Drezno, dzisiejsza stolica niemieckiego kraju związkowego Saksonia, od początku XIX wieku nazywane jest "Florencją nad Łabą" lub "Niemiecką Florencją". Przydomek ten przypisuje się pisarzowi i filozofowi Johannowi Gottfriedowi Herderowi, który użył go w 1802 roku w odniesieniu do wspaniałych kolekcji sztuki w Dreźnie, zwłaszcza sztuki włoskiej. Wśród nich znajduje się Madonna Sykstyńska Rafaela (1512/1513).
Nazwa "Florencja nad Łabą" jest również przypisywana architekturze Drezna. Wiele charakterystycznych budynków, zwłaszcza tych z okresu "drezdeńskiego baroku", zostało zbudowanych pod wpływem włoskim, zwłaszcza florenckim. Nawet architektura Drezna z początku XIX wieku była inspirowana tymi modelami.
Protestancki "Frauenkirche" ("Kościół Matki Bożej"), zbudowany w latach 1726-1743 według planów George'a Bähra, jest przełomowym przykładem. Był to pierwszy budynek na północ od Alp, który miał dużą kamienną kopułę, podobną do katedry we Florencji.
Został całkowicie zniszczony podczas nalotów bombowych w nocy z 13 na 14 lutego 1945 r., a jego zwęglone ruiny służyły jako pomnik wojny i zniszczeń w czasach Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Jednak po upadku NRD został odbudowany w latach 1994-2005, zgodnie z pierwotnymi planami, dzięki darowiznom z całego świata.
Obok Pałacu Drezdeńskiego, rezydencji książąt-elektorów (1547-1806) i królów (1806-1918) Saksonii, zbudowanej w różnych stylach od romańskiego po barokowy, stoi Katedra Drezdeńska, pierwotnie Kościół Dworski ("Hofkirche"), pod którą to nazwą jest znana do dziś.
Saksonia była jednym z pierwszych krajów, które przyjęły "reformację" Lutra: elektor Fryderyk III - nazywany Fryderykiem Mądrym, nie tylko dlatego, że założył Uniwersytet w Wittenberdze - jest znany jako jeden z głównych mecenasów Marcina Lutra, podobnie jak malarz Dürer.
Jednak August "Mocny" przeszedł na katolicyzm w 1697 r., aby wstąpić na tron polski, co spowodowało napięcia w protestanckiej Saksonii; dlatego dyskretnie praktykował wiarę katolicką w kaplicy pałacowej, a jednocześnie hojnie wspierał budowę wspomnianego protestanckiego kościoła Frauenkirche jako głównego kościoła Drezna.
Budowa kościoła dworskiego została zlecona przez jego syna, elektora Fryderyka Augusta, który również przeszedł na katolicyzm w 1712 roku. Zastąpił go w 1733 r. jako elektor Saksonii, a w 1734 r. również jako król Polski (pod imieniem Augusta III). W 1736 r. budowę kościoła powierzono rzymianinowi Gaetano Chiaveriemu, który pracował również dla króla w Warszawie.
Katedra w Dreźnie
Obecna katedra została zbudowana w latach 1739-1755 i konsekrowana 29 czerwca 1751 r. przez nuncjusza apostolskiego w Polsce, arcybiskupa Alberico Archinto, pod patronatem Świętej Trójcy. Został podniesiony do rangi współkatedry w 1964 roku i stał się katedrą diecezji drezdeńsko-miśnieńskiej w 1980 roku, kiedy to stolica biskupia została przeniesiona z Budziszyna do Drezna.
Największy kościół w Dreźnie - którego nawa główna ma 52 metry długości, 18 metrów szerokości i 32 metry wysokości, a jego wieża osiąga wysokość 86 metrów - był niegdyś kościołem katolickim w mieście z wyraźną większością protestancką. Dziś chrześcijanie stanowią zaledwie 20 procent populacji: 15 procent ewangelików i tylko 5 procent katolików.
