LIST APOSTOLSKI
W FORMIE "MOTU PROPRIO" NAJWYŻSZEGO PAPIEŻA FRANCISZKA
Antiquum ministerium
USTANOWIENIE POSŁUGI KATECHETYCZNEJ
1. Posługa katechety w Kościele jest bardzo stara. Wśród teologów panuje powszechna opinia, że pierwszych przykładów należy szukać już w pismach Nowego Testamentu. Posługa nauczania znajduje swój pierwszy zalążek w "nauczycielach", do których odnosi się Apostoł, pisząc do zgromadzenia w Koryncie: "Bóg tak ustanowił wszystkich w Kościele: najpierw apostołów, potem proroków, a na końcu nauczycieli; potem przychodzą ci, którzy mają moc czynienia cudów, potem charyzmaty uzdrawiania z chorób, wspomagania potrzebujących, rządzenia i mówienia tajemnym językiem. Czy wszyscy są apostołami? albo wszyscy prorokami? czy wszyscy są prorokami, czy wszyscy są nauczycielami, czy wszyscy mogą czynić cuda, czy wszyscy mają charyzmat uzdrawiania chorób, czy wszyscy mówią tajemniczym językiem, czy wszyscy interpretują te języki? Preferuj bardziej wartościowe charyzmaty. Ponadto chcę wam pokazać wyjątkowy charyzmat" (1 Co 12,28-31).
Sam Łukasz stwierdza na początku swojej Ewangelii: "Ja także, znakomity Teofilu, zbadałem dokładnie wszystko od początku i wydało mi się rzeczą dobrą napisać ci tę uporządkowaną relację, abyś poznał solidność nauki, w której zostałeś pouczony" (1,3-4). Ewangelista wydaje się być świadomy, że swoimi pismami zapewnia specyficzną formę nauczania, która pozwala mu nadać solidność i siłę tym, którzy już przyjęli chrzest. Apostoł Paweł powraca do tego tematu, gdy zaleca Galatom: "Ten, kto jest pouczony w Słowie, niech dzieli się wszelkim dobrem ze swoim katechetą" (6,6). Tekst, jak widać, dodaje zasadniczą osobliwość: komunia Cycia jako cecha owocności otrzymanej prawdziwej katechezy.
2. Wspólnota chrześcijańska od swoich początków doświadczyła szerokiej formy posługi, która przybrała postać służby mężczyzn i kobiet, którzy posłuszni działaniu Ducha Świętego poświęcili swoje życie budowaniu Kościoła. Charyzmaty, które Duch Święty nigdy nie przestał zaszczepiać w ochrzczonych, znajdowały niekiedy widoczną i namacalną formę bezpośredniej służby wspólnocie chrześcijańskiej w wielorakich przejawach, aż do uznania ich za nieodzowną diakonię wspólnoty. Apostoł Paweł jest tego autorytatywnym interpretatorem, gdy świadczy: "Różne są charyzmaty, ale ten sam Duch. Są różne służby, ale Pan jest ten sam. Są różne funkcje, ale to ten sam Bóg, który działa wszystko we wszystkich. Każdemu Bóg udziela objawienia Ducha Świętego dla dobra wszystkich. Jednemu, przez Ducha, Bóg daje mówić z mądrością, a drugiemu, według tego samego Ducha, mówić ze zrozumieniem. Jednym Bóg udziela, przez tego samego Ducha, wiary, a innym, przez tego samego Ducha, charyzmatu uzdrawiania chorób. A innym czynić cuda, albo prorokować, albo rozróżniać duchy, albo mówić tajemnym językiem, albo tłumaczyć te języki. Wszystko to czyni jeden jedyny Duch Święty, który rozdziela każdemu jego dary według jego woli" (1 Co 12,4-11).
Dlatego w ramach wielkiej tradycji charyzmatycznej Nowego Testamentu można dostrzec aktywną obecność ochrzczonych, którzy pełnili posługę przekazywania nauczania apostołów i ewangelistów w sposób bardziej organiczny i trwały, związany z różnymi okolicznościami życia (por. CONC. ECUM. VAT. II, Konst. dogmatyczna. Dei Verbum, 8). Kościół starał się uznać tę posługę za konkretny wyraz osobistego charyzmatu, który bardzo sprzyjał wypełnianiu jego ewangelizacyjnej misji. Spojrzenie na życie pierwszych wspólnot chrześcijańskich, które angażowały się w szerzenie i rozwój Ewangelii, również dzisiaj przynagla Kościół do zrozumienia, jakie mogą być nowe formy wyrazu, dzięki którym może on nadal być wierny Słowu Pana, aby nieść Jego Ewangelię wszelkiemu stworzeniu.
