Jack Valero jest znany z wielu zadań. Na przykład jest rzecznikiem Opus Dei w Wielkiej Brytanii i założycielem Catholic Voices, projektu komunikacji wiary, który zapewnił szkolenia w ponad 25 krajach. Duży skok w kierunku większego rozgłosu publicznego, zwłaszcza w innych krajach, nastąpił, gdy był rzecznikiem beatyfikacji kardynała Newmana w Londynie przez Benedykta XVI, a także jego kanonizacji w Rzymie przez papieża Franciszka w 2019 roku.
W wywiadzie dla Omnes Jack Valero wyjaśnia między innymi, dlaczego nazwał św. Johna Henry'ego Newmana "świętym przyjaźni"; zapewnia, że ma on wiele do powiedzenia w XXI wieku; i mówi, że uważa go za "bardzo odpowiedniego świętego dla zgromadzenia synodalnego, zarówno po to, abyśmy nie bali się poruszać żadnych pojawiających się kwestii, ale także abyśmy zawsze badali te kwestie w świetle nauczania Kościoła. W tym wieku rosnącej polaryzacji lubię myśleć, że Newman jest świętym dla wszystkich gustów, i to nie dlatego, że traktujemy go powierzchownie, ale dlatego, że zawsze ma coś ważnego do wniesienia". Przejdźmy do pytań i odpowiedzi.
Papież Franciszek kanonizował kardynała Johna Henry'ego Newmana w 2019 r., a Benedykt XVI beatyfikował go w 2010 r. w Londynie. Co podkreśliłbyś w słowach papieży?
-Były to dwie pamiętne okazje, przy których można było wiele komentować, ale zauważyłem wyraźny punkt łączący. Benedykt XVI skomentował jeden z najsłynniejszych tekstów Newmana, mówiący o tym, że każdy człowiek został stworzony przez Boga w konkretnym, wyjątkowym celu. "Mam swoją misję", napisał Newman, "jestem ogniwem w łańcuchu, ogniwem wiążącym ludzi". The Papież FranciszekZ drugiej strony zacytował tekst, w którym Newman wyjaśnia, że chrześcijanin ma głęboki, cichy, ukryty pokój, którego świat nie widzi. W obu przypadkach podkreślali wpływ, jaki każdy chrześcijanin może wywierać na swoje otoczenie swoim codziennym życiem, tak jak czynił to sam Newman.
Odegrałeś ważną rolę w sprawie Newmana i opisałeś go jako "świętego przyjaźni". Czy możesz to skomentować?
-Ciekawą rzeczą dotyczącą Newmana jest liczba przyjaciół, których miał w swoim życiu. Kiedy umierał, powiedział swoim braciom w Oratorium, aby pochowali go z chusteczką na szyi, podarowaną mu przez żebraka, którego spotkał przed drzwiami kościoła, w którym odprawiał mszę. Niedługo wcześniej otrzymał od premiera Gladstone'a lampę na swój stolik do pisania, ponieważ premier obawiał się, że wzrok Newmana pogarsza się z wiekiem. Był człowiekiem, który potrafił być przyjacielem żebraków i ministrów. Kiedy zmarł, ponad 15 000 ludzi wypełniło ulice Birmingham, a większość z nich nie przeczytała żadnej z jego książek. Co więcej, Newman wierzył, że przyjaźń jest najlepszym sposobem przekazywania ewangelii, od przyjaciela do przyjaciela, "cor ad cor loquitur" (jedno serce mówi do drugiego), jak głosi jego kardynalskie motto.
W tym sensie powiedział również, że Newman ma wiele do powiedzenia światu XXI wieku i odniósł się do bycia konsekwentnymi chrześcijanami i roli świeckich w Kościele.
-Przygotowując się do kanonizacji, przyjrzeliśmy się, gdzie myśl lub działanie Newmana łączy się z troskami ludzi w XXI wieku. Zakończyliśmy listę 9 tematów. Jednym z nich jest przyjaźń, o której właśnie wspomniałem.
