Aby przedstawić nowe Dyrektorium o katechizacji, poczynimy kilka uwag wstępnych, a następnie zatrzymamy się nad potrzebą katechezy, która jest głoszeniem wiary, i wspomnimy o niektórych wyzwaniach, przed jakimi staje dzisiaj. Wśród nich Katalog zwraca uwagę na kulturę cyfrową i globalizację kultury.
Trzy uwagi wstępne
Przede wszystkim należy uznać, że wyobrażenie o katechezie, jakie wielu ludzi ma od dziesięcioleci, to wyobrażenie o nauczaniu religii skierowanym przede wszystkim do dzieci.. Nie zaniedbując szkolenia dzieci i młodzieży, obecne okoliczności doprowadziły do ponownego odkrycia katecheza dorosłychktóra, przyjmując model pierwszych wieków, jest proponowana jako "paradygmat" dla innych katechez.
W każdym razie katecheza jest koniecznością dla wszystkich chrześcijan, niezależnie od ich wieku i okoliczności. Nikt nie powinien uważać się za "już uformowanego". I dla wszystkich nowe Dyrektorium o katechizacji oferuje ogólne ramy i ważne wskazówki.
Po drugie, katechezę należy odróżnić od innych form wychowania w wierze, które w szerokim procesie misji ewangelizacyjnej Kościoła wzajemnie się uzupełniają. nauka religii w szkołach, jako refleksyjne informacje na temat treści wiary chrześcijańskiej. Ten temat można skierować do osób wierzących i niewierzących. Umiejscowiona jest w ramach edukacji kulturalnej w szkole lub w szkołach wyższych, co oznacza, że. "uobecnia Ewangelię w osobistym procesie systematycznego i krytycznego przyswajania kultury". (n. 313). W tym celu dyscyplina ta musi mieć taki sam rygor akademicki jak inne dyscypliny w programie nauczania. W ten sposób będzie mógł rzucić światło na interdyscyplinarny charakter formacji humanizującej, tak ważnej dziś dla życia osobistego, rodzinnego i społecznego.
Na stronie katecheza z drugiej strony, nie jest częścią systemu szkolnego. Jej celem jest inicjacja, a następnie stopniowa formacja już chrześcijanina: wzrost w nim osobistego przylgnięcia do Chrystusa i dojrzałości w naśladowaniu Go. W swojej prezentacji Dyrektor wskazuje na. podwójny cel katechezy tymi słowami: "Dojrzewanie początkowej wiary i wychowanie prawdziwego ucznia przez głębsze i bardziej systematyczne poznanie osoby i poselstwa Pana naszego Jezusa Chrystusa". (exhort. ap. Catechesi tradendae, 19).
Interesujące jest to, jak to wszystko pomaga rozwiać dwa możliwe nieporozumienia dotyczące katechezy: nauczanie ograniczone do aspektów poznawczych i formację ograniczoną do mądrości jedynie ludzkiej. Katecheza natomiast jest wychowaniem do życia, a konkretnie dla życia chrześcijańskiego. Dąży do formowania uczniów Chrystusa.
Centralność głoszenia wiary i nawrócenia misyjnego
Dzisiejszy złożony kontekst, charakteryzujący się głębokimi zmianami kulturowymi, odchodzeniem od wiary kościelnej w krajach o długiej tradycji chrześcijańskiej, a także trudnościami i wymogami odnowy duchowej, moralnej i duszpasterskiej w samym Kościele, stawia przed nami wyzwanie nowa ewangelizacja (por. nn. 38-39).
Gospel oznacza dobrą wiadomość. Ewangelizować to głosić dobrą nowinę o miłości Boga przyniesioną przez Chrystusa - Syna Bożego, który stał się człowiekiem, umarł i zmartwychwstał dla nas - zgodnie z poleceniem Mistrza (por. Mt 28, 19).
Głoszenie wiary w Chrystusa, umarłego i zmartwychwstałego, nazywane jest w Nowym Testamencie, kerygma. Papież Franciszek ponowił wezwanie do misyjnego nawrócenia całego Kościoła i poszczególnych chrześcijan. To sprawia, że dzisiejsza katecheza jest niezbędna jako katecheza kerygmatycznaOznacza to podkreślenie tego pierwszego głoszenia wiary. Jednak ta proklamacja nie jest abstrakcyjną zasadą, frazą, zwykłą informacją czy mową wyartykułowaną w celu przekonania rozmówcy, ale raczej zeznania osobistego spotkania z Jezusem Chrystusem. Z tego centralnego punktu wiara rozwija swoją "zawartość": jest głoszona i wyznawana w Kościele (Credo), celebrowana w liturgii (sakramenty), przeżywana w swoim stylu (moralność chrześcijańska) oraz przejawia się i karmi w dialogu z Bogiem (modlitwa).
