Sanktuarium maryjne w Torreciudad jest trzecim co do wielkości ośrodkiem turystycznym w Aragonii, a od 1975 r., kiedy ukończono budowę nowego sanktuarium, liczne wizyty, uroczystości i działania miały kluczowy wpływ na rozwój gospodarczy i społeczny lokalnego środowiska.
Mianowanie nowego rektora sanktuarium w lipcu 2023 r. przez biskupa Barbastro-Monzón, monsignora Angela Péreza Pueyo, doprowadziło do skomplikowanej sytuacji w relacjach między Opus Dei, promotorem nowego sanktuarium, renowacji przydrożnej kapliczki i obrazu Matki Boskiej oraz pobożności o starożytnych korzeniach, a samą diecezją.
Różnice zdań na temat możliwości decydowania o zarządzaniu duszpasterskim sanktuarium oraz o warunkach przechowywania sanktuarium i obrazu stały się przyczyną inicjatyw po obu stronach, w tym sądowych, oraz wielu spekulacji. Opus Dei opublikowało na swojej stronie internetowej pełne podsumowanie obecnej sytuacji, tak jak postrzega ją Prałatura.
Czyj to Torreciudad?
Według tych informacji, nowe sanktuarium w Torreciudad od początku miało status "półpublicznego oratorium". W ten sposób zostało ono wzniesione za zgodą biskupa diecezji, ponieważ według kryteriów obu stron była to odpowiednia figura zgodnie z obowiązującymi wówczas normami kanonicznymi. Nowa świątynia jest własnością Fundacji Kanonicznej "Nuestra Señora de los Ángeles de Torreciudad" i została zbudowana w latach 70. XX wieku dzięki darowiznom wielu osób, które zostały zachęcone przez Opus Dei.
Wewnątrz czczony jest obraz Matki Boskiej Anielskiej z Torreciudad. Obraz ten (i stara pustelnia) jest własnością diecezji: chociaż 24 września 1962 r. biskup zgodził się na jego wieczystą cesję w drodze umowy emfiteutycznej na rzecz podmiotu cywilnego promowanego przez Opus Dei (w tym czasie była to Inmobiliaria General Castellana, S.A., później zastąpiona przez Desarrollo Social y Cultural, S.A.), liczba ta nie oznacza zmiany właściciela. W podpisaniu umowy uczestniczyło również Opus Dei, któremu miała zostać powierzona promocja celów umowy: utrzymanie i rozwój kultu Santa María.
Sześćdziesiąt lat później odwiedzający Torreciudad mogą z łatwością zobaczyć, jak rozprzestrzeniło się i zakorzeniło nabożeństwo do Matki Bożej Anielskiej. Od tego czasu, zgodnie z umową, wszystkie prace i koszty zostały przejęte przez Opus Dei.
Różnice między diecezją Barbastro a Opus Dei
Według Opus Dei, w 2020 r. sama Prałatura zwróciła się do diecezji Barbastro-Monzón o aktualizację niektórych szczegółów ram prawnych Torreciudad w celu dostosowania ich do nowych podejść Kodeksu Prawa Kanonicznego zatwierdzonego w 1983 r.
W kontekście tych rozmów pojawiły się nieporozumienia, ponieważ diecezja Barbastro-Monzón wyraziła opinię, że pierwotna umowa z 1962 r. nie ma mocy prawnej, a w lipcu 2023 r. przystąpiła do mianowania rektora innego niż ten, który pełnił tę funkcję w imieniu Opus Dei.
W trakcie "przeciągania liny", które nastąpiło później, Opus Dei przedstawiło diecezji swoją propozycję wzniesienia Torreciudad jako sanktuarium diecezjalnego i ewentualnego nowego statutu. Diecezja analizuje tę propozycję. Również w tym czasie podmiot odpowiedzialny za opiekę nad obrazem i pustelnią został wezwany do aktu pojednania z diecezją w dniu 3 października, a Opus Dei otrzymało podobne wezwanie na 20 grudnia. Zdecydowało się jednak nie brać w nim udziału, opierając się na rozmowach z diecezją na omawiany temat.
Decyzja o wszczęciu postępowania cywilnego należałaby teraz do diecezji. Opus Dei twierdzi, że nie postrzegałoby takiego kroku negatywnie, ale widziałoby go "jako okazję do wydania cywilnego orzeczenia w tej sprawie".
Kto jest obowiązującym rektorem?
Obecnie sytuacja Torreciudad pod względem prawnym jest taka sama jak wcześniej. Nie ma jednak porozumienia co do tego, kto właściwie pełni obowiązki rektora.