3) Cała historia ewangelizacji w ciągu ostatnich dwóch tysiącleci pokazuje z wielkim przekonaniem, jak skuteczna była misja katechetów. Biskupi, kapłani i diakoni, wraz z wieloma osobami konsekrowanymi, poświęcili swoje życie nauczaniu katechetycznemu, aby wiara była ważnym wsparciem dla osobistej egzystencji każdego człowieka. Niektórzy zresztą gromadzili wokół siebie innych braci i siostry, którzy dzieląc ten sam charyzmat, tworzyli zakony poświęcone całkowicie służbie katechezy.
Nie możemy zapomnieć o niezliczonych świeckich mężczyznach i kobietach, którzy byli bezpośrednio zaangażowani w szerzenie Ewangelii poprzez nauczanie katechetyczne. Byli to mężczyźni i kobiety wielkiej wiary i autentyczni świadkowie świętości, którzy w niektórych przypadkach byli także założycielami Kościołów, a nawet oddali swoje życie. Także dzisiaj wielu zdolnych i niezłomnych katechetów stoi na czele wspólnot w różnych regionach i pełni niezastąpioną misję w przekazywaniu i pogłębianiu wiary. Długa lista błogosławionych, świętych i męczenników katechetów naznaczyła misję Kościoła, która zasługuje na poznanie, ponieważ jest owocnym źródłem nie tylko dla katechezy, ale dla całej historii duchowości chrześcijańskiej.
4. Od czasu Ekumenicznego Soboru Watykańskiego II Kościół z nową świadomością dostrzega znaczenie zaangażowania świeckich w dzieło ewangelizacji. Ojcowie soborowi wielokrotnie podkreślali, jak bardzo konieczne jest bezpośrednie zaangażowanie wiernych świeckich, zgodnie z różnymi formami, w jakich może się wyrażać ich charyzmat, dla "..." ewangelizacji.plantatio Ecclesiae"i rozwój wspólnoty chrześcijańskiej. "Godny pochwały jest także ten najbardziej godny legion dzieła misji wśród pogan, a mianowicie katechiści, mężczyźni i kobiety, którzy pełni ducha apostolskiego, z wielkimi ofiarami świadczą osobliwą i całkowicie niezbędną pomoc dla szerzenia wiary i Kościoła. W naszych czasach urząd katechetów ma niezwykłe znaczenie, ponieważ tak mało jest duchownych, którzy mogliby ewangelizować tak wielu ludzi i sprawować posługę duszpasterską" (CONC. ECUM. VAT. II, Decr. Ad gentes, 17).
Obok bogatego nauczania Soboru należy odwołać się do stałego zainteresowania Najwyższych Papieży, Synodu Biskupów, Konferencji Episkopatów i różnych Pasterzy, którzy w ciągu tych dziesięcioleci promowali godną uwagi odnowę katechezy. Na stronie Katechizm Kościoła Katolickiegoadhortacja apostolska Catechesi tradendaethe Ogólne Dyrektorium Katechetycznethe Dyrektorium ogólne o katechizacjiniedawny Dyrektorium ds. katechezyjak również wiele Katechizmy krajową, regionalną i diecezjalną pracę katechetyczną, która na pierwszym planie stawia nauczanie i stałą formację wiernych.
5. Nie umniejszając w żaden sposób właściwej misji biskupa, który jest pierwszym katechetą w swojej diecezji wraz z prezbiteratem, z którym dzieli tę samą troskę duszpasterską, oraz szczególnej odpowiedzialności rodziców w odniesieniu do chrześcijańskiej formacji ich dzieci (por. CIC c. 774 §2; CCEO c. 618), należy uznać obecność świeckich mężczyzn i kobiet, którzy na mocy chrztu czują się powołani do współpracy w posłudze katechezy (por. CIC c. 225; CCEO c. 401. 406). W naszych czasach ta obecność jest tym bardziej nagląca ze względu na odnowioną świadomość ewangelizacji we współczesnym świecie (por. Adhortacja Apostolska k. 407). Evangelii gaudium163-168), a także do narzucenia zglobalizowanej kultury (por. Fratelli tutti100. 138), która wzywa do autentycznego spotkania z młodymi pokoleniami, nie zapominając o potrzebie twórczych metodologii i instrumentów, dzięki którym głoszenie Ewangelii staje się spójne z przemianą misyjną, którą podjął Kościół. Wierność przeszłości i odpowiedzialność za teraźniejszość są niezbędnymi warunkami, aby Kościół mógł wypełniać swoją misję w świecie.
