Zaledwie dwa tygodnie po publikacji Fiducia suplicans, Víctor Manuel Fernández, prefekt Dykasterii Nauki Wiary, wydał komunikat prasowy, w którym zamierza wyjaśnić różne problemy, które pojawiły się w związku z przyjęciem dokumentu.
W dniu 18 grudnia 2023 r. Dykasteria ds. Doktryny Wiary opublikowała Deklarację Fiducia suplicansktóry otworzył drzwi dla "możliwości błogosławienia par w nieregularnych sytuacjach i par tej samej płci", pod pewnymi warunkami.
W oświadczeniu podkreślono, że jest to dokument duszpasterski, a nie doktrynalny, i przypomniano doktrynę dotyczącą małżeństwa jako "wyłącznego, trwałego i nierozerwalnego związku mężczyzny i kobiety, naturalnie otwartego na płodzenie dzieci" oraz seksualności, powtarzając, że jest to niezmienione nauczanie. Jednak zarówno nieco zawiłe sformułowanie dokumentu, jak i nowość, którą wprowadził, zezwalając na nierytualne błogosławieństwa dla par nieregularnych lub tej samej płci, otworzyły drzwi do bardzo różnych interpretacji, prowadząc do zamieszania w wielu kręgach.
Przeciwne reakcje
Pod tym względem reakcje były bardzo zróżnicowane. Biskupi tacy jak Georg BatzingPrzewodniczący Konferencji Episkopatu Niemiec z zadowoleniem przyjął dokument i z zadowoleniem przyjął "perspektywę duszpasterską, którą wnosi". Warto przypomnieć szczególny kontekst Kościoła w Niemczech, gdzie różne grupy wzywały do publicznego błogosławieństwa par jednopłciowych.
Oscar Ojea, który podkreślił, że "życie w sytuacji nieregularnej lub w związku homoseksualnym nie przesłania wielu aspektów życia osób, które pragną być oświecone błogosławieństwem, a otrzymując je, staje się ono największym możliwym dobrem dla tych braci i sióstr, ponieważ prowadzi do nawrócenia".
Z drugiej strony, wielu biskupów, zwłaszcza w diecezjach afrykańskich, a nawet azjatyckich, opowiedziało się przeciwko takim błogosławieństwom. Biskupi Kamerunu, Demokratycznej Republiki Konga czy Wybrzeża Kości Słoniowej odmówili zezwolenia na takie błogosławieństwa w swoich diecezjach, podobnie jak arcybiskup Tomash Peta i biskup pomocniczy Athanasius Schneider z archidiecezji St. Mary w Astanie w Kazachstanie.
Inni prałaci, tacy jak hiszpański arcybiskup José Ignacio Munilla, podkreślili, że choć dokument nie jest sprzeczny z doktryną, wprowadza stan zamieszania, którym należy zająć się duszpastersko. Ukraiński arcybiskup Sviestoslav Shevchuk, obrządku bizantyjskiego, wyjaśnił, że dokument nie może być stosowany w jego kościele, właśnie z powodu różnic dyscyplinarnych.
Oświadczenie wyjaśniające
Te różne, a nawet przeciwstawne reakcje na dokument zostały Fiducia suplicans Z tego powodu prefekt Dykasterii ds. Wiary chciał "wyjaśnić" niektóre punkty tej deklaracji, które jego zdaniem nie zostały dobrze zrozumiane przez wiernych. Zrobił to w komunikacie prasowym wydanym przez Dykasterię.
Prefekt wykazuje zrozumienie dla trudności niektórych biskupów lub konferencji episkopatu i wskazuje, że "to, co te konferencje episkopatu wyraziły, nie może być interpretowane jako doktrynalny sprzeciw, ponieważ dokument jest jasny i klasyczny w kwestii małżeństwa i seksualności", i powtarza, że ma na celu błogosławienie pary (osoby), a nie związku (państwa). Wszystko to poprzez "błogosławieństwa bez formy liturgicznej, które ani nie aprobują, ani nie usprawiedliwiają sytuacji, w jakiej znajdują się te osoby", wykonywane w sposób spontaniczny, zwięzły i daleki od jakiegokolwiek elementu, który mógłby je pomylić z błogosławieństwem liturgicznym.
Prefekt przypomina, że wiele z tych opozycyjnych reakcji pochodzi z krajów, które "w różnym stopniu potępiają, zakazują i penalizują homoseksualność. W tych przypadkach, poza kwestią błogosławieństw, istnieje szerokie, długoterminowe zadanie duszpasterskie, które obejmuje formację, obronę godności ludzkiej, nauczanie doktryny społecznej Kościoła i różne strategie, które nie dopuszczają pośpiechu".
Nowość Fiducia suplicans
Kardynał Fernández wyjaśnia w komunikacie prawdziwą nowość dokumentu: zaproszenie do rozróżnienia między dwiema różnymi formami błogosławieństw: "liturgicznymi lub rytualnymi" i "spontanicznymi lub duszpasterskimi".
Prefekt argumentuje, że w tym zakresie, Fiducia suplicans oferuje "specyficzny i nowatorski wkład w duszpasterskie znaczenie błogosławieństw, który umożliwia poszerzenie i wzbogacenie klasycznego rozumienia błogosławieństw ściśle związanych z perspektywą liturgiczną", tj. chodzi o "zwiększenie błogosławieństw duszpasterskich, które nie wymagają tych samych warunków, co błogosławieństwa w kontekście liturgicznym lub rytualnym" i prosi biskupów "o podjęcie wysiłku spokojnej refleksji, z duszpasterskim sercem, wolnym od jakiejkolwiek ideologii".
Notatka zawiera nawet przykład tego, jak takie błogosławieństwa mogą wyglądać, gdy Boża pomoc jest poszukiwana w spontaniczny, nierytualny sposób:
Bp Víctor Manuel Fernández apeluje do duszpasterskiej roztropności i znajomości własnych wiernych ze strony każdego biskupa, który z drugiej strony może "zezwolić na ten rodzaj prostego błogosławieństwa, ze wszystkimi zaleceniami roztropności i ostrożności, ale w żadnym wypadku nie jest upoważniony do proponowania lub autoryzowania błogosławieństw, które mogą przypominać obrzęd liturgiczny".
Ani zatwierdzenie, ani uniewinnienie
"Gesty duszpasterskiej bliskości": taka jest natura tego rodzaju błogosławieństwa, wyjaśnia prefekt doktryny wiary. Nie są to również rozgrzeszenia, ponieważ gesty te są dalekie od bycia sakramentem lub obrzędem. Są to po prostu wyrazy duszpasterskiej bliskości, które nie mają takich samych wymogów jak sakrament lub formalny obrzęd.
"Nowatorska" postać, dla której kardynał wzywa do wcześniejszej katechezy, aby pomóc nam je zrozumieć i "uwolnić nas od strachu, że nasze błogosławieństwa mogą wyrażać coś niewłaściwego".
