Ameryka Łacińska

Co się stało i co może się stać w kryzysie nikaraguańskim?

Tego lata kryzys społeczno-polityczny w Nikaragui wyraźnie się nasilił, zwłaszcza jeśli chodzi o prześladowanie Kościoła. Wyjaśniamy, dlaczego głos Kościoła cieszy się takim szacunkiem wśród obywateli i dokonujemy przeglądu głównych wydarzeń, które doprowadziły do tej sytuacji. 

Javier García-24 września 2022 r.-Czas czytania: 5 minuty

Zdjęcie: Kardynał Brenes i monsignor Silvio Báez przybywają na antyrządowe protesty w Diriambie 9 lipca 2018 r. Tego dnia obaj prałaci zostali zaatakowani przez uzbrojone grupy sprzymierzone z rządem miasta . ©CNS/Oswaldo Rivas, Reuters

Artykuł w języku angielskim

Pod koniec czerwca 2022 roku międzynarodowe media były zakłopotane decyzją rządu Nikaragui o... wypędzenie nieszkodliwych Córek Miłosierdzia z kraju.Jak to było możliwe, że zakonnice, znane na całym świecie ze swojej bezinteresownej i pokojowej pracy, powinny zostać wydalone? Odpowiedź jest dość prosta: w swoich małych klinikach leczyli rannych po atakach policji, która próbowała stłumić uliczne protesty. Ponieważ rząd zakazał protestującym wstępu do publicznych szpitali, mieli oni jedynie możliwość udania się do tych, które nigdy nie przymykają oka na potrzebujących. Tylko odwaga tych kobiet była w stanie złagodzić szkody. Kryzys w Nikaragui osiągnął jeszcze wyższy punkt.

Te poważne protesty miały swój początek w 2018 roku, po decyzji rządu o obniżeniu emerytur o 5% i podniesieniu podatków od przedsiębiorstw. Przemoc policji pozostawiła wtedy ponad 300 zabitych i 2 tysiące rannych, a jedynym miejscem, w którym protestujący znaleźli schronienie, są kościoły. Większość proboszczów w kraju otworzyła dla nich drzwi swoich parafii. Na stronie raport Raport Organizacji Narodów Zjednoczonych na temat poważnego kryzysu praw człowieka, który się rozwijał.

Biskup aresztowany

Te dwa fakty pozwalają nam zrozumieć wysiłki Daniela Ortegi, prezydenta kraju, zmierzające do uciszenia głosu Kościoła. W piątek 19 sierpnia Nikaragua po raz kolejny znalazła się w nagłówkach międzynarodowych mediów. Biskup Rolando Álvarez z diecezji Matagalpa został aresztowany w środku nocy w pałacu arcybiskupim wraz z kilkoma księżmi i seminarzystami. Obecnie ponownie przebywa w areszcie domowym. 

W ten sposób rząd wywierał silną presję na jeden z głównych głosów sprzeciwu wobec reżimu, prawdopodobnie w nadziei, że opuści on kraj, do czego zmuszonych było wielu księży i pastorów. 

Nowe molestowanie Kościoła

W ostatnich tygodniach rząd nasilił inwigilację parafii. W wielu parafiach podczas niedzielnych mszy przy drzwiach stoją patrole policji. Jeśli ksiądz nie zachowuje delikatnej równowagi w odniesieniu do sytuacji w kraju, wierni otrzymują zakaz wstępu na uroczystości. To dlatego w ostatnich dniach w mediach społecznościowych można zobaczyć wiele zdjęć i filmów pokazujących wiernych przyjmujących komunię przez bramy osiedli parafialnych, pod czujnym okiem policji. 

W ten sposób rząd próbuje wywrzeć presję na księży, aby nie ujawniali popełnionych nadużyć oraz przyczyn kryzysu politycznego i społecznego, który ciągnie Nikaraguę w dół od piętnastu lat. Sytuacja, która wygenerowała ponad 150 tysięcy uchodźców, z których większość została przesiedlona do sąsiedniej Kostaryki. 

Eliminacja dysydentów

Można się zastanawiać, dlaczego Kościół ma tak wybitne przywództwo, do tego stopnia, że jest teraz celem numer jeden rządu. W ciągu ostatniej dekady represje polityczne w tym kraju były intensywne, w wyniku czego wielu liderów opozycji zostało wygnanych lub uwięzionych (w ciągu ostatniego roku uwięziono 18 opozycjonistów). Sądownictwo ugięło się pod interesami rządu, tak że podział władzy już tak naprawdę nie istnieje. 

Nikaragua, mały kraj liczący niespełna 7 mln mieszkańców, ma dziewięciu biskupów. Jeden z nich, monsignor Silvio Báez, został zmuszony do emigracji w 2019 roku. Ale nacisk rządu nie ogranicza się do hierarchii; w ostatnich miesiącach zamknął on katolickie stacje telewizyjne i radiowe.

