Element materialny, ludzkie gesty i słowa w sakramentach chrztu i bierzmowaniaRelacja między wiarą a sakramentami: jaka wiara jest potrzebna do zawarcia małżeństwa?"Bez sakramentów nie jest możliwa żadna prawdziwa reforma Kościoła".Widzieliśmy w poprzednim artykule znaczenie sakramentówi dlaczego są obchodzone tak, jak są. Powiedzieliśmy, że siedem sakramentów odpowiada wszystkim ważnym momentom życia chrześcijanina: dają one narodziny i wzrost, uzdrowienie i misję życiu wiary chrześcijanina. Eucharystia jest w centrum, ponieważ zawiera Autora życia łaski Bożej, samego Chrystusa; z drugiej strony, dzięki Bożemu miłosierdziu i przebaczeniu, sakrament pokuty przynosi uzdrowienie chorej duszy - upadku - i w ten sposób umożliwia wzrost miłości do Boga.
Czym są element materialny, ludzkie gesty i słowa w sakramencie pokuty?
Sobór Trydencki ustalił jako doktrynę, że znakiem zmysłowym tego sakramentu jest odpuszczenie grzechów przez kapłana, a także czyny penitenta.
Przedmiotem byłby żal lub smutek serca za to, że obraziło się Boga, grzechy opowiedziane spowiednikowi w sposób szczery i integralny oraz spełnienie pokuty lub zadośćuczynienia. W związku z tym należy podkreślić, że dla ważności sakramentu należy przestrzegać obowiązku wyznania wszystkich grzechów śmiertelnych lub ciężkich, o których się wie.
Natomiast formą byłyby słowa wypowiadane przez kapłana - który w tym momencie jest samym Chrystusem, gdyż działa "in persona Christi" - po usłyszeniu grzechów: "Rozgrzeszam cię z grzechów, w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego".
W celebracji tego sakramentu są dwa podstawowe elementy. Pierwszym są akty dokonywane przez penitenta, który pragnie nawrócić swoje serce w obecności miłosiernej miłości Boga, dzięki działaniu Ducha Świętego: skrucha lub żal, wyznanie grzechów i wykonanie pokuty. Drugim elementem jest działanie Boga: jak podaje Katechizm w punkcie 1148, przez kapłanów Kościół odpuszcza grzechy w imię Chrystusa, decyduje, jaka powinna być pokuta, modli się z penitentem i razem z nim czyni pokutę.
Zwyczajowo sakrament przyjmuje się indywidualnie, idąc do konfesjonału, mówiąc swoje grzechy i otrzymując indywidualnie rozgrzeszenie. Istnieją wyjątkowe przypadki - praktycznie stan wojny, niebezpieczeństwo śmierci w wyniku katastrofy, notoryczny brak kapłanów - w których kapłan może udzielić rozgrzeszenia ogólnego lub zbiorowego: są to sytuacje, w których, gdyby go nie udzielono, ludzie przez długi czas, bez własnej winy, pozostawaliby niezdolni do otrzymania łaski sakramentalnej. Nie wyklucza to jednak tego, że penitenci muszą przy pierwszej okazji przystąpić do spowiedzi indywidualnej i wyznać grzechy, które zostały odpuszczone dzięki rozgrzeszeniu ogólnemu.
Wreszcie można by się odnieść do spowiedzi generalnej: gdy człowiek czyni wyznanie wszystkich grzechów popełnionych w ciągu życia lub w jakimś okresie życia, także tych już wyznanych z intencją uzyskania większej skruchy.
Dlaczego mówimy również o sakramentach "spowiedzi", "pojednania", "Bożego przebaczenia" i "radości"?
Sakrament pokuty nazywany jest sakramentem "spowiedzi", ponieważ istotnym jego elementem jest wyznanie lub ujawnienie grzechów przed kapłanem. Jest to uznanie i pochwała świętości i miłosierdzia Boga wobec grzesznego człowieka.
Jest również znany jako sakrament "pojednania", ponieważ daje grzesznikowi miłość Boga, która pojednuje. Taką radę daje Apostoł Paweł Koryntianom: "Pojednajcie się z Bogiem" (2 Kor 5,20).
Nazywany jest sakramentem "przebaczenia", ponieważ poprzez udzielone przez kapłana sakramentalne rozgrzeszenie Bóg udziela penitentowi przebaczenia jego grzechów.
Wreszcie jest to także sakrament "radości" ze względu na pokój i radość, jakie płyną z otrzymania przebaczenia od Ojca, który rozumie swoje dzieci i dozuje swoją miłosierną miłość tak często, jak to konieczne.
Czym są element materialny, ludzkie gesty i słowa w sakramencie Eucharystii?
Tytułem wprowadzenia i wyjaśnienia należy zauważyć, że słowo "Eucharystia" odnosi się zarówno do sprawowania Mszy Świętej, jak i do sakramentalnej obecności Chrystusa, która w rzeczywistości może być zarezerwowana w tabernakulach lub tabernakulach.
Materią sakramentu Eucharystii jest chleb z niekwaszonej mąki i naturalne wino, wyciśnięte z winogron, którego użył Jezus Chrystus podczas Ostatniej Wieczerzy.
Forma nawiązuje do słów wypowiedzianych przez Pana podczas ustanowienia sakramentu, momentu Mszy św. zwanego "transsubstancjacją", ponieważ chleb i wino przestają być chlebem i winem, a stają się Ciałem i Krwią Jezusa Chrystusa: "Bierzcie, wszyscy, i jedzcie z tego, bo to jest Ciało moje, które za was będzie wydane" (...) "Bierzcie, wszyscy, i pijcie z tego, bo to jest Krew moja". Krew nowego i wiecznego przymierza, która będzie przelana za was i za wielu na odpuszczenie grzechów".
Chleb i wino umieszcza się na ołtarzu, elemencie, który liturgicznie przedstawia Chrystusa i w ten sposób zamienia to "umieszczenie" w "ofiarowanie". Jest to duchowa ofiara całego Kościoła, skupiająca życie, cierpienia, modlitwy i prace wszystkich wiernych, które łączą się z życiem Chrystusa w jednej ofierze.
W swoim przesłaniu do rzymskich pielgrzymów w. Wielki Post 2018 r. Papież Franciszek przypomniał, że każda Eucharystia składa się z tych samych znaków i gestów, które Jezus wykonał w przeddzień swojej męki, podczas pierwszej Eucharystii.
Znaki te są przedstawiane w liturgii eucharystycznej - czyli celebracji - za pomocą wielu szczegółów gestycznych, które kapłan odprawiający Mszę św. wprowadza w życie: otwarcie rąk w formie krzyża na znak ofiary ukrytej w Eucharystii, przyklęknięcie jako znak adoracji i uznania wielkości Boga, podniesienie kielicha i pateny jako ofiara dla Najwyższego itd.
