W pierwszym Liście do Koryntian Paweł wprowadza temat, jak mężczyźni i kobiety powinni się modlić i prorokować w zgromadzeniach liturgicznych (1 Kor 11, 2). Słowa, którymi rozpoczyna, podpowiadają, że mimo początkowej pochwały, coś musi zostać poprawione (1 Kor 11:3,16). Jednak stwierdzenie, które następuje po nim jest enigmatyczne: "Chwalę cię, bo we wszystkim pamiętasz o mnie i zachowujesz tradycje, tak jak ci je przekazałem. Chcę, żebyś wiedział, że głowa "każdego człowieka [= człowiek] jest Chrystus, głową kobiety jest mężczyzna [= mężczyzna].a głową Chrystusa jest Bóg". (1Co 11:2-3).
Co Paweł rozumie przez "głowę" i dlaczego to przywołuje? Przez w. 4-16 apostoł będzie podchodził do tego pytania z różnych punktów widzenia, co pozwoli niektórym częściom argumentu oświetlić inne.
Uwagi ogólne o 1 Kor 11, 2-16
a) Tekst zawiera wyrażenia trudne do interpretacji ze względu na ich polisemię (głowa; człowiek; obraz; chwała; władza).
b) Temat odnosi się do czegoś substancjalnego, ale co przejawia się w czymś zewnętrznym: sposób noszenia włosów. Paweł wskazuje na to pierwsze.
c) Apostoł mówi o mężczyznach i kobietach, ale rozwój wywodu daje do zrozumienia, że chce się skupić na "niektórych kobietach".
Honor i hańba w zgromadzeniach korynckich (w. 4-6)
"Każdy człowiek [mężczyzna] [mężczyzna] który modli się lub prorokuje "z zakrytą głową". [= długie włosy; por. w. 14]. hańba [kataischyno] jego głowa [= do siebie; do swojej osoby].,i każda kobieta, która modli się lub prorokuje z odkrytą głową [=krótkie włosy] [=krótkie włosy] hańba [kataischyno] jego głowa [= do siebie; do swojej osoby].Tak samo jak golenie włosów. Dlatego, jeśli nie chcesz pokryć [= długie włosy] [= długie włosyktóry jest rapowany do zera [ironia Pawła].. Jeśli dla kobiety krępujące jest ścięcie włosów lub ogolenie ich na krótko, niech je zakrywa. [= długie włosy] [= długie włosy".
Wyrażenia, które należy rozróżnić to: "głowa" (kefalé), które może mieć zarówno sens fizyczny, jak i metaforyczny (tu raczej sens "pochodzenia/odrodzenia" niż "władzy"), choć tekst daje wskazówki, bo w niektórych punktach jeden z tych dwóch sensów nie jest możliwy; aner (mężczyzna), którego znaczenie jest czasem zamieniane ze znaczeniem anthropos (istota ludzka); odniesienia do głowy zakrytej lub odkrytej: mowa o fryzurze lub uczesaniu (por. w. 13-15).
Dowody biblijne i zdroworozsądkowe (w. 7-15)
W tych wersetach Paweł podaje powody, które wspierają jego wskazania. Są to argumenty biblijne, argumenty z doświadczenia i argumenty z rozumu.
"Człowiekowi, zaiste, nie wolno zakrywać głowy, gdyż jest to obraz człowieka, i nie wolno mu zakrywać głowy, gdyż jest to obraz człowieka. [eikon] i chwała [doxa] Boga; kobieta natomiast jest chwałą [doxa] Bo mężczyzna nie pochodzi od kobiety, lecz kobieta od mężczyzny, ani mężczyzna nie został stworzony ze względu na kobietę, lecz kobieta ze względu na mężczyznę. Dlatego kobieta musi mieć władzę [exousia] nad jego głową [= kto nosi włosy w taki sposób, aby uwidocznić swoją niezaprzeczalną tożsamość]. z powodu aniołów [= ci, którzy czuwają nad boskim porządkiem stworzenia]." (vv. 7-10).
Paweł ma na uwadze, że zgodnie z Rdz 2, 7.21-23 mężczyzna i kobieta powstali dzięki różnym aktom stwórczym (z prochu ziemi i z żebra Adama), co nie oznacza większej lub mniejszej godności, ale zróżnicowany status teologiczny i antropologiczny. Kobieta jest chwała człowieka w tym, że człowiek odkrywa w niej kogoś, kto jest podobny do niego, a nie do reszty stworzonych istot (por. Rdz 2,20): Bóg jest dumny z mężczyzny; mężczyzna jest dumny z kobiety. Kobieta musi się okrywać (= długie włosy) podczas prorokowania lub modlitwy, aby zamanifestować modalność Bożego aktu stwórczego, a nie z mniejszej godności czy podporządkowania.
"Pod innymi względami ani kobieta bez mężczyzny [mężczyzna] [mężczyzna]ani mężczyzny [mężczyzna] [mężczyzna] bez kobiety, w Panu. Bo jeśli kobieta pochodzi od mężczyzny [mężczyzna] [mężczyzna]więc człowiek rodzi się z kobiety; a wszystko z Boga". (vv. 11-12).
Poniższe argumenty równoważą ewentualne wrażenie, że Paweł uważa kobietę za gorszą od mężczyzny. Jedno i drugie jest sobie niezbędne: kobieta powstała z żebra mężczyzny, ale my wszyscy rodzimy się z kobiety, a wszystko w ramach Bożego planu: "w Panu".
"Osądźcie sami: Czy jest rzeczą słuszną, aby kobieta modliła się do Boga z odkrytą głową? [=krótkie włosy] [=krótkie włosy]? Czy jest to ta sama natura [= różnica seksualna]? nie uczy cię, że jest to obraza [atimia] dla mężczyzny, by miał długie włosy, podczas gdy kobieta jest zaszczycona, by być [doxa] pozwalając jej rosnąć? Bo skalp został jej podarowany jako "zasłona"? [peribolaion]" (vv. 13-15).
Paweł odwołuje się wreszcie do zdrowego rozsądku, apelując do tego, co każdy może zobaczyć i ocenić, stwierdzając, że jest sprawą honoru, by kobieta pozwalała swoim włosom rosnąć długo, a sami Koryntianie oceniają jako niewygodne dla kobiet modlenie się przed Bogiem z odkrytą głową.
Podsumowując. W Koryncie były kobiety (być może "wyemancypowane entuzjastki"), które źle rozumiały konsekwencje odkupieńczego aktu Chrystusa. Paweł potwierdza równą godność mężczyzny i kobiety, ale mówi, że dla ochrzczonych różnice płciowe nie znikają (por. Ga 3, 28), ponieważ należą do stwórczego projektu Boga. Jeśli kobieta modli się wyglądając jak mężczyzna (= naśladując sposób noszenia włosów), to jest to przejaw odrzucenia twórczego planu. Paweł, daleki od występowania przeciwko kobietom, przemawia na ich korzyść: ich godność polega również na odróżnieniu od mężczyzn.
Profesor Nowego Testamentu, Uniwersytet w Nawarze.