Właśnie w Iraku promował "kulturę braci" w odróżnieniu od "logika wojny (por. publiczność 11-III-2021). W ten sposób promował również dialog międzyreligijny w następstwie Soboru Watykańskiego II. Na swojej konferencji prasowej podczas lotu powrotnego (8-III-2021) przyznał, że doświadczył m.in. "efektywność" mędrców i świętych, co znajduje również odzwierciedlenie w ich naukach.
"Szczepionka" nadziei
Podczas spotkania z kapłanami i zakonnikami w syrokatolickiej katedrze w Bagdadzie (5-III-2021), która została napojona krwią współczesnych męczenników, a obecnie znajduje się pod znakiem pandemii, papież zaproponował "skuteczna szczepionka nadziei. Nadzieja, która wypływa z wytrwałej modlitwy i wierności apostolstwu, ze świadectwa świętych. "Nie zapominajmy nigdy, że Chrystus jest głoszony przede wszystkim przez świadectwo życia przemienionego radością Ewangelii. [...] Żywa wiara w Jezusa jest 'zaraźliwa', może zmienić świat"..
Dziękował im za to, że byli blisko jego ludu pośród tak wielu trudności: wojny, prześladowania, braki gospodarcze, migracje.
Między dywanami i gwiazdami
Aby mówić o braterstwie, podał przykład dywanu i jego węzłów. Sam Bóg jest artystą, który to wymyślił. Nieporozumienia i napięcia, których czasem doświadczamy "są węzłami, które utrudniają tkanie braterstwa".. Są to węzły, które nosimy w sobie, bo wszyscy jesteśmy grzesznikami..
"Ale te węzły mogą być rozwiązane przez łaskę, przez większą miłość; mogą być rozluźnione przez przebaczenie i braterski dialog, cierpliwe noszenie brzemion jedni drugich (por. Ga 6, 2) i wzajemne umacnianie się w chwilach prób i trudności" (Ga 6, 2)..
Przypominając o zamachu terrorystycznym, który 31 października 2010 roku pozbawił życia czterdziestu ośmiu chrześcijan przebywających w tej katedrze, którzy są w trakcie procesu beatyfikacyjnego, Franciszek powiedział: "Religia musi służyć sprawie pokoju i jedności wśród wszystkich dzieci Bożych".. I zaapelował o szczególną troskę o młodych, którzy wraz z osobami starszymi są najbardziej zagrożeni. "diamentowy czubek kraju, najlepsze owoce z drzewa"..
Następnego dnia na równinie Ur, ziemi Abrahama, papież zorganizował spotkanie międzyreligijne. My - powiedział im - jesteśmy owocem powołania i podróży Abrahama sprzed około czterech tysięcy lat. Podróż, która na horyzoncie boskich obietnic zmieniła historię. Wpatrywał się w gwiazdy, które były wyrazem jego potomków i które pozostają takie same do dziś. Rozświetlają najciemniejsze noce, bo świecą razem. My też.
I upierał się przy podstawowym haśle swojej podróży: Wszyscy jesteście braćmi (Mt 23,8). Korzeń braterstwa leży w prawdziwej religijności. "Prawdziwa religijność to uwielbienie Boga i miłość bliźniego. W dzisiejszym świecie, który często zapomina o Najwyższym i przedstawia jego zniekształcony obraz, wierzący są wezwani do dawania świadectwa o Jego dobroci, do ukazywania Jego ojcostwa poprzez braterstwo". (Spotkanie religijne, Ur Plain, 6-III-2021).
My również, kontynuował, musimy patrzeć na niebo, gdy chodzimy po ziemi. I jak Abraham, musimy puścić te więzy, które zamykając nas w naszych grupach, uniemożliwiają nam przyjęcie nieskończonej miłości Boga i dostrzeżenie braci i sióstr w innych.
"Tak, musimy wyjść z siebie, bo potrzebujemy siebie nawzajem". W rzeczywistości pandemia uświadomiła nam również, że "nikt nie jest zbawiony sam". (Fratelli tutti, 54). Nie uratuje nas ani izolacja, ani bałwochwalstwo pieniądza czy konsumpcjonizm. Nasza droga do nieba to droga pokoju. "Pokój nie wymaga zwycięzców i przegranych, ale braci i sióstr, którzy mimo nieporozumień i ran z przeszłości przechodzą od konfliktu do jedności..
