Na stronie Szkoły letnie -Spektra Vaticana, jak się nazywają, po pandemii wraca do pracy po pięciu latach w stać obok. Następny kurs astrofizyki (notabene osiemnasta edycja) zaplanowana jest na czerwiec 2023 roku i będzie gościć dwudziestu pięciu młodych astronomów z całego świata przez cztery tygodnie w jednym z obiektów Specoli w Castel Gandolfo, bardzo blisko Rzymu.
Co to jest Specola Vaticana
Na stronie Specola ("specula" po łacinie, od włoskiego czasownika specere "patrzeć, obserwować") Watykan jest obserwatorium astronomicznym i ośrodkiem badań naukowych Kościoła katolickiego oraz jednym z najstarszych obserwatoriów astronomicznych na świecie: jego historia rozpoczyna się w połowie XVI wieku, kiedy to w 1578 roku papież Grzegorz XIII kazał wznieść Wieżę Wiatrów i zaprosił licznych jezuickich astronomów i matematyków do przygotowania reformy kalendarza ogłoszonej w 1582 roku.
W czerwcu 2023 roku dwudziestu pięciu młodych astronomów dołączy do ponad 400, którzy już przeszli przez watykańskie programy badań naukowych. W tym roku tematem przewodnim VOSS (Vatican Observatory Summer School) jest "Nauka o Wszechświecie: Narzędzia Data Science dla badań astronomicznych".
W miarę jak teleskopy stają się coraz potężniejsze, a narzędzia pomiarowe coraz czulsze, ilość danych astronomicznych, które naukowcy muszą zrozumieć, dramatycznie wzrosła. Duże przeglądy astronomiczne wykonały już tysiące pomiarów. Dzięki postępowi technologicznemu i obliczeniowemu nowe obserwatoria, takie jak Obserwatorium Rubina, będą tworzyć katalogi dziesiątek miliardów gwiazd i galaktyk oraz trylionów różnych pomiarów.
Szkoła Letnia 2023 r.
Na stronie Szkoła Letnia Sobór Watykański w 2023 r. zamierza wspomóc w tym względzie dziedzinę nauki: wprowadzając pojęcia Big Data y Uczenie maszynowePonadto, przeprowadzone zostanie praktyczne doświadczenie analizy danych z przeprowadzonych obserwacji, co pozwoli studentom na wykorzystanie tych danych w ich własnych projektach astronomicznych. Ponadto, szkoły letnie są zawsze prowadzone przez czołowych astronomów z najbardziej prestiżowych obserwatoriów i uniwersytetów na świecie, takich jak Vera Rubin i Didier Queloz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 2019 roku.
Szkoła Letnia jest otwarta dla zaawansowanych studentów astronomii studiów licencjackich oraz doktorantów z całego świata. Większość wybranych studentów pochodzi z krajów rozwijających się. Zajęcia są bezpłatne, a dodatkowego wsparcia finansowego udzielają dobroczyńcy poprzez. Fundacja Obserwatorium Watykańskieco zapewnia możliwość uczestnictwa wszystkim przyjętym studentom.
Letnie Szkoły Obserwatorium Watykańskiego odbywają się od 1986 roku i są jedną z najważniejszych inicjatyw Specoli. Od momentu ich powstania, prawie 40 lat temu, zawsze otrzymywały maksymalne wsparcie ze strony papieży, a uczestnicy zawsze mogli pozdrowić papieża podczas pobytu we Włoszech. Dodatkowo do Szkoły letnieW Specoli odbywają się również regularnie konferencje naukowe oraz wydarzenia o charakterze publicznym.
Historia Specola
Założenie Obserwatorium Watykańskiego oficjalnie nastąpiło wraz z motu proprio. Ut mysticam Leona XIII z 14 marca 1891 r. Po założeniu obserwatorium zostało wyposażone w początkową obrotową kopułę o wysokości trzech i pół metra, do której w ciągu kilku lat dobudowano trzy kolejne, wraz z nowocześniejszym oprzyrządowaniem pozyskanym dzięki darom. Dwa lata później Specola została wyposażona w heliograf do fotografowania Słońca, umieszczony na tarasie Muzeów Watykańskich (później przeniesiony na taras obecnego klasztoru Mater Ecclesiae, gdzie rezyduje Benedykt XVI). W 1909 roku na szczycie wieży przylegającej do Palazzina Leone XIII umieszczono duży refraktor, chroniony przez kopułę o wysokości ponad ośmiu metrów.
