Kultura

Grób św. Jakuba Większego 

Szczątki Santiago el Mayor są przechowywane w urnie w katedrze w Santiago de Compostela, po historii, która nie jest pozbawiona wzlotów i upadków.

Ángel María Leyra-25 lipca 2023 r.-Czas czytania: 8 minuty
santiago

Zdjęcie: Urna ze szczątkami św. Jakuba Apostoła i jego towarzyszy męczenników.

Najstarsza wzmianka o grobie św. Jakuba pochodzi od św. Hieronima (331/420): o Dwunastu, "...".Jeden udał się do Indii, inny do Hiszpanii, inny do Illyricum, inny do Grecji, aby każdy mógł odpocząć (requiesceret) w prowincji, w której głosił Ewangelię i naukę" (Komentarz do Księgi Izajasza).. Jeden z autorów mówi o Jakubie, że św.podkreślając, że każdy z apostołów spoczywa w prowincji, w której głosił Ewangelię, zdaje się wskazywać, że jego święte ciało jest wśród nas." (Z. García Villada, Kościelna historia Hiszpanii).

Śmierć Jakuba jest jedyną śmiercią świętych apostołów opisaną w Nowym Testamencie: "...".W tym czasie Herod, król, aresztował niektórych z kościoła, aby ich źle traktować. Jakuba, brata Jana, zabił mieczem. Kiedy zobaczył, że podoba się Żydom, postanowił aresztować również Piotra. Były to czasy Azimosa. Kiedy go schwytał, wsadził go do więzienia i przekazał czterem oddziałom czterech żołnierzy, aby go strzegli...". Po zniknięciu Piotra, Herod "ścigał strażników i kazał ich stracić (Dz 12,1-20)..

Herod Agryppa I (10 p.n.e./44 n.e.) był przyjacielem Gajusza Kaliguli od czasów jego młodości w Rzymie i na Capri. Po zastąpieniu Tyberiusza, Kaligula przyznał mu tetrarchie Filippi i Lizanii oraz tytuł króla w 37 r. n.e., a w 40 r. n.e. tetrarchię H. Antypasa. W 41 r., gdy H. Agryppa przebywał w Rzymie, po śmierci Kaliguli pomógł uczynić Klaudiusza nowym cesarzem, który przyznał mu Samarię i Judeę.

Prześladując chrześcijan i wykonując egzekucję na Jakubie, król chciał uzyskać przebaczenie za swoją przeszłość wśród pogan, przyciągnąć elity Izraela i zapewnić sobie panowanie w stolicy: nie pokazywał swojego judaizmu poza Jerozolimą".ani przez bicie monet z jego wizerunkiem lub wizerunkiem cesarza; wynika z tego, że wszystkie ustępstwa Agryppy na rzecz faryzeizmu były prawdopodobnie bardziej kwestią polityki niż przekonania, w którym to przypadku takie zachowanie świadczyłoby o jego prawdziwym statusie potomka Heroda Wielkiego." (E. Schürer, Historia narodu żydowskiego w czasach Jezusa).

Co stało się z ciałem Apostoła?

Byłoby dziwne, że - jeśli król to zatwierdził - św. Łukasz nie mówi o jego pochówku, który po śmierci Szczepana powiedział, że niektórzy pobożni ludzie "... pochowali go...".pochowali go i opłakiwali" (Dz 8, 2)..

Zgodnie z obowiązującym prawem rzymskim, ciało straconej osoby było usuwane przez organ, który zarządził jego śmierć, co w przypadkach szczególnej wagi zakazywało pochówku (Mª Amparo Mateo, Summa supplicia, scenariusze, formy i działania śmierci w męczeństwach chrześcijańskich). Ponieważ w procesie Jezusa Piłat ogłosił jego niewinność, miał sens, aby zezwolił na jego pochówek ( J 19, 38). Ale H. Agryppa zdecydował o aresztowaniu, procesie i egzekucji Jakuba, znał kary zakazu pochówku - rzymskie i deuteronomiczne (Deut, 28, 26) - i wykazał się nadmiernym rygoryzmem, nakazując egzekucję szesnastu strażników, którym powierzono pilnowanie Piotra.

Wiele lat po śmierci Jakuba, jego brat Jan przypomniał o straszliwej karze, jaką ponieśli dwaj męczennicy Chrystusa w Jerozolimie". A ludzie z ludów, ras, języków i narodów będą patrzeć na ich martwe ciała przez trzy dni i pół; nie wolno grzebać ich ciał" (Obj. 11,7-10)..