Jest to wybitny przykład drezdeńskiego baroku. Jest to jedyny duży budynek królewski zaprojektowany przez zagranicznego architekta, wspomnianego wcześniej Gaetano Chiaveri, i był inspirowany kościołami zbudowanymi przez Francesco Borrominiego i kaplicą Pałacu Wersalskiego. Kościół ma trzy nawy i nawę procesyjną o szerokości 3,50 m, która pozwala na procesje, ponieważ w protestanckim Dreźnie katolickie procesje nie mogły odbywać się na świeżym powietrzu.
Wnętrze katedry
Proste wnętrze kontrastuje z bogatą dekoracją zewnętrzną, z 78 figurami świętych o wysokości 3,50 m wyrzeźbionymi w piaskowcu (1738-46) przez Lorenzo Mattiellego na balustradzie otaczającej całą nawę główną.
We wnętrzu, kontrastujący z bielą ścian, wysoki marmurowy ołtarz ze złoconymi dekoracjami z brązu autorstwa braci Aglio, przedstawiający Wniebowstąpienie, o wysokości 10 metrów i szerokości 4,50 metra, jest dziełem drezdeńskiego nadwornego malarza Antona Raphaela Mengsa. Obraz, rozpoczęty w Rzymie w 1752 roku i ukończony w Madrycie w 1761 roku, przybył do Drezna w 1765 roku.
Podobnie jak Frauenkirche, Kościół Dworski również został poważnie uszkodzony podczas nalotów w lutym 1945 roku; zawaliły się dachy i sklepienia, a ściany zewnętrzne zostały częściowo całkowicie zniszczone.
Rekonstrukcja została zakończona w 1965 roku. Po ponad 50 latach od marca 2020 r. do lutego 2021 r. przeprowadzono szeroko zakrojone prace konserwatorskie.
Obecnie prawa nawa poświęcona jest Najświętszej Marii Pannie, z ołtarzem przedstawiającym figurę Dziewicy z koroną aniołów, będącą kopią centralnej części ołtarza Mühlhausen w katedrze w Bambergu (wykonanego przez Hermanna Leitherera w 1987 r.). Na tylnej ścianie kaplicy znajduje się rzeźba św. Marii Magdaleny (Magdaleny Pokutującej) autorstwa Francesco Baratty.
Kaplice absydy obejmują kaplicę Najświętszego Sakramentu - z ołtarzem przedstawiającym ustanowienie Eucharystii: Oryginał, wykonany w 1752 r. przez Louisa de Silvestre, zaginął w 1945 r. i został zastąpiony w 1984 r. rekonstrukcją wykonaną przez malarza Gerharda Keila - oraz kaplica św. Benona, w południowo-wschodniej kaplicy, której przewodniczy ołtarz autorstwa Stefano Torellego, również z 1752 r., przedstawiający biskupa Benona głoszącego wiarę chrześcijańską Serbołużyczanom, mniejszości słowiańskiej w diecezji drezdeńsko-miśnieńskiej. W relikwiarzu nad ołtarzem znajduje się mitra świętego biskupa, wykonana w 1997 roku przez Paula Brandenburga.
Ołtarz męczenników
W lewej nawie znajduje się ołtarz męczenników, w którym umieszczono urny z prochami trzech męczenników: Aloisa Andritzkiego, Bernharda Wenscha i Aloysa Scholze. Ich prochy zostały przeniesione w procesji ze Starego Cmentarza Katolickiego 5 lutego 2011 roku. Alois Andritzki został beatyfikowany podczas mszy pontyfikalnej odprawionej przed katedrą 13 czerwca tego samego roku.
Na tablicy ze zdjęciami trzech męczenników widnieje napis: "Tu spoczywają urny trzech księży męczenników diecezji drezdeńsko-miśnieńskiej, którzy zginęli w obozie koncentracyjnym w Dachau". Pod nimi znajdują się fotografie "błogosławionych polskich męczenników ściętych w Dreźnie w latach 1942/43".