Abp Celestino Aós: "Czas budować Amerykę Łacińską o większej solidarności".Wolność religijna a pandemie: co może zrobić państwo, a czego nie może?Była chilijska nowicjuszka, przez 22 lata była nauczycielką religii w Chile. Dyplom uzyskała w instytucie działającym przy katolickim uniwersytecie. Weszła jednak w związek z inną kobietą. Były skargi niektórych rodziców i opiekunów, ze zbieraniem podpisów.
Początek sprawy
Biskup diecezji San Bernardo ostrzegł go, że jego decyzja jest sprzeczna z obowiązkami czystości i że jeśli będzie w niej trwał, będzie zmuszony cofnąć mu świadectwo przydatności, ponieważ nie daje "świadectwa życia chrześcijańskiego", którego Kościół katolicki oczekuje i wymaga od nauczycieli tego przedmiotu. Wielokrotnie proponowano mu różne formy pomocy, których odmawiał.
Ponieważ nie było pozytywnej odpowiedzi, nie przyznano jej nowego świadectwa przydatności zgodnie z chilijskim prawem cywilnym, w związku z czym nie mogła kontynuować nauczania tego przedmiotu w szkole miejskiej. Od tego czasu jednak nieprzerwanie pracowała w szkole, a nawet awansowała na stanowisko kierownicze, gdzie pozostaje do dziś, nie ponosząc żadnych strat finansowych.
Wsparcie ze strony społeczności LGBT
Doradzać jej zaczęła chilijska organizacja pozarządowa zajmująca się promowaniem ideologii LGTB. Instytucja ta, wraz ze Związkiem Nauczycieli, złożyła w Sądzie Apelacyjnym skargę o ochronę konstytucyjną, która została odrzucona przez trzech rozpatrujących ją sędziów, ze względu na to, że ustawa nie była nielegalna lub arbitralna, a decyzja ta została jednogłośnie potwierdzona przez Sąd Najwyższy.
W 2008 r. organizacja pozarządowa skierowała swoją sprawę do Międzyamerykańskiej Komisji Praw Człowieka, która przyznała jej rację, stwierdzając, że ma ona prawo do nauczania religii katolickiej, nawet wbrew sprzeciwowi Kościoła, oraz że wspólnoty wyznaniowe nie mogą wymagać od nauczycieli postępowania zgodnego z ich przekonaniami, nawet w szkołach publicznych. Komisja przedstawiła państwu chilijskiemu szereg postulatów, które zostały zaakceptowane, m.in. rewizja przepisu pozwalającego autorytetom religijnym wszystkich wyznań na wydawanie certyfikatu poświadczającego przydatność nauczyciela.
Prawo rodziców
Sprawa eskalowała i obecnie znajduje się przed Międzyamerykańskim Trybunałem Praw Człowieka, a decyzja spodziewana jest w 2021 roku. Werdykt określi, czy katoliccy, żydowscy, muzułmańscy, ewangeliccy lub jakiegokolwiek innego wyznania uczniowie mogą być nauczani swojej wiary przez nauczycieli religii, którzy podtrzymują swoje obowiązki wierności przekonaniom, które dobrowolnie wyznają, oraz czy państwa uszanują prawo rodziców do wyboru dla swoich dzieci edukacji religijnej zgodnej z ich przekonaniami.
Istniejące precedensy wskazują, że IACHR wyda wyrok na korzyść organizacji pozarządowej i przeciwko państwu Chile. Być może po raz pierwszy można sprowokować bezpośrednie zderzenie praw w tak istotnej kwestii, jaką jest wolność religijna. Trybunał nie przyjął wniosku Konferencji Episkopatu Chile, aby stać się stroną postępowania, która będzie mogła jedynie przedstawić briefy takie jak "....amicus curiae".
Równe szanse?
Krótko mówiąc, wolność religijna jest zagrożona nie tylko w Chile, ale także w pozostałych 22 krajach Ameryki Łacińskiej, które podpisały tzw. pakt z San José de Costa Rica, od którego zależy Trybunał. Co gorsza, przedstawiciele państwa chilijskiego, którzy mieli występować jako strony w procesie, zostali odrzuceni przez Trybunał za spóźnione przybycie ze swoimi briefami, co czyni proces niemal bezbronnym, ponieważ jedna ze stron nie może być zgodnie z prawem wysłuchana na równi z drugą.
Różne organizacje międzynarodowe zaczęły zbierać poparcie dla ochrony wolności religijnej w obliczu ewentualnego niekorzystnego orzeczenia, w tym amerykańska organizacja ADF International (religiónlibre.org), która promuje obronę podstawowych wolności i godności ludzkiej na całym świecie, posiadając reprezentację w organach ONZ, OPA i Europejskiej OBWE.