Wprawdzie pierwsze ogłoszenie (kerygma) nie jest utożsamiana z katechezą, lecz ją poprzedza, dziś nie można pozostawić tego przepowiadania, ponieważ wielu nie doświadczyło jeszcze osobistego spotkania z Jezusem (por. n. 56).
Mówienie, że dzisiaj jest potrzeba katecheza kerygmatyczna jest równoznaczne z katechezą "powołany do tego, by być przede wszystkim głosicielem wiary i nie powinien delegować na inne działania kościelne zadania pomocy w odkrywaniu piękna Ewangelii". (n. 57). Chodzi o to, aby każdy człowiek, poprzez katechezę, potrafił "może odkryć, że warto wierzyć". (ibid.).
Należy pamiętać, że w głoszeniu wiary sam Chrystus działa przez świadka, który ją głosi (por. n. 58). Wymaga to, aby zwiastuny tej nowiny (wychowawcy wiary, katecheci i w ogóle każdy chrześcijanin) "wcielili" tę proklamację we własne życie, uwiarygodniając swoje przesłanie: "Jezus Chrystus kocha cię, oddał swoje życie, aby cię zbawić, a teraz żyje przy tobie każdego dnia, aby cię oświecić, wzmocnić, uwolnić". (Evangelii gaudium, 164). Główne elementy współczesnej katechezy kerygmatycznej zostały przedstawione w numerach 57-60 Dyrektorium.
Krótko mówiąc, i zgodnie z linią wskazaną przez św. Pawła VI (Evangelii nuntiandi) i kolejnych pontyfikatów, zwłaszcza obecnego pontyfikatu Franciszka (Evangelii gaudium), dziś potrzebne są m.in. "katecheza kerygmatyczna".. W ten sposób będzie można uczynić z chrześcijanina wiernego "uczniowie misjonarzeJest to zgodne z Dokumentem z Aparecidy (owoc V konferencji CELAM, 2007), inspirowanym z kolei powszechnym wezwaniem do świętości i apostolstwa ogłoszonym przez Sobór Watykański II.
Kultura cyfrowa i globalizacja
Biorąc pod uwagę obecny kontekst - w którym Dyrektorium podkreśla kulturę cyfrową i globalizację kultury (por. Prezentacja)- można egzemplifikować treść dokumentu, wyłuskując różne elementy, zarówno pozytywne, jak i negatywne, które razem stanowią wyzwania, z jakimi musi się zmierzyć dzisiejsza katecheza.
Nie wyczerpując tematu: potrzeba połączenia prawdy i miłości; centralne miejsce świadectwa, miłosierdzia i dialogu; przemiana duchowa, promowana przez katechezę, jako służba inkulturacji wiary; zwrócenie uwagi na wkład nauk humanistycznych (psychologii, pedagogiki, socjologii itd.) w poprawę wychowania w wierze; relacja między katechezą a pobożnością ludową; zmiana wrażliwości z odrzuceniem mentalności "obowiązku" moralnego i religijnego, a zatem z bardziej osobistą wizją katechezy i pobożności ludowej.) w celu poprawy wychowania w wierze; relacja między katechezą a pobożnością ludową; zmiana wrażliwości wraz z odrzuceniem mentalności "obowiązku" moralnego i religijnego, a tym samym z bardziej personalistyczną wizją wychowania moralnego; relatywizm doktrynalny; konieczność lepszego wyjaśnienia wolności chrześcijanina; priorytet jedności lub spójności życia chrześcijańskiego, której wychowanie musi sprzyjać; rozumienie i praktyka katechezy w ramach wspólnoty chrześcijańskiej; znaczenie wychowania liturgicznego lub "mistagogii" poprzez katechumenat; elementy "kultury cyfrowej", które mogą pomóc lub potrzebują pomocy ze strony wychowania do wiary; "języki" katechezy, "droga piękna" i rola pamięci; horyzont służby społeczeństwu i przemiany świata; rozeznawanie nauki na poziomie edukacyjnym i katechetycznym; artykulacja elementów kultury lokalnej z zasięgiem uniwersalnym; katecheza najuboższych, migrantów, uwięzionych; ekumeniczny wymiar katechezy i jej rola w dialogu z religiami, z obojętnymi i niewierzącymi; katecheza a perspektywa "gender" i inne zagadnienia związane z kulturą życia i bioetyką; formy i sposoby katechezy rodzinnej; katecheza a ekologia itp.
Szczególnie interesujące są analiza kultury cyfrowejWytyczne dotyczące dalszych działań w proces katechetycznyjako część szerszego procesu ewangelizacji w dążeniu do pełni życia ludzkiego - i to wszystko, co dotyczy formacja katechetówWielka potrzeba i wyzwanie eklezjalne na wszystkich poziomach.
