Ameryka Łacińska

Nikaragua: co dzieje się w Kościele, w 5 kluczach

W Nikaragui panuje strach i prześladowania, a Kościół milczy i modli się. Oto, co wynika z konsultacji przeprowadzonych przez Omnes z różnymi źródłami, trzema osobami, które od lat przebywają na wygnaniu i dwoma z kraju, aby dać pewne wskazówki na temat tego, co dzieje się w Kościele katolickim. W innych informacjach na tej stronie można zobaczyć obecny kontekst.

Francisco Otamendi-20 września 2024-Czas czytania: 6 minuty
Biskup Rolando Álvarez, Nikaragua

Biskup Rolando Alvarez modlił się w Managui w 2022 r., zanim został uwięziony i wydalony do Rzymu w tym roku @OSV

Światowy reflektor skupia się obecnie na Wenezueli. Ale Kościół intensywnie przygląda się Nikaragui, a także Wenezueli. Omnes poprosił kilka źródeł o krótką analizę "męki", przez którą przechodzi naród nikaraguański, jak zauważył kilka dni temu papież Franciszek. 

Dwóch z trzech zesłańców, mieszkających za granicą, prosi o niepodawanie ich nazwisk. Wszystko wyłączone. Tak to robimy. Dwóch innych z kraju prosi o to samo, ale ostatecznie nawet nie odpowiadają. Jeśli chodzi o Kościół katolicki, ich obecną zasadą jest milczenie. 

W kontekście historycznym można zapoznać się na przykład z następującymi informacjami chronologiaco najmniej do 2022 r., a niektóre informacja klikając na tutajna przykład. Przejdźmy do pytań i odpowiedzi.

1) Ocena napięć między rządem Nikaragui a Kościołem katolickim

- Profesjonalista na wygnaniu w Ameryce Środkowej. "Kościół katolicki w Nikaragui był historycznie najbardziej wiarygodną instytucją w kraju. Od czasów dyktatora Anastasio Somozy, obalonego przez rewolucję sandinistowską w 1979 roku, był on nieustannym głosem potępiającym niesprawiedliwość rządów. Następnie Kościół katolicki potępił niesprawiedliwości pierwszej dyktatury sandinistowskiej (1979-1990). Księża i biskup Pablo Vega również zostali wydaleni. Słynne jest sabotowanie przez sandinistów mszy papieża Jana Pawła II podczas jego wizyty w Managui w 1983 r.".

"Od czasu powrotu Ortegi do władzy w 2007 r. napięcia z Kościołem eskalowały, aż w 2018 r. biskupi wezwali do rezygnacji Ortegi i demokratycznych przemian. Ortega stłumił protesty, zabijając ponad 300 protestujących, więżąc pół tysiąca, a następnie zamykając wszystkie niezależne media, w tym te należące do Kościoła katolickiego".

- Profesjonalista na emigracji w Stanach Zjednoczonych. "Podsumowanie tego, co dzieje się w Nikaragui jest bardzo proste. Kiedy opuściliśmy Nikaraguę kilkadziesiąt lat temu, w 1979 r., i przeprowadziliśmy się, w pobliżu naszego miejsca zamieszkania w Miami mieszkała kubańska rodzina. Pan domu pytał nas, co się teraz dzieje w Nikaragui: "Znacjonalizowali firmę benzynową", mówiliśmy mu. A on dodawał: "Jutro albo w przyszłym tygodniu znacjonalizują banki".. A skąd ty to wiesz", zapytaliśmy. Ponieważ dokładnie to zrobili na Kubie. 

"To, co chcą zrobić, a dzieje się to również w krajach rozwiniętych, to odebrać inicjatywę, rodzinę, edukację, wszystko, co ludzie mają, aby ludzie polegali tylko na tym, co nazywam 'bogiem rządowym'. W rzeczywistości zastępują Boga rządem, a Kościół katolicki jest przeszkodą w osiągnięciu ich celu".

- Prawnik Martha P. Molina. "Przed 2018 r. istniała fikcyjna bonanza między państwem nikaraguańskim a Kościołem katolickim. Dyktator Daniel Ortega nie patrzył przychylnie na niektórych katolickich biskupów i już wcześniej zamordował księdza, którego ciało znaleziono torturowane i spalone. Po kwietniu 2018 r. niezadowolenie i nienawiść dyktatury zostały ujawnione i rozpoczęły się frontalne ataki na Kościół katolicki. Ataki te były konsekwencją wezwania biskupów i księży do dialogu".

