Każdy, kto zdecyduje się odwiedzić Bazylikę Świętego Piotra o tej porze roku, natknie się na imponujące rusztowanie wzniesione w celu renowacji baldachimu Berniniego.
Tam, prostopadle do ołtarza, znajduje się grób apostoła, któremu Jezus nakazał utwierdzać swoich braci w wierze.
29 czerwca to uroczystość upamiętniająca dwóch książąt Kościoła, Piotra, skromnego rybaka z Galilei, który został wikariuszem Chrystusa, oraz Pawła, uczonego faryzeusza, pochodzącego z Cylicji, który dorastał w szkole Gamaliela i przekształcił się z zaciekłego prześladowcy rodzącego się Kościoła w niestrudzonego apostoła pogan.
Obaj patroni wiecznego miasta są wspominani razem i w tym roku będą obchodzeni poprzez szereg inicjatyw promowanych przez wikariaty diecezji Rzymu i Watykanu, we współpracy z Ministerstwem Kultury i Gminą Rzymu oraz Panathlon International.
W szczególności w sobotę 29 czerwca zaplanowano "Quo Vadis", wydarzenie spacerowe, które dotyka historycznych etapów obecności dwóch apostołów w stolicy imperium; w niedzielę 30 czerwca zaplanowano natomiast "Piotr i Paweł w Rzymie", spektakl teatralny Michele La Ginestry.
Spacer Quo Vadis
Na szczególną uwagę zasługuje spacer Quo Vadis, który według zamierzeń organizatorów powinien stać się cyklicznym, corocznym wydarzeniem. Według tradycji, gdy Piotr uciekał przed prześladowaniami Nerona w Rzymie, Jezus ukazał mu się na Drodze Appijskiej. Apostoł zapytał Go, dokąd idzie ("Quo vadis Domine?"), a Chrystus odpowiedział: "Idę do Rzymu, aby zostać ponownie ukrzyżowanym". W tym momencie Piotr powrócił, aby zostać zamęczonym w cyrku Nerona, ukrzyżowanym do góry nogami, a następnie pochowanym w pobliskiej nekropolii Ager Vaticanus.
Grób natychmiast stał się miejscem pielgrzymek, jeszcze przed budową prymitywnej bazyliki konstantyńskiej. Ale dopiero w XX wieku grób Piotra został zidentyfikowany z całą pewnością, dzięki wykopaliskom zarządzonym przez Piusa XII w latach 1939-1958 i badaniom znanej archeolog Margherity Guarducci.
Chociaż grobowiec został zidentyfikowany z całą pewnością, gdzie znajduje się słynne trofeum Gajusza i czerwona ściana z graffiti, w tym słynne "Petros eni" (przypuszczalnie "Piotr jest tutaj" w języku greckim), pozostają pewne wątpliwości co do dokładnej lokalizacji kości. Jednak wiara może w znacznym stopniu zrekompensować niepewności nauki.
Skrzyżowanie Piotra i Pawła
Dziś na Via Appia - "Regina Viarum" starożytnych Rzymian - w pobliżu katakumb św. Kallistusa znajduje się mały kościół upamiętniający "Regina Viarum".Quo vadis Domine?Odwiedził ją również święty Jan Paweł II w 1983 roku. A ta sama droga "przecina" ścieżkę Piotra i Pawła, którzy przybyli stąd do Rzymu, zostali uwięzieni, a następnie znaleźli męczeństwo w tym miejscu, zgodnie z tradycją, gdzie dziś stoi opactwo Tre Fontane.
Fra Agnello Stoia, proboszcz parafii św. Piotra, wyjaśnia, że podstawową ideą inicjatyw jest "przywrócenie Rzymowi trwałości jego patronów, którzy nadają temu miastu charakter uniwersalności".
Areszt domowy św. Piotra
Ludzkie historie Piotra i Pawła w Rzymie przecinają się, krzyżują, rozdzielają, jednoczą na ulicach Rzymu i jako ulice Rzymu". Spacer miejski obejmie wszystkie miejsca związane z dwoma apostołami.