Gdyby król zakazał dostarczenia ciała Jakuba, czy jego krewni zrezygnowaliby z okupu i pochówku, wciąż z dala od ojczyzny, ale wolni od władzy Heroda i jak najdalej od rzymskiej kontroli? Tobiasz przypomniał: "sGdy zobaczyłem ciało jednego z mojego rodu wyrzucone poza mury, pochowałem go; gdy usłyszałem, że król ma o mnie doniesienia i że szuka mnie, aby mnie zabić, przestraszyłem się i uciekłem" (Tob.1:18-20)..

Katalogi apostolskie z VI-VIII wieku odnoszą się do przeniesienia ciała św. Jakuba, z różnicami w miejscu przeznaczenia: Marmarica, Punta de la Marmarica...; IX-wieczne rękopisy z Od ortuThe końcówka harmonijkiStarożytny region z zachodnim finisterre; manuskrypt w Biblioteca Casanatense zawiera translatio Sancti Iacobi Apostoli in GalliamCzy istnieją dowody tradycji o pochówku Apostoła na dalekim zachodzie i o wczesnej powszechności ekspansji Ewangelii?

Przeprowadzka do Hiszpanii

Martyrologium Florusa z Lyonu (między 808 a 838 r.) odnosi się do VIII Kalendy sierpnia (25 lipca), "...".narodziny (dla nieba) błogosławionego apostoła Jakuba, brata Jana Ewangelisty, ściętego przez króla Heroda w Jerozolimie, jak nauczają Dzieje Apostolskie. Święte kości tego apostoła, przeniesione do Hiszpanii i przechowywane w ostatniej z jej granic, to znaczy przed Morzem Brytyjskim, są czczone przez bardzo znaną pobożność tego ludu.".

Najstarszym dokumentem, który wyraźnie wspomina o ciele św. Jakuba w Galicji, jest list Alfonsa III z roku 906; posłańcy z Tours poprosili o mediację biskupa Iria, aby król kupił im koronę, i poprosili o informacje na temat grobu Apostoła.

Król napisał do nich: "Zapewniamy, że mamy grób Santiago Boanergesa, ściętego przez Heroda, w Archis Marmoricis, w prowincji Galicja. Rządzony ręką Pana, o czym mówi wiele prawdziwych historii, został przewieziony statkiem, gdzie pochowano jego ciało.../... Ponieważ pytałeś, jaka jest odległość od oceanu do grobu lub w jakim miejscu się znajduje, wiedz, że od morza do miejsca, w którym zarządzany przez Pana statek przybył, miejsca zwanego Bisria, do starożytnej siedziby Iriense, kościoła świętej Eulalii, jest dziesięć mil, a następnie do jego chwalebnego grobu jest dwanaście mil ".(Juan J. Cebrián Franco. Jakuba do Composteli).

Szczątki apostoła musiały zostać ukryte: chrześcijaństwo nie było uznawane jako religio licita do 324 r.; w V wieku Suevi zaatakowali chrześcijańskie pomniki w Galicji; wraz z Leovigildem nowe prześladowania; po nawróceniu Recaredo - między 586 a 587 r. - i przed 612 r. De ortu et obitu patrum Izydora z Sewilli, mówi o św. Jakubie, jego głoszeniu w Hiszpanii i pochówku.

Islamska inwazja w 711 r. ponownie pogrążyła Hiszpanię w niepewności. Jednak w czasie prześladowań i po nich w chrześcijańskich rodzinach musiały przetrwać wspomnienia o starożytnym grobowcu, obok którego pochowano ich przodków.

Mauzoleum Santiago

W dwóch średniowiecznych dokumentach (Traslatio z Gembloux, oraz Codex Calixtinus), mówi się, że aby pochować ciało Apostoła w Galicji, jego przyjaciele poprosili matronę o świątynię poświęconą bożkowi; w rzeczywistości mauzoleum pani Atii poświęcone jej wnuczce Virii, jak wyryto na płycie pogrzebowej ponownie wykorzystanej jako ołtarz prymitywnego kultu jakobickiego.