Kiedy biskup Pérez-Pueyo ogłosił wakat na tym stanowisku i mianował księdza diecezjalnego, Opus Dei wezwało go do cofnięcia nominacji, a w obliczu jego odmowy złożyło odwołanie do Stolicy Apostolskiej, które nie zostało jeszcze rozstrzygnięte. W praktyce Prałatura nadal uznaje rektora, który obowiązywał przed jednostronną decyzją diecezji, podczas gdy kapłan mianowany przez biskupa, José Mairal, zwykle odprawia Mszę św. co tydzień w sanktuarium i, jak sprawdził Omnes, jest traktowany z szacunkiem przez księży Opus Dei, którzy nadal uczestniczą w zwykłych czynnościach w sanktuarium.
Rozwiązaniem zaproponowanym przez Opus Dei w celu aktualizacji umowy jest przekształcenie Torreciudad w sanktuarium diecezjalne, z biskupem mianującym rektora po przedstawieniu przez Prałaturę Opus Dei listy trzech kandydatów.
Kwestia ekonomiczna
Informacje zawierają również wyjaśnienia dotyczące finansów sanktuarium. Wyszczególniono w niej wydatki związane z zarządzaniem sanktuarium i sposób ich pokrycia. Wskazuje, że zwykła działalność generuje dochód, który wystarcza jedynie na pokrycie około 30 % wydatków, podczas gdy Stowarzyszenie Powierników Torreciudad stara się znaleźć resztę.
W 1962 r. podmiot odpowiedzialny za rozwój sanktuarium został zobowiązany do zapłaty diecezji kwoty stanowiącej niemal symboliczne uznanie własności. Według doniesień medialnych, jedną z poruszonych kwestii była prośba biskupa o zaktualizowanie tej kwoty do znacznie wyższej kwoty: mówi się o około 600 000 euro. W każdym razie żądana kwota, zgodnie z notatką, "jest uważana za nieproporcjonalną. Roczna działalność mająca na celu pokrycie 70 % kosztów, które nie są pokrywane w zwykły sposób, już sama w sobie jest bardzo trudna; gdyby do tego dodać opłatę taką, jakiej żąda diecezja, wsparcie sanktuarium byłoby nieopłacalne".
Chronologia
1962: Porozumienie między Opus Dei a diecezją Barbastro-Monzón w sprawie odnowienia starej pustelni Torreciudad w celu promowania nabożeństwa do Matki Bożej, przy czym Opus Dei przejmuje opiekę duszpasterską i utrzymuje ją otwartą dla kultu. Podpisanie umowy emfiteutycznej.
1966: Porozumienie w sprawie budowy nowego kościoła, w którym czczony będzie obraz Toreciudad. Uzgodniono z diecezją, że cały kompleks - obejmujący między innymi pustelnię i nowy kościół - będzie stanowił jedną, odpowiednio ogrodzoną całość. Jego status to oratorium półpubliczne.
W świadectwie notarialnym podpisanym przez biskupa diecezji, wyraża on zgodę na umieszczenie obrazu Matki Boskiej w nowym kościele dla kultu wiernych.
1975: Josemaría konsekruje główny ołtarz, a nowo wybudowany kościół zostaje zainaugurowany.
1983: Publikacja Kodeksu Prawa Kanonicznego. Zawiera konfigurację sanktuariów w kanonach 1230-1234 (księga IV, część III, tytuł I, rozdział III).
2020: Opus Dei zwraca się do biskupstwa Barbastro Monzón o przegląd i aktualizację statusu prawnego Torreciudad.
2023
17 lipca: Biskup Barbastro-Monzón mianuje proboszcza parafii Bolturina-Ubiergo, José Mairala Villellasa, rektorem Sanktuarium w Torreciudad, w celu "przejęcia odpowiedzialności za opiekę duszpasterską i ministerialną do czasu uregulowania istniejącej sytuacji kanonicznej między dwiema instytucjami".
18 lipca: Opus Dei wyraża swoje zdziwienie, ponieważ status kanoniczny Torreciudad jest nadal statusem oratorium półpublicznego i "rozumie, że nie do biskupa należy przeprowadzenie tej nominacji", ale do regionalnego wikariusza prałatury.
22 lipca: Diecezja wnioskuje o akt pojednania z Prałaturą Opus Dei w sądzie w Barbastro.
31 sierpnia: Opus Dei przesłało diecezji Barbastro Monzón propozycję porozumienia, która obejmuje zarówno kwestie prawne, jak i duszpasterskie, i proponuje, aby nowy kościół został uznany za kanoniczne sanktuarium diecezjalne.
3 października: Podmiot Desarrollo Social S.A., właściciel pustelni i obrazu Nuestra Señora de Torreciudad, wystąpił w postępowaniu pojednawczym przed sądem w Barbastro.
2 grudnia: Opus Dei w Hiszpanii otrzymało od sądu w Barbastro zawiadomienie o wszczęciu postępowania pojednawczego z Prałaturą. Opus Dei nie pojawi się na akcie, który zaplanowano na 20 grudnia 2023 r., ponieważ uważa, że umowa z 1962 r. została zawarta zgodnie z obowiązującym prawem. Twierdzi również, że "trwają rozmowy między obiema stronami w celu rozwiązania sprawy za obopólną zgodą".