Jednym z pierwszych znaczących osiągnięć naukowych Specoli była współpraca w międzynarodowym projekcie Carte du Ciel, pierwszy fotograficzny atlas gwiazd. La Specola współpracowała z 21 innymi obserwatoriami na całym świecie, aby ukończyć mapowanie nieba. Aby zrealizować to wielkie przedsięwzięcie naukowe, należało wyposażyć La Specola w następujący sprzęt z dużym teleskopem. Wykorzystała ona m.in. Wieża San Juanrównież znajdujący się w murach Watykanu, gdzie zbudowano 8-metrową obrotową kopułę.
Zmiany miejsca spotkania
Pod koniec lat 20. XX wieku coraz większa iluminacja miasta Rzymu utrudniała obserwację nieba. Obserwatorium zostało przeniesione do pałacu papieskiego w Castel Gandolfo. Nowy obiekt, oddany do użytku w 1935 roku, był wyposażony w najpotężniejsze urządzenia, takie jak astrograf, laboratoria do badania meteorytów i duża biblioteka. Kilka lat później zainstalowano Centrum Obliczeniowe dla coraz bardziej zaawansowanych badań astrofizycznych.
W latach 70-tych, ten sam problem, który zmusił Specolę do przeniesienia się z Rzymu do Castel Gandolfo, pojawił się ponownie wraz ze wzrostem sztucznego oświetlenia w mieście i jego okolicach. Specola ponownie rozpoczął poszukiwania miejsca na nowe obserwatorium, ostatecznie wybierając Tucson w Arizonie. Watykański Teleskop Zaawansowanej Technologii (VATT) w Arizonie został zainaugurowany w 1993 roku i jest wyposażony w zaawansowany teleskop oraz szereg laboratoriów astrofizycznych.
Cel Specola: służyć nauce
Niektórzy mogą się zastanawiać, dlaczego Watykan interesuje się astrofizyką i czy rzeczywiście konieczne było "założenie" całego obserwatorium do badania gwiazd i meteorytów. W tym duchu, z okazji Roku Astronomii (2009), watykański dziennik L'Osservatore Romano przeprowadził wywiad z jezuitą Guyem J. Consolmagno, obecnym dyrektorem Specoli, który odpowiada na niektóre z tych pytań: "Kiedy papież Leon XIII tworzył Specola Vaticana, jedną z jego motywacji było pokazanie światu, że Kościół wspiera i promuje prawdziwą naukę. I aby wypełnić ten mandat, jesteśmy zobowiązani nie tylko do wykonywania pracy naukowej, ale także do jej upubliczniania i dzielenia się nią.
"Nauka -dodaje-. jest dokładnie taki sam. Przestrzegamy tych samych praw naukowych i publikujemy w tych samych czasopismach. Różnica polega na motywacji. Nie pracujemy po to, by zarabiać pieniądze lub dla osobistego prestiżu. Po prostu pracujemy z miłości do nauki. I oczywiście to samo chciałoby zrobić wielu innych uczonych, ale to wspaniałe, że tu, w Watykanie, możemy spełnić to życzenie, nie borykając się z tyloma innymi problemami.
Wolniejsza nauka
Może to brzmieć idyllicznie i nierealnie, ale faktem jest, że jako instytucja watykańska, naukowcy pracujący w Specoli uzyskują finansowanie swoich projektów za pośrednictwem Fundacja Obserwatorium Watykańskie więc nie muszą konkurować z innymi obserwatoriami o finansowanie rządowe: "They don't need to compete with other observatories for government funding.Osoby pracujące w NASA muszą stale informować o wynikach i postępach swoich badań, aby nie stracić finansowania. My natomiast możemy zaangażować się w długotrwałe badania naukowe, które również wymagają kilku lat pracy, zanim osiągnie się efekt.". Ponadto "możemy pracować nad tym, co nas najbardziej interesuje, a nie nad projektami, które są nam narzucane przez potencjalnych fundatorów i angażować się w badania, które mogą trwać pięć, dziesięć, a nawet piętnaście lat."