Oprócz bazylik św. Pawła za Murami i św. Piotra w Watykanie, na uwagę zasługują także bazyliki św. Sebastiana za Murami, gdzie w 258 r. rzekomo przeniesiono relikwie Piotra i Pawła przed ich powrotem do Watykanu, oraz na Ostiense, jeden z siedmiu kościołów tradycyjnie odwiedzanych przez pielgrzymów z okazji jubileuszu; Santa Prisca, wspaniała bazylika na Awentynie, poświęcona zamęczonej córce Akwili i Pryscylli, przyjaciół Pawła, którzy tu mieszkali; Carcere Mamertino, gdzie dwaj apostołowie byli więzieni; i ponownie Santa Maria przy Via Lata, gdzie Paweł podobno spędził dwa lata "aresztu domowego".
Trasa obejmuje dwie ścieżki, jedną dłuższą i jedną krótszą, na końcu których otrzymasz "pietruzza", mały kamień symbolizujący przebytą drogę. To właśnie "sanpietrino", przywołane w logo "Quo Vadis", łączy Piotra, Rzym i jego ulice.
Jest to okazja dla mieszkańców, turystów, rodzin i wiernych do ponownego odkrycia lub odwiedzenia po raz pierwszy wielu miejsc - w tym Parku Archeologicznego Koloseum, który jest bezpłatny wyłącznie dla uczestników - kościołów, skarbów sztuki i fascynującej historii. Program jest dostępny na stronie https://sanpietroquovadis.it/
Jeśli chodzi o św. Piotra, warto przypomnieć pewien starożytny zwyczaj. W nawie głównej Bazyliki Watykańskiej, po prawej stronie, przed transeptem, znajduje się duży posąg z brązu przedstawiający pierwszego papieża. Piotra przy krześle" to dzieło przypisywane XIII-wiecznemu rzeźbiarzowi Arnolfo di Cambio (choć niektórzy badacze datują je na V wiek, na zlecenie św. Leona Wielkiego, który zlecił odlanie posągu Jowisza).
To Paweł V Borghese, papież w latach 1605-1621, nakazał umieszczenie posągu w bazylice, po tym jak przez długi czas znajdował się w krużganku San Martino. Posąg stoi na marmurowym tronie z okresu renesansu, a w 1871 r. Pius IX zlecił wykonanie baldachimu, który go przykrywa.
Rzeźba przedstawia świętego Piotra na krześle biskupim. Jego prawa ręka błogosławi w sposób grecki, tj. dwoma palcami, podczas gdy w lewej trzyma klucze Królestwa Niebieskiego. Szaty są klasyczne: tunika do stóp i męski płaszcz na ramieniu. Szczególną cechą święta jest to, że 29 czerwca posąg jest ubrany w tiarę i szaty pontyfikalne, długi czerwony i złoty płaszcz, który służy również podkreśleniu uniwersalnej władzy Wikariusza Chrystusa.
Prawa stopa posągu jest wyraźnie zniszczona przez wieki powszechnej pobożności. Wraz z budową bazyliki konstantyńskiej grób Piotra stał się niedostępny, więc wierni wciąż mają zwyczaj całować lub pieścić stopę posągu w akcie czci.
Kilka ciekawostek
W 2020 r., podczas pandemii, uroczystości w bazylice watykańskiej w święto świętych Piotra i Pawła odbyły się za zamkniętymi drzwiami, ale papież Franciszek osobiście udał się, aby oddać cześć pomnikowi pierwszego papieża.
Inną osobliwością, być może mało znaną, ale którą można "odkryć" podczas spaceru "Quo Vadis", jest bazylika Santa Maria przy via Lata. Stoi ona na dzisiejszej centralnej Via del Corso i była niegdyś pierwszym odcinkiem Via Flaminia. Zgodnie z tradycją, św. Paweł mieszkał w krypcie kościoła podczas swojego uwięzienia w Rzymie.
Łukasza Ewangelisty, który napisał tu Dzieje Apostolskie, a także Piotra. Nad wejściem do krypty znajduje się marmurowa tablica z napisem w języku łacińskim: "Oratorium św. Pawła Apostoła, św. Łukasza Ewangelisty i męczennika, gdzie znaleziono ponownie odkryty obraz Najświętszej Maryi Panny, jeden z siedmiu namalowanych przez błogosławionego Łukasza", na pamiątkę obecności tutaj jednych z pierwszych i najważniejszych świadków wiary chrześcijańskiej.
-Rzym
