To, co dziś znamy jako Hiszpański Instytut Biblijny i Archeologiczny / Casa de Santiago, narodziło się w 1955 roku z inicjatywy Maximino Romero de Lema, ówczesnego rektora hiszpańskiego kościoła Montserrat w Rzymie, który wraz z grupą księży studiujących Pismo Święte postanowił założyć ten ośrodek Kościoła hiszpańskiego w Ziemi Świętej, w celu promowania badań biblijnych i archeologicznych. W ten sposób narodziła się ta instytucja religijna i akademicka, pod władzą biskupią łacińskiego patriarchy Jerozolimy, pod patronatem intelektualnym L'Ecole Biblique de Jerusalem, z pomocą Kustodii Franciszkańskiej i Konsulatu Generalnego Hiszpanii. Kilka miesięcy temu ksiądz Juan Antonio Ruiz Rodrigo objął kierownictwo Hiszpańskiego Instytutu Biblijnego i Archeologicznego.
Instytucja, która, jak sam podkreśla, "wniosła istotny wkład w studia biblijne w Hiszpanii". W ten sposób większość hiszpańskich ekspertów w dziedzinie egzegezy biblijnej i archeologii była rezydentami tego Domu. Pionierzy badań nad manuskryptami znad Morza Martwego byli członkami tego Centrum; a wielcy specjaliści w tej dziedzinie, uznani na całym świecie edytorzy dokumentów z Qumran, są związani z naszym Instytutem".
Więcej niż tylko centrum nauki
Od momentu powstania do dziś, podkreśla jej dyrektor, Casa de Santiago "nie przestała otwierać swoich drzwi". Dziś przyjmuje nie tylko księży, ale także profesorów specjalizujących się w studiach biblijnych i uczonych w dziedzinie Biblii i archeologii lub innych dyscyplin, takich jak liturgia, zarówno kleryków, jak i świeckich, mężczyzn i kobiety".
Jego położenie pozwala również tym, którzy studiują lub mieszkają w Casa de Santiago, na "bezpośredni kontakt z wyspecjalizowanymi biblijnymi ośrodkami akademickimi miasta i, ogólnie, ze środowiskiem kulturowym i religijnym Izraela". Od początku nasze Centrum starało się być gościnnym domem, miejscem spotkań i środowiskiem sprzyjającym studiom i badaniom wśród hiszpańskich biblistów i archeologów.
Co roku przyjmuje księży z różnych diecezji hiszpańskich, zakonników i świeckich, zapisanych na Papieski Instytut Biblijny w Rzymie, na Uniwersytet Gregoriański lub na inne uniwersytety hiszpańskie, którzy wybierają to Centrum, aby pracować nad swoimi interesującymi studiami egzegetycznymi i cieszyć się pobytem w mieście Jerozolima".
Powołanie do dialogu
Misja Casa de Santiago nie ogranicza się do bycia zwykłym miejscem nauki czy zamieszkania. Instytucja ta "zrodziła się z powołaniem do dialogu między wiarą a kulturą", jak podkreśla Juan Antonio Ruiz Rodrigo, "dialog ten jest prawdziwym wyzwaniem, przed którym stoi dziś Kościół". Ten ostatni był zawsze bardziej wykluczony z punktu widzenia kultury, ponieważ błędnie kultura oświecenia była uważana za jedynego rzecznika racjonalności naukowej i filozoficznej. Oznacza to jednak zapomnienie o niezastąpionej roli Kościoła w postępie myśli ludzkiej w ciągu dwóch tysiącleci".
W tej linii Ruiz Rodrigo kontynuuje: "Chrześcijaństwo jest religią Logosu, to znaczy Słowa w sensie rozumności Boga, a zatem rozumności całej rzeczywistości. Bóg jest także Logosem, czyli Słowem, które zakłada rzeczywistość z sensem, i Słowem, które szuka i ofiarowuje się człowiekowi do dialogu. Szczególnie Biblia była owocnym polem tego dialogu między wiarą a kulturą, ponieważ badanie Biblii wymaga wiedzy językowej, historycznej, archeologicznej, hermeneutycznej, literackiej itd. Kościół zawsze odrzucał fundamentalistyczną, irracjonalną lekturę i promował naukowe badanie tekstów Pisma Świętego, od samego początku (jak Origen i św. Jerome), bo jeśli Biblia jest Słowem Bożym w ludzkich słowach, to te dwa bieguny: boski i ludzki, muszą być dogłębnie zbadane, każdy według własnych metod, w owocnym dialogu".