Po początkowej odmowie, dama oddała część mauzoleum na pochówek Apostoła; była to prostokątna edikula, podobna do tych datowanych na Rzym z I wieku, o wymiarach 6,41 na 4,69 metra, z dwoma piętrami: górnym, gdzie znaleziono nagrobek, oraz kryptą, do której wchodziło się z górnego pomieszczenia. Dwóch przyjaciół Apostoła, Atanazy i Teodor, zostało tam później pochowanych (Brewiarz z Évory i Codex Calixtinus).

Profesor Enrique Alarcón uważa, że napis na płycie -DMS-, z pogańskim odczytem D(iis) M(anibus) S(acrum), był podatny na chrześcijańską wersję: D(eo) M(aximo) S(acrum). A w inskrypcji na kamieniu, który zamyka fenestella na północnej ścianie sarkofagu, przetłumaczony z greki przez Atanazego Męczennika, odkrył hebrajską pisownię YacobWynika z niego następujący napis: NIEŚMIERTELNY MĘCZENNIK SANTIAGO.

W 829 roku Alfons II ogłosił, że ".szaty tego błogosławionego apostoła, to znaczy jego najświętsze ciało, zostało objawione w naszych czasach. Usłyszawszy to, udałem się wraz z możnowładcami naszego pałacu, aby modlić się i czcić, z wielką pobożnością i błaganiami, tak cenny skarb i ogłosić go Patronem i Panem całej Hiszpanii.". Chronicon Iriense relacjonuje, że po tym, jak grób św. Jakuba został ujawniony biskupowi Irii, Teodomirowi, powiedział on królowi Alfonsowi.

Biskup musiał polegać na czcigodnej lokalnej tradycji i zweryfikować istnienie wyraźnych śladów tożsamości świętego.

Region, w którym znajdowało się mauzoleum, miał najstarsze chrześcijańskie korzenie w królestwie".W VI wieku w szwabskiej Gallaecji istniały 134 miejscowości wiejskie z kościołami przypisanymi do 13 diecezji, z których 5 znajdowało się na terytorium otaczającym grobowiec, odpowiadającym dzisiejszej Galicji, podczas gdy na pozostałym rozległym pasie lądu tworzącym wybrzeże kantabryjskie - dzisiejszy Kraj Basków, Kantabria i Asturia - przez cały okres wizygocki nie istniała ani jedna stolica biskupia...(José Orlandis, Algunas consideraciones en torno a los orígenes cristianos en España). To, co wiadomo o przeszłości tego miejsca, pochodzi bardziej z odkryć archeologicznych niż ze starożytnych dokumentów. Znajdowało się ono obok posiadłości drogowej z czasów rzymskich, 20 km na północ od Iria i 260 m nad poziomem morza. Wokół mauzoleum Alfons II poświęcił pierwszą bazylikę apostoła, wykonaną z kamienia i zaprawy błotnej, z nawą o wymiarach 20 na 8 metrów, i ustanowił, w ramach trzy mile wokół grobowcaNa rzecz nowego kościoła nadano seigniorium. Obok bazyliki konsekrowano klasztor, aby jego mnisi mogli zagwarantować tam stały kult. 6 maja 899 r. konsekrowano nową bazylikę o wymiarach 24 x 14 metrów, z trzema nawami, zbudowaną z inicjatywy Alfonsa III, który w 910 r. odbył pielgrzymkę do Composteli.

Począwszy od IX wieku, po przybyciu Teodomira i Alfonsa II i jego towarzyszy, zaczęli przybywać pielgrzymi, początkowo z Hiszpanii, ale wkrótce także z Francji, Niemiec i bardziej odległych regionów. Przybywali święci, tacy jak Dominik z Guzman, Franciszek z Asyżu, Izabela Portugalska i Jan Paweł II; królowie, tacy jak Ludwik VII Francuski, Alfons IX i monarchowie katoliccy; prałaci, tacy jak Wilhelm z Rheims, Wilhelm II z Bordeaux i Godfrey z Nantes; oraz mnóstwo ludzi, zapamiętanych w kronikach lub anonimowych.

Latem 997 r. Almanzor i jego wojska zastali Compostelę opustoszałą, ponieważ biskup doradził ludziom schronienie się w pobliżu rzeki Tambre; ten święty (Pedro de Mezonzo, 930/1003), około roku 1000, sfinalizował Salve Regina Mater.

