości.
Harmonia między wolnością a prawdą wymaga czasem poświęceń i trzeba za nią zapłacić. W pewnych sytuacjach przestrzeganie prawa Bożego może być trudne, ale nigdy nie jest niemożliwe. Potwierdza to Kościół, który wyniósł do chwały ołtarzy licznych świętych, którzy słowem i czynem dawali świadectwo prawdzie moralnej w męczeństwie, woląc raczej umrzeć niż popełnić grzech. Każdy z nas jest również powołany do dawania tego świadectwa wiary, nawet za cenę cierpienia i ofiary.
III. Kształtowanie się świadomości
Sumienie jest przestrzenią dialogu prawdy i wolności w każdym człowieku. To tutaj dokonuje się praktycznej oceny, co należy zrobić, a czego unikać. Ale sumienie nie jest wolne od niebezpieczeństwa błędu. Dlatego kluczowym zadaniem duszpasterzy i wychowawców, ale także każdego wierzącego, jest formowanie sumień. Tylko dobrze ukształtowane sumienie pozwala człowiekowi dostosować się do obiektywnych norm moralnych i uniknąć ślepej samowoli w podejmowaniu decyzji (por. KDK 16). Szczególną rolę odgrywa tu "Kościół i jego Magisterium, które jest nauczycielem prawdy i ma obowiązek autentycznie głosić i nauczać Prawdy, którą jest Chrystus, a jednocześnie wyjaśniać i potwierdzać zasady porządku moralnego wynikające z człowieczeństwa. natura na serio" (VS, 64). Wielkie dzieło pontyfikatu św. Jana Pawła II, jakim jest Katechizm Kościoła Katolickiego. Pozostaje ona punktem odniesienia w naszych codziennych wyborach i ocenach rzeczywistości.
Kościół realizuje misję formacji sumienia poprzez regularną katechezę dzieci, młodzieży i dorosłych, formację w ruchach i stowarzyszeniach, a także coraz częściej w sieciach społecznych, w formie odpowiedzi na zadawane pytania. Fundamentalne znaczenie ma praca spowiedników i kierowników duchowych, którzy formują sumienia ludzi poprzez rozmowy, pouczenia, a przede wszystkim poprzez sprawowanie sakramentów. Tutaj zachęcamy do osobistej formacji wszystkich wierzących poprzez codzienną praktykę modlitwy, rachunku sumienia i częstej spowiedzi.
IV. "Żywy pomnik" św. Jana Pawła II
Fundacja "Dzieło Nowego Tysiąclecia" zajmuje się również kształtowaniem świadomości młodych ludzi. "Społeczność toruńskich stypendystów - wspomina Magdalena, absolwentka programu stypendialnego - była dla mnie wsparciem i duchowym domem, do którego lubię wracać. Świadomość, że w tym samym mieście są ludzie, którzy kierują się podobnymi wartościami i są w stanie zrozumieć moje wątpliwości czy wspólnie szukać odpowiedzi na nurtujące pytania, była bardzo budująca podczas studiów". Co roku Fundacja służy około dwóm tysiącom zdolnych uczniów i studentów z ubogich rodzin, wsi i małych miasteczek z całej Polski, a ostatnio także z Ukrainy.
W przyszłą niedzielę podczas zbiórki w kościołach i miejscach publicznych będziemy mogli wesprzeć materialnie "żywy pomnik" św. Jana Pawła II. Dziś, w obliczu trudności ekonomicznych wielu rodzin, mamy możliwość, by dzięki składanym ofiarom podtrzymywać, a często przywracać w sercach młodych ludzi nadzieję na lepszą przyszłość i realizację aspiracji edukacyjnych dla dobra Kościoła i Ojczyzny. Niech udzielone w ten sposób wsparcie, nawet w obliczu osobistych trudności i braków, będzie wyrazem naszej solidarności i wyobraźni miłosierdzia.
Podczas owocnego przeżywania 22 Dnia Papieskiego udzieliliśmy wszystkim pasterskiego błogosławieństwa.
Podpisane przez: Kardynałowie, arcybiskupi i biskupi obecni na 392. zebraniu plenarnym Konferencji Episkopatu Polski,
Zakopane, 6 i 7 czerwca 2022 r. List ma być odczytany w niedzielę 9 października 2022 r.