Kościół starał się odgrywać jak najbardziej konstruktywną rolę - w ramach napiętej i niestabilnej sytuacji - ale z czasem stał się jedynym głosem publicznym o wystarczającym autorytecie, by potępić ataki na prawa człowieka. To sprawiło, że wiele osób szanuje i docenia jego siłę. W połączeniu z katolicką tradycją kraju, logiczne jest, że Kościół jest przychylnie postrzegany przez większość społeczeństwa, a nie przez rząd.

Chronologia kryzysu i represji wobec Kościoła:

  • 1985-1990. Daniel Ortega jest prezydentem Nikaragui. 
  • Styczeń 2007 r. Daniel Ortega ponownie wygrywa wybory. Jego rząd jest lewicowy, jest spadkobiercą Sandinismo, a z biegiem lat nabiera coraz bardziej komunistycznego charakteru. 
  • Październik 2009 r. Sąd Najwyższy Nikaragui przyjmuje, że Ortega może ponownie kandydować w wyborach, mimo wyraźnego zakazu zawartego w konstytucji. Podział władzy jest coraz bardziej osłabiony. 
  • Ortega jest ponownie wybierany w 2012, 2017 i 2021 roku.
  • Maj 2014 r. Biskupi kraju spotykają się z prezydentem i jego żoną (ówczesną rzeczniczką rządu), aby omówić list pasterski które prałaci napisali, analizując sytuację w kraju i swoje propozycje poprawy. W tekście potępiono brak wolności słowa, korozję podziału władzy, przemoc policyjną i fałszerstwa wyborcze, m.in.

2018

  • Kwiecień 2018 r. Daniel Ortega zmniejsza emerytury o 5% i zwiększa składki firm i pracowników. Rozpoczynają się demonstracje i protesty społeczne, silnie tłumione przez reżim. Księża w całym kraju otwierają drzwi kościołów, aby udzielić schronienia protestującym, którzy byli atakowani przez policję i grupy paramilitarne.
  • Czerwiec 2018 r. Główni biskupi kraju procesują się z Najświętszym Sakramentem w środku demonstracji, dzięki czemu udaje się uniknąć policyjnej masakry. Biskupi wzywają rząd do przyspieszenia wyborów, aby uspokoić społeczeństwo po sfałszowaniu wyborów w 2017 roku.
  • Lipiec 2018 r. Zwolennicy rządu nękają lekko rannego biskupa Silvio Báeza, gdy ten idzie sprawdzić zarzuty dotyczące przemocy, w którą rzekomo zamieszane są siły bezpieczeństwa kraju.
  • Sierpień 2018 r. Kwestie dotyczące Organizacji Narodów Zjednoczonych raport na temat sytuacji w kraju. Odnotowała istnienie poważnego kryzysu praw człowieka w wyniku protestów społecznych, w wyniku których zginęło około 300 osób, a 2000 zostało rannych. 
  • Grudzień 2018 r. Stany Zjednoczone nakładają na ten kraj sankcje gospodarcze. 

2019-2022

  • Kwiecień 2019 r. Biskup Silvio Báez udaje się na wygnanie na prośbę papieża Franciszka, po naciskach rządu na Stolicę Apostolską.
  • Lipiec 2020 r. Katedra w Managua doznaje ataku, w postaci pożaru.
  • Listopad 2021 r. Ortega wygrywa dość skorumpowane wybory. Wenezuela, Kuba, Boliwia i Rosja to jedyne kraje, które przyjęły wynik bez zastrzeżeń. 
  • Marzec 2022 r. Rząd wydala nuncjusza z kraju. 
  • Maj 2022 r. Rząd zamyka kanał 51, należący do Konferencji Episkopatu.
  • Czerwiec 2022 r. Rząd zdelegalizował ponad 100 organizacji pozarządowych, zarówno wyznaniowych, jak i świeckich. 
  • Czerwiec 2022 r. Misjonarze Miłości zostają wydaleni z kraju. Powodem podanym przez rząd jest to, że obsługiwane przez nich poradnie otrzymywały dotacje z zagranicy, a pieniądze te były wykorzystywane do zakupu broni i destabilizacji kraju. Nie przedstawiono żadnych dowodów na potwierdzenie tego zarzutu.
  • Lipiec i sierpień 2022 r. Kilku księży zostaje aresztowanych. Rząd zamyka 13 katolickich stacji radiowych. 

Sierpień 2022 r. 

  • Monsignor Rolando Álvarez, biskup Matagalpa i główny demaskator ataków na prawa człowieka, zostaje aresztowany w swojej rezydencji wraz z innymi księżmi i seminarzystami. 
  • Rząd zarzuca organizacjom katolickim naruszenie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Powodem jest zrozumienie, że ci, którzy pomagają przeciwnikom reżimu, zachęcają do podziałów, protestów, przemocy i terroryzmu przeciwko państwu. 
  • Kolejne sprawozdania Organizacji Narodów Zjednoczonych pokazują represje i brak wolności w Nikaragui. 
  • Sekretarz Papieskiej Komisji ds. Ameryki Łacińskiej, Rodrigo Guerra, wyjaśnia, że istnieje intensywna dyplomacja cieni Stolicy Apostolskiej
Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.