Am 1. April 1922, also vor hundert Jahren, starb Karl von Habsburg, der letzte Kaiser von Österreich und König von Ungarn - im Alter von nur vierunddreißig Jahren - auf der Insel Madeira (Portugal). Karl I. von Österreich (Karl IV. von Ungarn) przebywał wówczas przez kilka miesięcy na ziemi portugalskiej, gdzie po pierwszej wojnie światowej w listopadzie 1921 r. wraz z rodziną musiał żyć na wygnaniu. Kilka miesięcy po jego śmierci stan zdrowia rodaka pogorszył się. Schließlich beendete eine Lungenentzündung sein Leben. Seine Frau, Kaiserin Zita, die ihr achtes Kind erwartetete, hatte ihn bis an sein Lebensende gepflegt. Jej imię nosi kościół Nossa Senhora do Monte (Unserer Lieben Frau vom Berge) w Funchal na Maderze, o rzut kamieniem od Kapuzinergruft w Wiedniu, gdzie pochowanych jest wielu członków tej dynastii, żyjących przez wieki w Europie.
Sein Name erlangte erlangte in der katholischen Welt besonderes Ansehen, als er am 3. Oktober 2004 in einer von Papst Johannes Paul II. geleiteten Zeremonie in Rom seliggesprochen wurde wurde. Kaiser Karl wurde wegen seiner Tugenden und seines Einsatzes für den Frieden als christliches Vorbild anerkannt, da er die Bemühungen von Papst Benedikt XV. während des Ersten Weltkriegs unterstützte. Kościół widzi w nim także dobrego chrześcijańskiego przywódcę, który postawił na dobro wspólne i naukę chrześcijańskiego życia społecznego: Karol jest pierwszy i szczególnie odpowiedzialny za swoich najstarszych i najbardziej znanych poddanych, ogranicza luksus na Hofie i tworzy pierwsze na świecie ministerstwo rozwoju społecznego. Nie bez znaczenia był fakt, że określono go jako "Volkskaiser".
Georges de Habsbourg-Lorraine (Enkel von Kaiser Karl, ist seit Dezember 2020 Botschafter Ungarns in Frankreich. Posiada państwowość austriacką i węgierską (jego oficjalne niemieckie nazwisko to Georg Habsburg-Lothringen), na Ungarisch heißt er Habsburg-Lotaringiai György) würde heutet den Titel einer kaiserlichen Hoheit und eines Erzherzogs von Österreich, Prinz von Ungarn, Böhmen und Kroatien führen, wenn das Kaiserreich noch bestehen würde. Strzelec zabiera nas na spotkanie armii węgierskiej w Paryżu.
Sto lat po śmierci swojego wielkiego wielbiciela, Kaisera Karla, Europa Środkowa znów pogrąża się w wojnie. Co sądzisz o tym wydarzeniu?
Es gibt zwei Gesichtspunkte, die mir für das Verständnis der Herrschaft meines Großvaters grundlegend zu sein scheinen. Karl war in erster Linie Soldat. Wir dürfen nicht vergessen, dass er nicht daran dachte, Kaiser zu werden, da seine Reihung für die Thronfolge unwahrscheinlich schien. Er kannte den Krieg und seine Folgen sehr gut. Das ist ein wichtiges, hinsichtlich seiner Friedensbemühungen zu bedenkendes Kriterium: Er wusste, was Krieg bedeutet und wollte deshalb Frieden.
Kolejnym powodem, który chciałbym podkreślić, jest fakt, że w chwili śmierci był jeszcze bardzo młody: miał 29 lat. Ale musimy pamiętać, że jego śmierć jako kontynuatora swojego dziadka, Franciszka Józefa I. z Austrii, była trudna. Dieser war nicht weniger als 68 Jahre lang an der Macht, mit allem, was dazugehört: Was Kaiser Karl geerbt hatte, war ein ganzes System. Generäle Franz Josephowie chcieli wojny, bo zdradzali siłę i wielkość armii kaisera. Karl odrzucił ten system na wiele sposobów. Kaiserreich był zagrożony, a Karl szybko zwrócił uwagę, że integralność Rzeszy była zagrożona przez wojnę, a wojna była prawdziwą tragedią.
