W najcięższej fazie pandemii Covid biskupi Kościoła w Chile, kierując się instrukcjami Ministerstwa Zdrowia, wydali szereg wskazań dotyczących ceremonii liturgicznych: zwolniono wiernych z nakazu niedzielnego, ustanowiono środki zapobiegawcze, takie jak obowiązkowe używanie masek, fizyczny dystans wewnątrz kościołów, zniesienie pozdrowienia pokoju, podawanie Komunii na rękę, respektowanie pojemności celebracji itp.
Naruszenie praw
W tzw. fazie 1 (kwarantanna) wszyscy obywatele muszą pozostać w domu przez cały tydzień, z wyjątkiem tych, którzy mają wyraźne pozwolenie na pracę lub niezbędne czynności (zakupy w supermarkecie i aptece, pogrzeby, godziny medyczne itp.), a ponadto zabronione są Msze św. z udziałem wiernych.
12 marca ub. r. rząd rozszerzył zakaz odprawiania mszy osobiście na gminy w fazie 2 (swoboda poruszania się od poniedziałku do piątku i kwarantanna w weekendy i święta). Konferencja Episkopatu natychmiast podniosła silne publiczne oburzenie, że niesprawiedliwie naruszono wolność religijną. Następnego dnia Ministerstwo Zdrowia przyznało się do błędu i cofnęło środek.
Wezwanie do ochrony
W tym samym czasie Korporacja "Wspólnota i Sprawiedliwość" udała się do sądu apelacyjnego z prośbą o ochronę wolności religijnej zagwarantowanej w konstytucji kraju, gdyż zakaz uczestnictwa katolików we Mszy św. narusza "prawo do swobodnego wykonywania kultu". Trybunał odrzucił apelację, stwierdzając, że wystarczy, aby katolicy uczestniczyli w Mszy św. online.
Wspólnota i Sprawiedliwość zaskarżyła następnie do Sądu Najwyższego Ministra Zdrowia za bezprawne i arbitralne działanie polegające na rozszerzeniu zakazu imprez publicznych, obowiązującego w gminach objętych kwarantanną, a w dni robocze w gminach fazy 2, na msze i inne nabożeństwa. Zwrócili uwagę, że choć Ministerstwo Zdrowia może ograniczać pewne prawa, "nie upoważnia go to do zawieszenia lub naruszenia ich istoty, co w rzeczywistości ma miejsce poprzez uniemożliwienie katolikom uczestnictwa we Mszy Świętej (...), co narusza ich prawo do swobodnego wykonywania kultu, zagwarantowane w Konstytucji".
Orzeczenie Sądu Najwyższego
Biskup San Bernardo, Juan Ignacio González, jako prawnik, sporządził raport do Trybunału, aby odrzucić zakazy. Poprosił o wyjaśnienie, "czy ta sama władza sądów, co miało miejsce (w Arica i Concepción), może wskazać, że telematyczne uczestnictwo w akcie religijnym jest wystarczające dla zaspokojenia duchowej potrzeby osoby".
Zgadza się z tym Ignacio Covarrubias, dziekan Szkoły Prawa Uniwersytetu Finis Terrae, wskazując, że wolność kultu "w przypadku katolików jest prawem wrażliwym, którego nie można stawiać na podobnym poziomie jak innych praw, takich jak swoboda przemieszczania się czy handlu".
24 marca Sąd Najwyższy w jednogłośnym orzeczeniu ustalił, że osoby znajdujące się w fazie 1 (kwarantanna) lub 2 mogą uczestniczyć w takich ceremoniach religijnych, o ile zachowana jest pojemność ustalona przez władze sanitarne.