Stąpanie po ziemi Jezusa
Oczywiście panorama badań zmienia się całkowicie, gdy mówimy o badaniach w samej krainie, w której miały miejsce wydarzenia. Nic dziwnego, że obecny dyrektor Casa de Santiago podkreśla, że "ogromnie wzbogacająca jest możliwość studiowania i nauczania Pisma Świętego w Ziemi Świętej". Tylko tutaj można odnaleźć kolory, krajobrazy, perfumy, różnice klimatyczne i geograficzne, które przewijają się przez obszerne karty Biblii. Studiowanie Biblii w Jerozolimie ma także inne zalety: imponujące jest poznawanie tutaj świąt żydowskich, gdzie pewne tradycje zachowały się przez tysiące lat i są bardzo obecne w Piśmie Świętym. Zrozumienie kultury semickiej jest tutaj o wiele łatwiejsze, zanurzone jak jesteśmy w tym morzu ludów semickich. Jerozolima daje możliwość konfrontacji kulturowego świata współczesnego judaizmu, z jego biblijną egzegezą, w tych właśnie miejscach, gdzie jest ona opracowywana".
Ziemia ukarana
Juan Antonio Ruiz Rodrigo żyje z dnia na dzień napięciami, które nękają ten obszar Bliskiego Wschodu, jeden z najbardziej dotkniętych ciągłymi konfliktami między Izraelczykami i Palestyńczykami, który jednak ma jeden ze swoich filarów gospodarczych w turystyce, zwłaszcza chrześcijańskiej turystyce religijnej.
Pandemia, która obecnie jest już praktycznie pod kontrolą na tym obszarze, stanowiła poważny problem dla tego sektora, a Hiszpański Instytut Biblijny i Archeologiczny nie pozostał bez wpływu na konsekwencje Covid19: "obecna sytuacja zdrowotna uniemożliwia przybycie nauczycieli i studentów do wyspecjalizowanych ośrodków akademickich, aby móc realizować swoje projekty biblijne i archeologiczne", podkreśla Ruiz Rodrigo, "niemniej jednak, pomimo trudności związanych z tą sytuacją, staraliśmy się przeżyć ten czas z nadzieją, próbując stworzyć nowe działania, które mogą być realizowane w naszej Instytucji".
Do tego dochodzą napięcia doświadczane w ostatnich tygodniach w tym rejonie. Jednak, jak zauważa Ruiz Rodrigo, "po tylu latach nieporozumień i rzek krwi, nagromadzonej nienawiści i rozwoju wydarzeń uwikłanych w liczne interesy polityczne i ekonomiczne, warto nadal walczyć o stabilny pokój w Ziemi Świętej, który pozwoli na rozwój jej kultury, jej ludów i jej mieszkańców". Jestem przekonany, że celem Kościoła jest dążenie do pokoju, zwłaszcza tu, w Ziemi Świętej.
Dyrektor Casa de Santiago mówi jasno, że instytucje Kościoła obecne w ziemi Jezusa "muszą pracować na rzecz pokoju i zapraszać innych do umacniania więzi braterstwa". Dlatego każde słowo lub gest, który prowadzi do nienawiści lub konfrontacji, nie będzie dobrym słowem i nie pomoże w tym procesie pokojowym. Dlatego naszym obowiązkiem jest praca na rzecz pojednania na Bliskim Wschodzie, a to można wspierać jedynie poprzez dialog, bez stanowisk prowadzących do konfrontacji.
Chrystus przeżył historię i kulturę, przyjął określoną geografię, postawił stopę na konkretnym terytorium, którym jest Ziemia Święta.
Juan Antonio Ruiz Rodrigo. Dyrektor IEBA
Pielgrzymki śladami Chrystusa
Odwiedzenie tych samych miejsc, w których miały miejsce historyczne wydarzenia związane ze Zbawieniem jest przed i po dla każdego chrześcijanina, który odwiedza Ziemię Świętą. W tym sensie dyrektor hiszpańskiego Instytutu Biblijnego i Archeologicznego jest przekonany, że "jest to wyjątkowa podróż dla każdego chrześcijanina, ponieważ jest to miejsce Wcielenia Boga. Jeśli Biblia przedstawia nam historię zbawienia, to Ziemia Święta jest geografią zbawienia, ponieważ ta historia ma swój konkretny punkt odniesienia w tych pustkowiach i pustyniach, w zakamarkach tej Ziemi Świętej, tak często poranionej. Bez odniesienia do Ziemi Świętej sama obietnica Boga dla Abrahama jest nie do pomyślenia. Ziemia Święta nadaje konkretność Słowu Bożemu, umożliwiając mu formę wcielenia, jeszcze zanim Słowo Boże stało się ciałem w Jezusie z Nazaretu. Chrystus przeżył również historię i kulturę, przyjął określoną geografię, postawił stopę na konkretnym terytorium, jakim jest Ziemia Święta".
