Prymat papieża zawsze był jedną z głównych przeszkód na drodze do pełnej jedności Kościołów chrześcijańskich. Dialog ekumeniczny posuwa się naprzód, a terazdykasteria ds. promowania jedności chrześcijan opublikował artykuł badawczy, "Biskup Rzymu. Prymat i synodalność w dialogach ekumenicznych i odpowiedziach na encyklikę Ut unum sint".Pierwsze w historii, zatwierdzone przez papieża Franciszka, podsumowanie odpowiedzi na encyklikę z Święty Jan Paweł II i dialogów ekumenicznych na temat prymatu i synodalności.
Dokument kończy się propozycją dykasterii, która identyfikuje najważniejsze sugestie dotyczące odnowionego sprawowania przez Biskupa Rzymu posługi jedności "uznawanej przez wszystkich".
Celem dokumentu - powiedział prefekt Dykasterii, kardynał Kurt Koch - jest zaoferowanie obiektywnej syntezy ostatnich wydarzeń w dyskusji ekumenicznej, odzwierciedlającej spostrzeżenia i ograniczenia dokumentów dialogu oraz krótką propozycję całej Dykasterii, która identyfikuje najważniejsze sugestie dotyczące posługi Biskupa Rzymu na rzecz jedności. Dokument zawiera około 30 odpowiedzi na Encyklika Ut Unum Sint oraz 50 dokumentów dialogowych na ten temat, a także opinie ekspertów katolickich, protestanckich i prawosławnych.
"Wszyscy zgadzają się co do potrzeby jedności na poziomie powszechnym, ale sposób jej realizacji podlega różnym interpretacjom. W przeciwieństwie do polemik z przeszłości, kwestia prymatu nie jest postrzegana jedynie jako problem, ale jako okazja do refleksji nad naturą Kościoła i jego misją w świecie.
Jeden z najciekawszych pomysłów dotyczy sprawowania posługi Piotrowej nieodłącznie związanej z dynamiką synodalną, jak zauważył kardynał Grech, sekretarz generalny Sekretariatu Generalnego Synodu: "Badania te są nieocenione w odpowiedzi na prośbę Jana Pawła II w Ut unum sint: "formą sprawowania prymatu, która, nie rezygnując w żaden sposób z zasadniczego charakteru jego misji, jest otwarta na nową sytuację"".
Grech odniósł się również "do epoki wielkich soborów: przygotowując się do obchodów rocznicy Soboru Nicejskiego, nie możemy zapominać, że to cesarz Konstantyn go zwołał. Stało się tak, ponieważ starożytny Kościół, który bez wątpienia był Kościołem synodalnym, nie osiągnął jeszcze pełnego konsensusu w sprawie prymatu". Na koniec kardynał podkreślił, że proces synodalny podkreśla nowy "sposób sprawowania posługi Piotrowej", który "Kościół, poprzez proces synodalny, już uznaje".
Dynamika synodalna, rozwinięta na potrójnym rejestrze communio - fidelium, Ecclesiarum, episcoporum - pokazuje, w jaki sposób można dojść do sprawowania prymatu na poziomie ekumenicznym".
Przedstawiciel Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego przy Stolicy Apostolskiej, Jego Eminencja Khajag Barsamian, nazwał dokument "odnowionym punktem wyjścia dla dialogu ekumenicznego. Pierwsze wieki są źródłem inspiracji dla dzisiejszej rzeczywistości, nie tylko pod względem prawa, ale także pod względem komunii. Istniała ogromna różnorodność modeli kościelnych: jesteśmy przekonani, że te formy komunii muszą pozostać paradygmatyczne". Podkreślił również znaczenie synodalności dla pełnej komunii.
Ze swojej strony przedstawiciel arcybiskupa Canterbury przy Stolicy Apostolskiej, Ian Ernst, podkreślił potrzebę "przeformułowania Soboru Watykańskiego I, który pozostaje główną przeszkodą dla dialogu ekumenicznego, ponieważ jest dziś niezrozumiały. Musi on zostać ponownie przedstawiony w świetle eklezjologii komunii, która wyjaśnia warunki". I to, jak wyjaśnił Koch, jest jedną z propozycji dokumentu studyjnego, nad którym będziemy pracować w nadchodzących latach.
Inne sugestie zawarte w dokumencie obejmują wyraźniejsze rozróżnienie między różnymi obowiązkami biskupa Rzymu, w szczególności między jego posługą patriarchalną w Kościele Zachodnim a jego podstawową posługą jedności w komunii kościołów, a także rozróżnienie między patriarchalną i podstawową rolą biskupa Rzymu a jego funkcją polityczną jako głowy państwa. Kolejne zalecenie dialogów teologicznych dotyczy rozwoju synodalności w Kościele katolickim.
Wreszcie, promowanie "komunii soborowej" poprzez regularne spotkania przywódców kościelnych na całym świecie, aby uwidocznić i pogłębić komunię, którą już dzielą. W tym samym duchu wiele dialogów zaproponowało różne inicjatywy promujące synodalność między Kościołami, zwłaszcza na poziomie biskupów i prymasów, poprzez regularne konsultacje oraz wspólne działania i świadectwa.
-Rzym