Obudzenie osobistego entuzjazmu każdego ochrzczonego i rozpalenie świadomości bycia powołanym do wypełniania własnej misji we wspólnocie wymaga wsłuchania się w głos Ducha Świętego, który nigdy nie przestaje być obecny w sposób owocny (por. KKK c. 774 §1; CCEO c. 617). Również dzisiaj Duch Święty wzywa mężczyzn i kobiety, aby wyszli na spotkanie wszystkim tym, którzy mają nadzieję poznać piękno, dobro i prawdę wiary chrześcijańskiej. Zadaniem duszpasterzy jest wspieranie tej drogi i wzbogacanie życia wspólnoty chrześcijańskiej o uznanie świeckich posług zdolnych przyczynić się do przemiany społeczeństwa poprzez "przenikanie wartości chrześcijańskich do świata społecznego, politycznego i gospodarczego" (Evangelii gaudium, 102).
6. Apostolstwo świeckich ma niepodważalną wartość świecką, która wzywa do "starania się o królestwo Boże przez zarządzanie sprawami doczesnymi i porządkowanie ich według Boga" (CONC. ECUM. VAT. II, Konst. dogmatyczna. Lumen gentium, 31). W ich codzienne życie wplatają się więzi i relacje rodzinne i społeczne, które pozwalają zweryfikować, w jakim stopniu "są oni szczególnie powołani do uobecniania i działania Kościoła w tych miejscach i okolicznościach, w których tylko dzięki nim Kościół może stać się solą ziemi" (Lumen gentium, 33). Dobrze jest jednak pamiętać, że oprócz tego apostolstwa "świeccy mogą być również na różne sposoby powołani do bardziej bezpośredniej współpracy z apostolstwem Hierarchii, podobnie jak ci mężczyźni i kobiety, którzy pomagali apostołowi Pawłowi w ewangelizacji, ciężko pracując dla Pana" (Lumen gentium, 33).
Szczególną rolę katechety należy jednak określić w kontekście innych posług we wspólnocie chrześcijańskiej. Katecheci są bowiem powołani przede wszystkim do wykazania się kompetencją w duszpasterskiej posłudze przekazu wiary, która przebiega w różnych jej etapach: od pierwszego głoszenia, które wprowadza w życie kerygmaNauczanie, które uwrażliwia na nowe życie w Chrystusie i przygotowuje w szczególności do sakramentów inicjacji chrześcijańskiej, poprzez formację stałą, dzięki której każdy ochrzczony może być zawsze gotowy "do udzielenia odpowiedzi wszystkim, którzy proszą go o uzasadnienie swojej nadziei" (1 P 3,15). Katecheci są jednocześnie świadkami wiary, nauczycielami i mistagogami, towarzyszami i pedagogami, którzy nauczają w imieniu Kościoła. Tożsamość ta może być rozwijana tylko z konsekwencją i odpowiedzialnością poprzez modlitwę, studium i bezpośrednie uczestnictwo w życiu wspólnoty (por. RADA PONTYFIKALNA ds. PROMOCJI NOWEJ EWANGELIZACJI, Dyrektorium ds. katechezy, 113).
7. Święty Paweł VI, przewidując, promulgował list apostolski Ministeria quaedam z zamiarem nie tylko dostosowania posług lektora i akolity do nowego momentu historycznego (por. Spiritus Domini), ale także, aby zachęcić Konferencje Episkopatów do bycia promotorami innych posług, w tym posługi katechety: "Oprócz posług wspólnych dla całego Kościoła łacińskiego, nic nie stoi na przeszkodzie, aby Konferencje Episkopatów zwróciły się do Stolicy Apostolskiej z prośbą o ustanowienie innych, które ze szczególnych powodów uznają za konieczne lub bardzo pożyteczne w swoim regionie. Wśród nich są np. urząd Ostiarioz Egzorcysta oraz Katecheta". To samo naglące wezwanie pojawiło się ponownie w Adhortacji Apostolskiej Evangelii nuntiandi kiedy to, prosząc o umiejętność odczytania aktualnych potrzeb wspólnoty chrześcijańskiej w wiernej ciągłości z początkami, zachęcał do znalezienia nowych form ministerialnych dla odnowionego duszpasterstwa: "Takie posługi, nowe w wyglądzie, ale ściśle związane z doświadczeniami przeżywanymi przez Kościół w ciągu jego istnienia - na przykład posługa katechety [...] - są cenne dla ustanowienia, życia i wzrostu Kościoła oraz dla jego zdolności do promieniowania wokół siebie i ku tym, którzy są daleko" (SAINT PAUL VI, Adhortacja apostolska do Kościoła i do tych, którzy są daleko). Evangelii nuntiandi, 73).