Mimo różnic zdań w aparacie państwowym, mój dziadek dokonał wielu reform, szczególnie w sferze społecznej. Da er an an der christlichen Soziallehre festhielt, hatte er sehr gut verstanden, dass einige soziale Veränderungen notwendig waren und ein neuer Regierungsstil eingeführt werden musste werden. Oznaczało to konieczność wspierania życia ludzi, ich problemów i nadziei, by móc się z nich uczyć. To nie było takie proste. Uczynił pierwszym na świecie ministerstwem rozwoju społecznego, a także określił prawa ochrony środowiska, co w czasach kryzysu, gdy wielu ludzi nie miało pieniędzy na opłacenie wyborów Mietka, było bardzo niewystarczające.
Czy postawa dziadków w tych czasach kryzysu jest wciąż taka sama?
- Am Leben meines Großvaters gibt es gibt es algo, das mich besonders beeindruckruckt und das viele Menschen auf der ganzen Welt könnte inspirieren. Ich habe es im Vatikan während der Tage seiner Seligsprechung gehört. Kaiser Karl wurde nicht seliggesprochen, weil er er erfolgreich war oder, weil er große Leistungen vollbracht hat, denn durch die Politik ist es ihm nicht gelungen, Frieden zu schaffen und er musste sein Leben im Exile beenden. Was aus christlicher Sicht im Leben, ist der Alltag, das, dass man jeden Tag tut oder zu tun versucht, um Gutes zu tun und sich für das Gemeinwohl einzusetzen. Und in dieser Hinsicht war mein Großvater vorbildlich. To jest dla mnie osobiście największa rzecz, którą on nam przekazał i która jest bardzo ważna w naszym obecnym społeczeństwie, ponieważ teraz musimy się starać, aby wyniki były zbyt duże, a korzyści zbyt małe.
Auf eine konkretere und spirituelle Weise denke ich, dass mein Großvater vor Gott für die Rückkehr des Friedens nach Europa eintritt. Es gibt viele Menschen, die für dieses Anliegen zu ihm beten. Es gibt mehrere Reliquien von ihm. Ich glaube nicht, dass seine Person in Ungarn so gut bekannt ist. Merkwürdigerweise kennt man ihn in Frankreich viel besser, was mich sehr beindruckt hat. W mieście Angers na przykład otwarto dla niego szkołę. Ich glaube, dass dies weltweit die einzige Schule ist, die mit "Seliger Karl von Österreich" benannt wurde. Ein anderes Beispiel: Vor ein paar Tagen bemerkte einer der Gäste bei einem offiziellen Mittagessen in Versailles, dass sein Sohn nach meinem Großvater Charles genannt wurde: als er er erfuhr, wer ich bin, war er sehr beeindruckt!
Es wurde gesagt, Ungarn habe sich in diesem Krieg für eine neutrale Position schieden. Jak sobie radzi twój rząd?
- Meines Erachtens ist diese Kritik nicht sehr fundiert. Mein Land ist Mitglied der Europäischen Union und der NATO, und als solches befolgen wir die Sanktionen und Resolutionen, die angenommen wurden. Z drugiej strony udzieliliśmy na Ukrainie wiele pomocy humanitarnej i otrzymaliśmy około 500.000 lotów. W Budapeszcie skutki wojny są już widoczne ze względu na niepokój tych państw trzecich. W moim własnym domu w Budapeszcie mamy na przykład dwie ukraińskie rodziny.