Pierwszy Compostelański Rok Święty

Diego Peláez, promowany przez Sancho II na prałata Iria, w związku ze wzrostem liczby pielgrzymów, rozpoczął w 1075 r. projekt i budowę katedry z 50 kamieniarzami i mistrzami Bernardo, Roberto i Estebanem. Urban II przeniósł stolicę biskupią z Iria do Compostela (bulla Veterum synodalium 1095), wyniesiony na metropolitę przez Kaliksta II (1120); papież ten nadał Diego Gelmirezowi godność arcybiskupią i upoważnił go do obchodów pierwszego Roku Świętego Compostelańskiego (1121). To właśnie Gelmirez promował Historia ComposteliW jednym z nich, ponieważ aedicula apostolska uniemożliwiała wiernym zobaczenie ołtarza, Gelmirez zdecydował się rozebrać górne oratorium i przykryć przestrzeń podłogą, na której umieszczono ołtarz główny. Konsekracja romańskiej katedry odbyła się za pontyfikatu Pedro Muñiza 3 kwietnia 1211 roku, z udziałem króla Ferdynanda II.

Wspinając się dziś na główną fasadę, można zobaczyć Portyk ChwałyJego przedsionek - o szerokości 17 metrów i głębokości 4,50 metra - zdobi arcydzieło rzeźby romańskiej: wspaniały wizerunek Chrystusa przewodniczy triumfującym i wojującym Kościołom; poniżej, siedzący wizerunek św. Jakuba niesie pastorał i kartusz: misit me Dominus. Na stronie Magistrum Matheum podpisany w 1188 roku na środkowej arkadzie jako kierownik prac prowadzonych od 1168 roku. Był on flankowany przez dwie wieże, które tworzą dolny korpus dwóch dzisiejszych barokowych wież: na szczycie Wieża południowa W XVII wieku José de la Peña wzniósł nowy korpus, a w XVIII wieku Fernando de Casas wzniósł nową wieżę i ukończył imponującą fasadę Obradoiro.

The The Plateries jest jedyną fasadą, która pozostała w całości romańska; na niej, z bogactwem obrazów, znajduje się Mistrz Esteban starano się przedstawić pokorę Wcielenia i chwalebne Zmartwychwstanie Chrystusa. Po prawej stronie Platerias wznosi się Berenguela lub Wieża ZegarowaGórny wznosi się nad XIV-wiecznym gotyckim sześcianem, dzięki mistrzostwu Domingo de Andrade (1676/1680); ze szczytu pięknej barokowej wieży można zobaczyć plac QuintanaW jego podziemiach znajdował się stary cmentarz, obok miejsca, w którym spoczywa ciało Apostoła. W romańskim murze znajduje się Święte drzwi podczas Święte lata (gdzie 25 lipca przypada w niedzielę). Fasada i plac Azabachería - tak nazywano go w średniowieczu Raj- znajduje się w północnym atrium katedry, gdzie kończyła się droga najczęściej przemierzana przez średniowiecznych pielgrzymów. Na cokole znajduje się obraz symbolizujący wiarę; poniżej wizerunku pielgrzymującego apostoła znajdują się wizerunki Alfonsa III i Ordoño II.

Podczas ataku Francisa Drake'a na Coruñę w 1589 r., obawiając się jego inwazji na Compostelę, arcybiskup Juan de Sanclemente (1587/1602) zezwolił na ukrycie relikwii poza grobowcem.

W XIX wieku, podczas prac przy posadzce ołtarza głównego, w podłożu znaleziono ossuarium z ludzkimi kośćmi, które wydawały się być relikwiami ukrytymi w XVI wieku. Po przeprowadzeniu badań, sporządzeniu raportów i sklasyfikowaniu relikwii, 12 marca 1883 r. arcybiskup Miguel Payá ogłosił ich autentyczność i postanowił przedstawić znaleziska Leonowi XIII. Bullą Deus Omnipotens 1 listopada 1884 r. papież potwierdził deklarację arcybiskupa Santiago de Compostela i ogłosił rok 1885 Nadzwyczajnym Rokiem Świętym.

Wykopaliska prowadzone w katedrze w latach 1946-1959 doprowadziły do odkrycia nekropolii z grobowcami z okresu rzymskiego (I-IV w.) i z okresu szwabsko-wisigockiego (V-VII w.). Tam, gdzie historia nie odnotowała populacji ludzkiej, praca archeologów to uczyniła. 

AutorÁngel María Leyra

*In memoriam

Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.