Podsumował: "Kto ma odwagę patrzeć w gwiazdy, kto wierzy w Boga, nie ma wrogów do walki. [Ten, kto patrzy na gwiazdy obietnicy, ten, kto idzie drogami Boga, nie może być przeciwko nikomu, lecz dla wszystkich. Nie może usprawiedliwiać żadnej formy narzucania, ucisku czy prekaryzacji, nie może działać agresywnie".. Przesłanie szczególnie dla edukacji młodych ludzi: "Pilne jest wychowanie ich w braterstwie, wychowanie do patrzenia w gwiazdy. Jest to prawdziwy stan wyjątkowy; będzie to najskuteczniejsza szczepionka na przyszłość pokoju..
Mądrość, słabości, oczyszczenie serca
Tego samego dnia, 6 marca, podczas homilii na Mszy św. odprawianej w obrządku chaldejskim w katedrze św. Józefa, Franciszek rozwinął temat mądrości.
Mądrość, którą proponuje Jezus, nie zależy od ludzkich środków (bogactwa materialnego, władzy czy sławy), ale od ubóstwa ducha. "Propozycja Jezusa jest mądra, ponieważ miłość, która jest sercem błogosławieństw, choć w oczach świata może wydawać się słaba, w rzeczywistości zwycięża". A błogosławieństwa wzywają do codziennego świadectwa. Ani lot, ani miecz niczego nie rozwiązuje.
Jezus zmienił historię "z pokorną siłą miłości, z jego cierpliwym świadectwem".. W ten sposób Bóg wypełnia swoje obietnice, poprzez nasze słabości. "Czasami możemy czuć się niezdolni, bezużyteczni. Ale nie słuchajmy, bo Bóg chce działać cuda właśnie przez nasze słabości".
W Qaraqosh zachęcał ich do odbudowy nie tylko miast i budynków zniszczonych przez wojnę i terroryzm, "ale przede wszystkim więzi, które wiążą społeczności i rodziny, młodych i starszych". (Mowa 7-III-2021). A żeby to zrobić, oprzeć się na świętości, przebaczeniu i odwadze. "Z nieba czuwają nad nami święci: przyzywajmy ich i nigdy nie ustawajmy w proszeniu o ich wstawiennictwo. I są jeszcze "święci obok", "ci, którzy żyją blisko nas i są odbiciem Bożej obecności" (Exhort. Gaudete et exsultate, 7)".
O przebaczeniu (papież był szczególnie poruszony doświadczeniem przebaczenia w Qaraqosh) i odwadze, przyznał: "Wiem, że to jest bardzo trudne. Wierzymy jednak, że Bóg może zaprowadzić pokój na tej ziemi. Ufamy Mu i wraz ze wszystkimi ludźmi dobrej woli mówimy "nie" terroryzmowi i instrumentalizacji religii". Papież pożegnał się wzywając do nawrócenia i pojednania wśród wszystkich ludzi dobrej woli, na tle braterstwa. "Miłość braterska, która uznaje 'podstawowe wartości naszego wspólnego człowieczeństwa, wartości, dzięki którym możemy i musimy współpracować, budować i prowadzić dialog, przebaczać i wzrastać'". (Fratelli tutti, 283).
Później, podczas Eucharystii sprawowanej na stadionie w Erbilu, mądrość krzyża znów zajęła centralne miejsce. Św. Paweł mówi, że "Chrystus jest siłą Boga i mądrością Boga". (1 Kor 1:24). Cóż, papież zauważył: "Jezus objawił tę siłę i mądrość przede wszystkim przez miłosierdzie i przebaczenie". (Homilia w Erbilu, 7-III-2021). W obecnych okolicznościach, powiedział Franciszek, wszyscy musimy oczyścić nasze serca. To znaczy: "Trzeba nam oczyścić się z naszych fałszywych zabezpieczeń, które targają wiarą w Boga z rzeczami, które się dzieją, z celowością chwili. Musimy usunąć z naszych serc i z Kościoła szkodliwe sugestie dotyczące władzy i pieniędzy. Aby oczyścić nasze serca musimy pobrudzić sobie ręce, poczuć się odpowiedzialni i nie stać bezczynnie, gdy nasi bracia i siostry cierpią".. A do tego wszystkiego potrzebny jest nam Jezus. "On ma moc pokonać nasze bolączki, wyleczyć nasze choroby, odnowić świątynię naszego serca"..
