Firmy gościnneGiacomo Costa SJ

Zgromadzenie Synodalne 2024: stawka, o którą toczy się gra

Druga sesja Zgromadzenia Synodalnego trwa od 2 do 27 października. Po jej zakończeniu rozpocznie się faza przyjmowania konkluzji w całym Kościele katolickim, zgodnie z zaleceniami papieża Franciszka.

2 Październik 2024 r.-Czas czytania: 4 minuty
Watykan

(CNS photo / Vatican Media)

Druga sesja XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów rozpocznie się 2 października. Po jej zakończeniu, 27 października, zakończy się faza rozeznawania przez pasterzy i rozpocznie się faza przyjmowania konkluzji w całym Kościele i w każdym z Kościołów lokalnych, w formach i na zasadach wskazanych przez papieża Franciszka.

Zadaniem zgromadzenia jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie przewodnie wskazane przez papieża Franciszka: "Jak być Kościołem synodalnym w misji", oraz wskazanie konkretnych sposobów ich realizacji w odniesieniu do tematów zaproponowanych w "Instrumentum laboris" dla Kościoła synodalnego. Druga sesja (IL2).

IL2 otwiera się wizją mesjańskiej uczty proroka Izajasza (25:6-8), dając w ten sposób do zrozumienia, że horyzontem Kościoła synodalnego jest misja w służbie Bożego pragnienia, aby wszyscy ludzie i wszystkie narody zostały zaproszone na ucztę Jego Królestwa. Bez jasnej perspektywy głoszenia misyjnego Synod ryzykowałby bycie jedynie ćwiczeniem autoreferencyjnym.

Tekst IL2 jest podzielony na cztery części, odpowiadające czterem pierwszym modułom pracy zgromadzenia. Czytając jego streszczenie, można zorientować się, o co chodzi w drugiej sesji i jakie jest jej znaczenie dla życia i misji Kościoła.

Podstawy i relacje

Pierwsza część, "Fundamenty", nakreśla teologiczny horyzont, w którym dzieło ma być usytuowane. Nie jest to traktat o eklezjologii, ale porusza takie kwestie, jak sakramentalna natura Kościoła, wspólne poczucie synodalności, wzajemność między mężczyznami i kobietami w Kościele oraz dialog między różnicami Kościoła, który nie zagraża jego jedności, ale ją wzbogaca.

Druga sekcja, "Relacje", koncentruje się na tkance relacyjnej, z której składa się Kościół, niezbędnej do utrzymania jednostek i wspólnot. Nacisk na relacje odpowiada na pragnienie Kościoła, który jest mniej biurokratyczny i bliższy ludziom, co jest kojarzone na całym świecie z terminami "synodalny" i "synodalność". Jest to również zgodne z antropologią chrześcijańską.

Jak napisał Benedykt XVI, "stworzenie ludzkie, jako stworzenie duchowe z natury, spełnia się w relacjach międzyludzkich. Im bardziej autentycznie je przeżywa, tym bardziej dojrzewa jego osobowa tożsamość" ("...").Caritas in veritate", n. 43).

Zwrócenie uwagi na relacje wyraża się w konkretności. Odnosi się zatem do: relacji między charyzmatami i posługami; sposobów, w jakie Kościół jest "postrzegany jako dom i rodzina" (IL2, n. 33); szczególnego charakteru wyświęconych szafarzy (biskupów, kapłanów i diakonów) i ich relacji z resztą Ludu Bożego; wymiany darów, która łączy Kościoły lokalne w jedną powszechną komunię. Spojrzenie nigdy nie kieruje się do wewnątrz, ale pozostaje skupione na misji, ponieważ to właśnie jakość relacji sprawia, że głoszenie Ewangelii jest wiarygodne.

Drogi i miejsca

Trzecia sekcja, "Ścieżki", koncentruje się na procesach pielęgnowania i rozwijania relacji, promując harmonię w społeczności poprzez umiejętność wspólnego radzenia sobie z konfliktami i trudnościami.

Poruszane są tutaj kwestie formacji i rozeznania, a także refleksja nad procesami decyzyjnymi opartymi na uczestnictwie wszystkich i uznaniu zróżnicowanej odpowiedzialności członków wspólnoty w zależności od roli każdego z nich, z myślą o niezbywalnych, ale nie bezwarunkowych kompetencjach decyzyjnych władzy hierarchicznej. Wreszcie, ta sekcja dotyczy promowania kultury i konkretnych form przejrzystości, odpowiedzialności i oceny pracy osób zajmujących odpowiedzialne stanowiska.

Wreszcie, czwarta sekcja, "Miejsca", koncentruje się na konkretności kontekstów i różnorodności kultur, w których żyje Kościół. To ostatnie stanowi kluczowe wyzwanie dla Kościoła, który definiuje się jako katolicki, czyli powszechny, i chce być w stanie przyjąć wszystkich, nie prosząc nikogo o wykorzenienie się z własnej kultury. Tutaj mają swoje miejsce tematy posługi Biskupa Rzymu na rzecz jedności, najwłaściwsze formy jej realizacji w dzisiejszym świecie oraz poszukiwanie instytucji i struktur zdolnych do promowania jedności w różnorodności i różnorodności w jedności.

Duch Święty i zgromadzenie synodalne

Wyniku rozeznania zgromadzenia synodalnego nie można przewidzieć, ale niektóre wyniki już osiągnięte można uznać. Synod 2021-2024 pokazuje, że można wyobrazić sobie ścieżki uczestnictwa w skali globalnej i że ludzie o bardzo różnych, jeśli nie przeciwstawnych poglądach, mogą się spotykać, prowadzić dialog, a przede wszystkim być gotowi do wspólnego słuchania Ducha Świętego i rozeznawania, do czego ich zaprasza.

To właśnie fakt, że podzielają tę samą wiarę trynitarną, jest kamieniem węgielnym ich wzajemnej akceptacji i pozwala im bez ustępstw artykułować perspektywy, które mogą wydawać się dość odległe. W ten sposób możliwe było również eksperymentowanie z artykulacją tego, co globalne i lokalne - to znaczy uniwersalne i partykularne - które uniknęło zarówno homogenizacji, jak i partykularyzmu. Z pewnością była to pierwsza próba, którą trzeba będzie jeszcze udoskonalić.

Kluczowym czynnikiem w tym wszystkim jest metoda - która stała się charakterystyczna dla procesu synodalnego - oparta na rozmowie w Duchu Świętym. Przy niezbędnym dostosowaniu do różnych kontekstów okazuje się ona zdolna do promowania, w atmosferze modlitwy i gotowości do wzajemnej akceptacji, konsensusu, który unika polaryzacji. Wyniki te zachęcają nas do oczekiwania na drugą sesję, ale jeszcze bardziej na wielokrotnie potwierdzoną pewność, że protagonistą Synodu jest Duch Święty.

AutorGiacomo Costa SJ

Sekretarz specjalny XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów

Więcej
Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.