Czy Synod chce zmienić doktrynę?Pierwsza sesja zgromadzenia ogólnego Synodu Synodalności odbyła się w Rzymie w październiku 2023 r.; druga sesja odbędzie się w październiku, również w Wiecznym Mieście. W ramach przygotowań do tej drugiej sesji 43 przedstawicieli europejskich Kościołów lokalnych spotkało się w dniach 29-31 sierpnia w Linzu w Austrii.
Wśród obecnych byli arcybiskup Gintaras Grusas, przewodniczący Rady Konferencji Biskupich Europy (CCEE), jego zastępca Ladislav Nemet oraz przewodniczący Konferencji Episkopatów Włoch, Austrii i Szwajcarii, a także Beate Gilles, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Niemiec.
Obecnych było również ośmiu z dziesięciu europejskich uczestników synodu, którzy nie będąc biskupami, mają prawo głosu, w tym Helena Jeppesen-Spuhler, Thomas Söding, Myriam Wijlens i Thomas Schwartz. Dokument został przedstawiony przez Riccardo Batocchio, specjalnego sekretarza watykańskiego sekretariatu synodu.
Nostalgia, klerykalizm i przejrzystość
Sesje odbywały się w siedmiu grupach językowych (niemieckiej, angielskiej, francuskiej i włoskiej) po sześć osób każda. Klara Csiszar, dziekan prywatnego Katolickiego Uniwersytetu w Linzu i kluczowa postać w przygotowaniu spotkania, podkreśliła, że "osiągnięto dobrą mieszankę biskupów i świeckich, mężczyzn i kobiet, a także uczestników z Europy Zachodniej i Wschodniej". Prace przebiegały zgodnie z metodą światowego synodu, z prywatnymi dyskusjami i chwilami duchowej refleksji.
Chociaż nie wydano wspólnego oświadczenia, raporty grup podkreśliły znaczenie unikania nostalgii, wspierania współpracy między Kościołami Europy Wschodniej i Zachodniej oraz wykorzystania "ekumenicznej szansy" w Europie. Podkreślono również, że katolicyzm musi być przeżywany "szeroko", z pokorą i otwartością na świat, uznając, że Europa nie jest już centrum Kościoła, nawet jeśli jego "serce" pozostaje w Rzymie.
Uczestnicy sugerowali przezwyciężenie "klerykalizmu" - rozumianego jako oznaczającego, że tylko duchowni powinni kierować Kościołem - bez odbierania władzy księżom i biskupom, promowanie pomocniczości i konsultacji oraz rozwijanie "nowych posług", takich jak doradztwo duchowe.
Podkreślono również znaczenie formacji, odpowiedzialności i przejrzystości, choć zauważono, że to ostatnie może być problematyczne w krajach, w których Kościół jest prześladowany. Kwestia kobiet została uznana za "kluczową dla utrzymania wiarygodności Kościoła".
Europejskie Zgromadzenie Kościelne
Po spotkaniu Thomas Söding, wiceprzewodniczący Centralnego Komitetu Katolików Niemieckich (ZdK), opublikował artykuł w czasopiśmie teologicznym "Communio", w którym proponuje "europejskie zgromadzenie kościelne" w celu promowania synodalności w Europie, inspirowane inicjatywami w Ameryce Południowej.
W artykule pisze: "Nadal nie ma solidnej platformy, na której można by omawiać różne doświadczenia i reakcje oraz gdzie można spojrzeć na własną sytuację oczami innych. Nie będzie odpowiedzi o wiecznej wartości, ale potrzebujemy form dialogu, które pozwolą uniknąć podejrzeń i krzywdy, aby stworzyć zrozumienie i solidarność".
W wywiadzie dla "Vatican News" Söding podkreślił potrzebę większej synodalności w Kościele katolickim w Europie, z regularnymi spotkaniami z szerokim udziałem, w tym świeckich i biskupów. Takie spotkania, jak powiedział, mają kluczowe znaczenie dla zniwelowania różnic kulturowych, społecznych i politycznych w Europie oraz wspierania drogi do reformy Kościoła.
Ten ostatni wywiad miał miejsce w kontekście wizyty ZdK w Rzymie, w której wzięli udział prezydent Irme Stetter-Karp, sekretarz generalny Marc Frings, a także wiceprezydenci Claudia Nothelle i sam Thomas Söding. Dla ZdK była to kwestia "zrozumienia Rzymu i bycia zrozumianym przez Rzym".
Dialog w sprawie nadużyć
John Joseph Kennedy, sekretarz Dykasterii Nauki Wiary odpowiedzialny za kary kanoniczne dla sprawców nadużyć, z ekspertami ds. ochrony nieletnich. Hans Zollner Peter Beer, a także o. Markus Graulich, podsekretarz w Dykasterii ds. Tekstów Legislacyjnych do końca sierpnia.
Na zakończenie spotkania, w wywiadzie dla niemieckiej katolickiej agencji informacyjnej KNA, Stetter-Karp pozytywnie podsumowała spotkanie: "Napięcia między Drogą Synodalną a Watykanem prawdopodobnie nie zostały całkowicie rozwiązane, ponieważ nie znikają one po prostu przez rozmowę. Ale tam, gdzie mogliśmy otwarcie rozmawiać z naszymi partnerami, wzrosło wzajemne zrozumienie". Według przewodniczącego ZdK, "podejście systemowe", tj. "co należy zmienić w organizacji Kościoła, aby poradzić sobie z nadużyciami i zapobiegać ich tuszowaniu", nie jest powszechnie uznawane w Watykanie, "ale istnieją podobieństwa myśli z dwoma wspomnianymi rozmówcami", Zollnerem i Beerem.
Niemiecka Droga Synodalna
Irme Stetter-Karp uważa, że po tej wizycie "Rzym rozumie lepiej niż wcześniej, jaka jest nasza motywacja w podróży synodalnej. Wcześniej byli informowani przez osoby trzecie, teraz rozmawiali z nami bezpośrednio. Wierzę, że klimat się zmienił i że uznali nas za chrześcijan oddanych swojemu Kościołowi".
Chociaż ZdK mówi o "oficjalnej podróży" ZdK do Watykanu, prawdą jest, że przedstawiciele ZdK nie odbyli żadnych spotkań "wysokiego szczebla" w dykasteriach watykańskich. Zollner opuścił Papieską Komisję ds. Ochrony Małoletnich w marcu 2023 r. i został mianowany konsultantem Biura Ochrony Małoletnich i Osób Wrażliwych Diecezji Rzymskiej. Ks. Graulich został zastąpiony na stanowisku podsekretarza w Dykasterii ds. Tekstów Legislacyjnych z dniem 1 września.
Żaden organ watykański nie wydał oświadczenia w sprawie tych spotkań.
Czy Synod chce zmienić doktrynę?