"Dyktatura do tej pory nie zdołała złamać jedynej instytucji w Nikaragui, która cieszy się krajową i międzynarodową wiarygodnością, czyli Kościoła katolickiego, i dlatego zaatakowała go na różne sposoby przy ponad 870 okazjach".

- BBC. "Stosunki między Watykanem a Managuą pogorszyły się, gdy Ortega oskarżył księży o wspieranie antyrządowych protestów w 2018 r., które uznał za próbę zamachu stanu pod przywództwem Waszyngtonu i które według Organizacji Narodów Zjednoczonych doprowadziły do śmierci ponad 300 osób".

2) Niektóre wydarzenia, które przyczyniły się do utrudnienia relacji między rządem a Kościołem

- Profesjonalista na wygnaniu w Ameryce Środkowej. Rząd Ortegi "zdelegalizował partie polityczne i prześladował wszystkie organizacje pozarządowe, delegalizując ponad 5000 z nich. Wśród tych nielegalnych organizacji znalazły się organizacje katolickie, takie jak Caritas".

"Liczba wydalonych księży stanowi jedną czwartą księży, którzy do 2018 r. byli oficjalnie uznawani przez Konferencję Episkopatu Nikaragui (CEN), którzy pracowali w archidiecezji Managua i ośmiu różnych diecezjach kraju".

- Zawodowa emigracja w Stanach Zjednoczonych. "Wspieraliśmy wiele organizacji Kościoła katolickiego i innych, i gdyby nie to, duży odsetek populacji, w najbardziej powszechnych częściach kraju, nie miałby dostępu do wysokiej jakości edukacji. Mogę rozpoznać wiele ośrodków zdrowia prowadzonych przez różne zakony, które gdyby nie one, nie byłyby w stanie się utrzymać.

"Wracamy do granicy, do prawdy. Jeśli Kościół katolicki robi to wszystko, to jest to jak bariera dla Ortegi i jego żony, aby osiągnąć swój cel, którym jest stworzenie "rządu Boga", aby kontrolować umysły. Podam przykład. Pewnego razu, gdy sprowadzaliśmy do kraju więcej leków, niż kupował rząd, minister zdrowia powiedział nam, że zablokuje dalszy import leków. Jego podstawowy argument brzmiał: "ponieważ sprawią, że będę źle wyglądał". Miałem 20 lat i nie rozumiałem jego odpowiedzi.

- Prawnik Molina. "W czerwcu 2018 r. Konferencja Episkopatu Nikaragui zwróciła się do prezydenta Daniela Ortegi o "formalne" przyjęcie propozycji przyspieszenia wyborów parlamentarnych do marca 2019 r., aby ułatwić dialog narodowy w poszukiwaniu wyjścia z kryzysu, w wyniku którego od 18 kwietnia zginęło prawie 220 osób".

"Homilie i prorocza misja biskupów i księży poprzez ambony i projekty ewangelizacyjne, które starają się całkowicie uciszyć. Niepodporządkowanie się wiceprezydent Rosario Murillo. Komunistyczny ateizm wyznawany przez rodzinę Ortega-Murillo".

"A także zamrożenie kont bankowych całego kościoła katolickiego, w tym funduszu emerytalnego księży, który istnieje od ponad 20 lat i jest wykorzystywany dla emerytowanych i chorych księży.

3) Wkład Kościoła katolickiego i jego członków w ich kraj  

- Profesjonalista na wygnaniu w Ameryce Środkowej. "Ślad Kościoła katolickiego w Nikaragui jest ogromny, z pomocą społeczną, katolickimi szkołami i uczelniami, ośrodkami pomocy itp. Poeta Rubén Darío jest pochowany w katedrze w León (największej i najstarszej w kraju).

- Emigracja zawodowa w Stanach Zjednoczonych. "Przez lata wspieraliśmy pracę dwóch tysięcy organizacji, głównie związanych z Kościołem katolickim, niezależnie od tego, czy były to szkoły, kliniki, ośrodki zdrowia, które służyły zakonnicom i księżom, a także niekościelne, lokalne organizacje, które wspieraliśmy, aby zapewniały zdrowie, edukację, żywienie, mieszkania ludziom żyjącym w skrajnym ubóstwie. Przekazywaliśmy tym organizacjom miliony dolarów rocznego wsparcia.

