Stolica Apostolska reformuje sankcje karne w KościeleFRANCISCO
KONSTYTUCJA APOSTOLSKA
PASCITE GREGEM DEI
ZMIANA KSIĘGI VI KODEKSU PRAWA KANONICZNEGO
"Paś trzodę Bożą, rządząc nie siłą, ale chętnie, według Boga." (por. 1 P 5:2). W tych natchnionych słowach Apostoła Piotra pobrzmiewa echo obrzędu święceń biskupich: "Jezus Chrystus, nasz Pan, posłany przez Ojca dla odkupienia rodzaju ludzkiego, wysłał z kolei na świat dwunastu Apostołów, aby napełnieni mocą Ducha Świętego głosili Ewangelię, rządzili i uświęcali wszystkie narody, gromadząc je w jedno stado. (...) To On [Jezus Chrystus, Pan i wieczny Papież] przez przepowiadanie i pasterstwo biskupa prowadzi was przez waszą ziemską pielgrzymkę do wiecznej szczęśliwości" (por. Święcenia biskupa, kapłanów i diakonówWersja angielska, przedruk 2011, n. 39). A proboszcz jest powołany do pełnienia swojej roli "przez swoje rady, przez swoje napomnienia, przez swoje przykłady, ale także przez swój autorytet i świętą władzę" (Lumen gentium(n. 27), ponieważ miłość i miłosierdzie wymagają, aby Ojciec poświęcił się również wyprostowaniu tego, co może być nie tak.
W trakcie swojej ziemskiej pielgrzymki Kościół od czasów apostolskich nadaje sobie prawa dla swojego sposobu postępowania, które w ciągu wieków ułożyły się w spójny zbiór obowiązujących norm społecznych, nadających jedność Ludowi Bożemu i za których przestrzeganie odpowiedzialni są biskupi. Normy te odzwierciedlają wiarę, którą wszyscy wyznajemy, z której wypływa moc wiążąca tych norm, które, opierając się na tej wierze, ukazują również macierzyńskie miłosierdzie Kościoła, który zawsze wie, jak dążyć do zbawienia dusz. Ponieważ życie wspólnoty musi być zorganizowane w jej doczesnym rozwoju, normy te muszą pozostawać w stałej korelacji z przemianami społecznymi i z nowymi wymaganiami pojawiającymi się w Ludzie Bożym, które niekiedy zobowiązują do ich skorygowania i dostosowania do zmieniających się sytuacji.
W kontekście gwałtownych zmian społecznych, których doświadczamy, mamy świadomość, że ".nie żyjemy po prostu w epoce zmian, ale w zmianie epoki." (Audiencja dla Kurii Rzymskiej z okazji złożenia życzeń świątecznych, 21 grudnia 2019 r.), aby odpowiednio odpowiedzieć na potrzeby Kościoła na całym świecie, było oczywiste, że dyscyplina karna promulgowana przez św. Jana Pawła II 25 stycznia 1983 r. wraz z Kodeksem Prawa Kanonicznego również wymaga rewizji. Należało go tak zmodyfikować, aby mógł być wykorzystywany przez duszpasterzy jako narzędzie sprawne, zbawienne i korygujące. caritas pastoralisUE stara się zapobiegać większemu złu i leczyć rany spowodowane ludzką słabością.
Z tego powodu Nasz czcigodny Poprzednik Benedykt XVI w 2007 roku powierzył Papieskiej Radzie ds. Tekstów Legislacyjnych zadanie podjęcia rewizji przepisów karnych zawartych w Kodeksie z 1983 roku.
Na podstawie tego zadania Dykasterium podjęło się konkretnej analizy nowych wymogów, identyfikując ograniczenia i niedociągnięcia obecnego prawodawstwa oraz wskazując możliwe jasne i proste rozwiązania. Studium to przeprowadzono w duchu kolegialności i współpracy, powołując się na ekspertów i Duszpasterzy oraz porównując możliwe rozwiązania z potrzebami i kulturą poszczególnych Kościołów lokalnych.
Sporządzono pierwszy projekt nowej Księgi VI Kodeksu Prawa Kanonicznego i rozesłano go do wszystkich Konferencji Episkopatów, do Dykasterii Kurii Rzymskiej, do Wyższych Przełożonych Instytutów Zakonnych, do Wydziałów Prawa Kanonicznego i do innych instytucji kościelnych w celu zebrania ich uwag. Jednocześnie zasięgnięto opinii licznych kanonistów i ekspertów prawa karnego z całego świata. Wyniki tej pierwszej konsultacji, odpowiednio uporządkowane, zostały następnie przeanalizowane przez specjalną grupę ekspertów, którzy zmodyfikowali tekst projektu zgodnie z otrzymanymi sugestiami, a następnie ponownie przekazali go konsultantom do analizy. Wreszcie, po kolejnych rewizjach i studiach, ostateczny projekt nowego tekstu został przestudiowany na sesji plenarnej członków Papieskiej Rady ds. Tekstów Legislacyjnych w lutym 2020 r. Po wprowadzeniu poprawek wskazanych przez Sesję Plenarną, projekt tekstu został przekazany Papieżowi Rzymskiemu.