Po drugie, nie udało nam się uzyskać zgody na udział w konflikcie. Nie chcemy, aby nasi pracownicy byli zagrożeni. Es sei darauf hingewiesen, dass nach dem Ersten Weltkrieg mit der Auflösung der österreichischen-ungarischen Monarchie, die durch den Vertrag von Trianon 1920 offiziell wurde, mehr als drei Millionen Ungarn nicht mehr in Ungarn lebten. Dziś na Ukrainie mieszka około 150 tys. Węgrów, którzy chcą wyjechać. W tej wojnie stwierdziliśmy już śmierć sześciu ukraińskich żołnierzy pochodzenia węgierskiego.
Und schließlich, was die Energieabhängigkeit betrifft, ist unsere Situation nicht mit der von anderen Mitgliedern der Europäischen Union vergleichbar. Unsere Energieabhängigkeit von Russland liegt tatsächlich bei 80 %. Ein Konflikt z Rosją może być dla nas poważnym zagrożeniem. Czy nam się to podoba, czy nie, ta niepodległość jest prawdziwa i stanowi przykład najnowszej sowieckiej historii.
Dziś, w środku wojny w Europie Środkowej, jest urodzonym w Habsburgu botnikiem w Paryżu podczas francuskiej prezydencji w UE. Czy dziadek był symbolem kariery dyplomaty?
- Historische Zufälle amüsieren mich sehr. Ja na przykład od kilku dni czytam przemówienia monarchy Monako, bo jestem nie tylko ekspertem od botów we Francji, ale i od botów w kraju pochodzenia. Und ich dachte: "Die Wendungen der Geschichte: ein Habsburger, der dem Fürsten von Monaco sein Beglaubigungsschreiben überreicht"! W świetle faktów historycznych muszę powiedzieć, że mój ojciec jest stałym źródłem inspiracji, ale jednocześnie muszę przyznać, że mój ojciec miał znacznie większy wpływ na moją Karriere. Mój ojciec, Otto von Habsburg, najstarszy syn kajzera i głowa domu Habsburgów, był wizjonerskim politykiem i ponad 20 lat posłem do Parlamentu Europejskiego. Odegrał ważną rolę w procesie wyborów europejskich oraz w przystąpieniu byłych mistrzów (austriackich) do Unii Europejskiej.
Był bardzo świadomy historycznej odpowiedzialności naszej rodziny w XXI wieku. Wreszcie przez wiele lat odgrywał ważną rolę w polityce europejskiej. Er lehrte uns, in der modernen Gesellschaft zu leben, zu studieren und zu arbeiten als alle anderen auch. Studiowałem Jurę, historię i politologię w Austrii, Niemczech i Hiszpanii. Im letztgenanntgenten Land war ich an der Complutense (Universität Madrid), um zeitgenössische spanische Geschichte und islamische Kultur zu studieren, was in München nicht gelehrt wurde. Zacząłem pracować w firmach zajmujących się komunikacją audiowizualną. Vor dreißig Jahren habe ich mich in Ungarn niedergelassen, für das ich seit 1996 als Botschafter tätig bin. Mein Vater hat vor allem den Sprachen große Bedeutung beigemessen. Dzięki niemu znam - podobnie jak on - sześć języków (niemiecki, węgierski, francuski, angielski, włoski i hiszpański), co oczywiście było dla mnie bardzo ważne w pracy dyplomaty.
Jakie działania są zaplanowane na 1 kwietnia 2022 roku, czyli na setną rocznicę urodzin Pana Boga Carlosa?
-Die Hauptaktivität dieser Hundertjahrfeier wird eine Messe in der Kirche sein, in der mein Großvater auf der Insel Madeira begraben ist. Ponad setka rodzinnych przyjaciół zostanie zaproszona. Ursprünglich hatte ich nicht vor, daran teilzunehmen, weil am Sonntag, dem 3. April, in Ungarn wichtige Wahlen stattfinden und wir in der Botschaft in Frankreich viel Arbeit haben, um die Wahlen zu organisieren. Der stellvertretende ungarische Ministerpräsident war jedoch so freundlich, mich zu diesem Anlass nach Madeira einzuladen. Dlatego cieszę się, że mogę uczestniczyć w tym wielkim wydarzeniu.