- Prawnik Molina. "Kościół katolicki czynił dobro tylko w Nikaragui, która jest krajem w większości katolickim. Wszystkie projekty społeczne, które Kościół prowadził za pośrednictwem organizacji non-profit, w tym Caritas, przynoszą korzyści najbardziej niechronionym w społecznościach, w których nie ma obecności państwa. Dziś ludzie ci znajdują się w niepewnych warunkach bezbronności i nie mają nikogo, kto mógłby się nimi zaopiekować.

4) Czy uważasz za możliwe (lub wykonalne) jakiekolwiek inicjatywy mające na celu deeskalację sytuacji?

- Profesjonalista na wygnaniu w Ameryce Środkowej. "Nie sądzę, by istniał sposób na złagodzenie stosunków. W swoim ostatnim publicznym wystąpieniu Ortega oskarżył wygnanych księży o bycie "terrorystami". Zob. tutaj.

- Emigracja zawodowa w Stanach Zjednoczonych. Podaje on preambułę na temat ekonomii. "Ekonomia w kraju jest interesująca. Ponieważ Daniel Ortega i jego rodzina oraz osoby mu bliskie posiadają wysoki procent korporacji w kraju. W ich interesie jest utrzymanie gospodarki. Istnieje różnica między Kubą a Nikaraguą. Oni nie dotykają prywatnej przedsiębiorczości w Nikaragui. Dotykają biznesmenów, którzy otwierają usta przeciwko rządowi, ponieważ wchodzą im w drogę i w ich klan. Ortegowie kontrolują większość gospodarki i przedsiębiorstw w kraju i w ich interesie jest, aby silnik nie zwolnił, ponieważ miałoby to na nich wpływ. 

"Z punktu widzenia Kościoła jest to bardzo trudne, ponieważ ostatecznie to, co chcą stworzyć, to "małe owieczki", że nikt nie mówi, nikt nie widzi, nikt nie słyszy, nikt nie mówi nic przeciwko rządowi, ponieważ w ten sposób rząd się utrzymuje. Księża lub biskupi, którzy byli bardziej elokwentni w tej sytuacji, zostali uciszeni lub usunięci. Księża się boją. Sytuacja jest dość trudna, ponieważ rząd szybko atakuje każdego, kto otworzy usta, a zwłaszcza przywódców Kościoła, co dzieje się również z przywódcami ewangelickimi. Kościół jest przeszkodą w ich planie.

- Prawnik Molina. "Papież Franciszek i polityka Watykanu zawsze będą wzywać do dialogu i porozumienia między stronami. I to jest to, co Kościół robił od początku dyktatury Sandinistów, łamiąc prawa człowieka wszystkich Nikaraguańczyków. Dzieje się tak, że nawet jeśli Kościół katolicki wzywa do dialogu, dyktatura zawsze będzie działać w odwrotny sposób".

"Rzadkie zbliżenie Watykanu z dyktaturą Ortegi służy jedynie narzucaniu przez Ortegę swoich decyzji i porozumień, nie jest to dialog, w którym obie strony odnoszą korzyści.

"Wierzę, że dopóki dyktatura Ortegi-Murillo jest u władzy, nie ma pokojowego mechanizmu, który złagodziłby prześladowania Kościoła katolickiego. Nawet milczenie, które widzieliśmy w ostatnich miesiącach ze strony księży i biskupów, nie zdołało powstrzymać prześladowań".

5) Jakieś dodatkowe uwagi?

- Emigracja zawodowa w Stanach Zjednoczonych. "Myślę, że wielu księży skupia się na sile modlitwy i to jest pierwsza rzecz. Nie mówią niczego, co mogłoby stanowić pewne ryzyko i modlą się"..

"Nie sądzę, by Daniel Ortega mógł łatwo odejść od władzy. Od strony ekonomicznej, jak już wspomniano, kontroluje on duży procent gospodarki kraju; jeśli chodzi o geopolitykę, rozmawialiśmy o Kubie. A niedaleko miejsca, w którym mieszkaliśmy, gdzie dorastaliśmy, w Managui, znajdował się rosyjski kampus bezpieczeństwa i wywiadu, by przytoczyć jeden przykład. Nikaragua jest geograficznie kluczowym krajem.

"Nikaragua była krajem, który wiele wycierpiał, ale jest to również kraj z ludźmi o dużej wierze. I ma te trudne cykle, ale w końcu wychodzi na prostą. To właśnie się wydarzy. W jakiś sposób stanie się cud, ponieważ ludzie są dobrzy. Ale widzę to bardziej w perspektywie długoterminowej niż krótkoterminowej, ponieważ jest zbyt wiele presji.

AutorFrancisco Otamendi

Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.