Nie można zatem zaprzeczyć, że "wzrosła świadomość tożsamości i misji świeckich w Kościele. Jest duża, ale niewystarczająca liczba świeckich, z głębokim poczuciem wspólnoty i wielką wiernością w zaangażowaniu w działalność charytatywną, katechezę i celebrację wiary.Evangelii gaudium, 102). Wynika z tego, że otrzymanie posługi świeckiej, takiej jak posługa katechety, pozwala bardziej podkreślić zaangażowanie misyjne właściwe każdemu ochrzczonemu, które w każdym razie musi być realizowane w sposób całkowicie świecki, bez popadania w jakiekolwiek przejawy klerykalizacji.
8. Ta posługa ma silną wartość powołaniową, która wymaga należytego rozeznania ze strony biskupa i która jest poświadczona przez obrzęd ustanowienia. W rzeczywistości jest to stała posługa świadczona Kościołowi lokalnemu zgodnie z potrzebami duszpasterskimi określonymi przez miejscowego ordynariusza, ale wykonywana w sposób świecki, jak tego wymaga sama natura posługi. Jest rzeczą pożądaną, aby mężczyźni i kobiety o głębokiej wierze i dojrzałości ludzkiej, czynnie zaangażowani w życie wspólnoty chrześcijańskiej, potrafiący być gościnni, wielkoduszni i żyjący w braterskiej komunii, otrzymali odpowiednią formację biblijną, teologiczną, pastoralną i pedagogiczną, aby być uważnymi przekazicielami prawd wiary, i którzy zdobyli już wcześniej doświadczenie katechezy (por. CONC. ECUM. VAT. II, Decr. Christus Dominus14; CIC can. 231 §1; CCEO can. 409 §1). Wymaga się od nich, aby byli wiernymi współpracownikami kapłanów i diakonów, gotowymi do wykonywania posługi w razie potrzeby i ożywionymi prawdziwym entuzjazmem apostolskim.
W związku z tym, po rozważeniu każdego aspektu, na mocy władzy apostolskiej
instytut
świecka posługa katechety
Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów opublikuje wkrótce Obrzęd ustanowienia świeckiej posługi katechety.
9. Zachęcam zatem Konferencje Episkopatów do uskuteczniania posługi katechetycznej poprzez ustanowienie niezbędnych plan podróży Chodzi o to, by określić najbardziej spójne formy formacji i kryteria normatywne dostępu do niej, znajdując najbardziej spójne formy dla posługi, do której będą powołani, zgodnie z tym, co wyraża ten List Apostolski.
10. Synody Kościołów Wschodnich lub Zgromadzenia Hierarchów mogą przyjąć określone tu postanowienia dla swoich Kościołów. sui iurisna podstawie własnego prawa partykularnego.
11. Pasterze nie powinni pomijać wezwania ojców soborowych, gdy przypominali: "Wiedzą, że nie zostali ustanowieni przez Chrystusa, aby samotnie podjąć całą zbawczą misję Kościoła w świecie, ale że ich wybitnym zadaniem jest pasterzowanie wiernym oraz takie rozpoznawanie ich posług i charyzmatów, aby wszyscy, na swój sposób, mogli w jedności współpracować we wspólnym dziele" (Lumen gentium, 30). Niech rozeznanie darów, którymi Duch Święty nie przestaje obdarzać swojego Kościoła, będzie dla nich niezbędnym wsparciem, aby posługa katechety była skuteczna dla wzrostu ich własnej wspólnoty.
Zarządzam, że to, co zostało ustanowione niniejszym listem apostolskim w formie Motu Proprio, będzie mocno i stabilnie obowiązywało, niezależnie od wszelkich przeciwnych postanowień, nawet jeśli są one godne szczególnego podkreślenia, i że zostanie ogłoszone przez publikację w L'Osservatore RomanoKomisja publikuje w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich Acta Apostolicae Sedis.
Nadane w Rzymie, u Świętego Jana na Lateranie, 10 dnia maja roku 2021, liturgiczne wspomnienie Świętego Jana z Avila, kapłana i doktora Kościoła, dziewiątego mojego pontyfikatu.
FRANCISCO