Poszanowanie i przestrzeganie dyscypliny karnej jest obowiązkiem całego Ludu Bożego, ale odpowiedzialność za jej właściwe stosowanie - jak wspomniano wyżej - należy w szczególności do Pasterzy i Przełożonych każdej wspólnoty. Jest to zadanie, które należy w sposób nierozerwalny do munus pastorale Kościół musi to realizować jako konkretny i niewypowiedziany postulat miłości wobec Kościoła, wspólnoty chrześcijańskiej i ewentualnych ofiar, a także wobec tych, którzy popełnili przestępstwo, a którzy jednocześnie potrzebują miłosierdzia i korekty Kościoła.
Wiele szkód wyrządził w przeszłości brak zrozumienia intymnego związku, jaki istnieje w Kościele między pełnieniem miłości a stosowaniem karnej dyscypliny, gdy wymagają tego okoliczności i sprawiedliwość. Taki sposób myślenia - uczy nas doświadczenie - niesie ze sobą ryzyko prowizorycznego zachowania sprzecznego z dyscypliną, na które lekarstwem nie mogą być wyłącznie napomnienia czy sugestie. Taka postawa często niesie ze sobą ryzyko, że z biegiem czasu takie sposoby życia krystalizują się, utrudniając korektę i w wielu przypadkach pogłębiając skandal i zamieszanie wśród wiernych. Z tego powodu stosowanie kar ze strony Proboszczów i Przełożonych jest konieczne. Zaniedbanie duszpasterza w stosowaniu systemu karnego świadczy o tym, że nie spełnia on swojej funkcji słusznie i wiernie, na co wyraźnie zwracaliśmy uwagę w ostatnich dokumentach, takich jak Listy Apostolskie w formie "Motu Proprio". Jak kochająca matka4 czerwca 2016 r., oraz Vos estis lux mundiz dnia 7 maja 2019r.
Dobroczynność domaga się bowiem, aby pasterze uciekali się do systemu karnego, ilekroć muszą to uczynić, pamiętając o trzech celach, które czynią go koniecznym w społeczeństwie kościelnym, a mianowicie o przywróceniu wymogów sprawiedliwości, naprawie przestępcy i naprawie skandali.
Jak wskazaliśmy niedawno, sankcja kanoniczna pełni również funkcję zadośćuczynienia i zbawiennego lekarstwa oraz szuka przede wszystkim dobra wiernych, tak że "stanowi pozytywny środek dla realizacji Królestwa, dla odbudowy sprawiedliwości we wspólnocie wiernych, powołanych do osobistego i wspólnego uświęcenia" (Do uczestników sesji plenarnej Papieskiej Rady ds. Tekstów Prawnych, 21 lutego 2020 r.).
W ciągłości z ogólnym podejściem systemu kanonicznego, który podąża za długoletnią tradycją Kościoła, nowy tekst wprowadza różne modyfikacje do prawa dotychczas obowiązującego i sankcjonuje niektóre nowe przestępstwa. W szczególności wiele nowych elementów tekstu odpowiada na coraz powszechniejsze w społecznościach lokalnych zapotrzebowanie na przywrócenie sprawiedliwości i porządku, które zostały naruszone przez przestępczość.
Tekst został poprawiony, także z technicznego punktu widzenia, zwłaszcza w odniesieniu do niektórych podstawowych aspektów prawa karnego, takich jak prawo do obrony, przedawnienie karalności i kar, bardziej przejrzyste określenie kar, które odpowiada wymogom legalności karnej i oferuje ordynatorom i sędziom obiektywne kryteria przy określaniu najbardziej odpowiedniej kary do zastosowania w każdym konkretnym przypadku.
W rewizji tekstu, w celu promowania jedności Kościoła w stosowaniu kar, szczególnie w odniesieniu do tych przestępstw, które powodują największą szkodę i zgorszenie we wspólnocie, kierowano się także, servatis de iure servandispodejście polegające na ograniczeniu przypadków, w których nałożenie sankcji zależy od uznania organu.
Mając to wszystko na uwadze, wraz z niniejszą Konstytucją Apostolską, promulgujemy poprawiony tekst Księgi VI Kodeksu Prawa Kanonicznego, tak jak został on nakazany i zrewidowany, w nadziei, że okaże się on narzędziem dla dobra dusz, a jego przepisy, gdy będzie to konieczne, będą wprowadzane w życie przez Pasterzy ze sprawiedliwością i miłosierdziem, świadomych, że do ich posługi, jako obowiązek sprawiedliwości - wybitnej cnoty kardynalnej - należy nakładanie kar, gdy wymaga tego dobro wiernych.
Aby wszyscy zostali odpowiednio poinformowani i w pełni zapoznani z przedmiotowymi przepisami, zarządzam, że to, nad czym debatowaliśmy, zostanie ogłoszone w drodze publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. L'Osservatore Romano a następnie wstawiony do Oficjalnego Komentarza Acta Apostolicae SedisNowe rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 8 grudnia 2021 r.
Ustalam również, że wraz z wejściem w życie nowej księgi VI, uchylona zostanie dotychczasowa księga VI Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r., przy czym nie ma nic godnego szczególnego podkreślenia, aby było inaczej.
Wygłoszony w Rzymie, u Świętego Piotra, w uroczystość Zesłania Ducha Świętego, 23 maja 2021 roku, w dziewiątym roku Naszego Pontyfikatu.
FRANCISCO