Inną była rola świeckich, których wizja znacznie wyprzedzała swoje czasy. Należy pamiętać, że po 300 latach prześladowań i dyskryminacji świeccy katolicy nie byli kształceni w elitarnych instytucjach, w których kształcili się ówcześni przywódcy kraju i kolonii, ani w szkolnictwie wyższym, ani nawet w szkołach średnich otwartych dla katolików. Newman rozumiał potrzebę jak najlepszego formowania świeckich, zarówno pod kątem ich roli w Kościele, jak i przekształcania świata.
Jednym z jego najsłynniejszych cytatów jest niewątpliwie: "Chcę świeckich, którzy nie są aroganccy, lekkomyślni w mowie ani hałaśliwi, ale ludzi, którzy dobrze znają swoją religię, którzy zagłębiają się w nią, którzy wiedzą, na czym stoją, którzy wiedzą, co mają, a czego nie mają, którzy znają swoje wyznanie tak dobrze, że mogą je przedstawić, którzy znają historię tak dobrze, że mogą jej bronić".
Te idee pogłębionej formacji świeckich, aby mogli samodzielnie podejmować projekty ewangelizacyjne, stały się rzeczywistością dopiero sto lat później, wraz z nowymi realiami kościelnymi, które podkreśliły znaczenie roli świeckich, oraz wraz z Soborem Watykańskim II.
W zgromadzeniu synodalnym są głosy o różnych stylach. Czy możesz nam powiedzieć coś o komunii kościelnej w Newman?
-Podczas przygotowań do kanonizacji uderzył mnie fakt, że Newman przemawia do wszystkich rodzajów katolików. Niektórych dlatego, że nie boi się podejmować żadnego tematu, nieważne jak skomplikowanego. Inni dlatego, że zawsze zajmuje się nimi w sposób, który jest w pełni zgodny z doktryną Kościoła. Wydaje mi się, że jest on bardzo odpowiednim świętym dla zgromadzenia synodalnego, zarówno po to, abyśmy nie bali się podejmować żadnej kwestii, która się pojawi, ale także po to, abyśmy zawsze badali te kwestie w świetle nauczania Kościoła.
W dobie rosnącej polaryzacji lubię myśleć, że Newman jest świętym dla wszystkich gustów, i to nie dlatego, że traktujemy go powierzchownie, ale dlatego, że zawsze ma coś ważnego do wniesienia.
Co chciałbyś podkreślić w poszukiwaniu prawdy i nawróceniu Newmana, a także w innych nawróceniach?
-Życie Newmana jest historią jego poszukiwania prawdy, nawet w młodości, z zachowaniem uczciwości. W ramach tematu prawdy warto zwrócić uwagę na jego nauczanie na temat sumienia, które stało się podstawą tego, co Katechizm Kościoła Katolickiego z 1992 r. mówi na ten temat.
Ważnym momentem w jego życiu jest chwila, gdy po zakończeniu Soboru Watykańskiego I były premier Gladstone pisze, że teraz, gdy ogłoszono nieomylność papieża, katolicy nie nadają się do życia publicznego, ponieważ powinni postępować zgodnie ze wskazówkami Watykanu. Newman oferuje odpowiedź na powstałe kontrowersje i pisze 60-stronicową broszurę, ostatecznie zatytułowaną "List do księcia Norfolk". Wyjaśnia w niej, że katolicy nie podążają ślepo za papieżem, ale za swoim sumieniem, które jest głosem Boga w każdym człowieku.
Wyraźnie rozróżniając między głosem Boga a gustami lub opiniami jednostki, wyjaśnia, jak daleko od niezdolności do wniesienia wkładu w życie publiczne, mogą w rzeczywistości być do tego najlepiej przystosowani, jeśli podążają za swoim sumieniem. W pozostałej części broszury bardzo trafnie interpretuje nauki XIX-wiecznych papieży dla liberalnej i zsekularyzowanej brytyjskiej opinii publicznej tamtych czasów.
Interesujące jest odniesienie do Newmana przez ateistycznego pisarza Aldousa Huxleya w jego dystopijnej powieści "Brave New World" (1932). Opisuje on tam świat, w którym istoty ludzkie są produkowane, żyją stale pod wpływem narkotyków i nie mogą samodzielnie myśleć. Pod koniec książki kontroler świata Mustapha Mond wyjaśnia bohaterowi powieści, że zamknął pewne książki, ponieważ są one niebezpieczne, ponieważ skłaniają ludzi do myślenia. Pokazuje mu duchowe i literackie klasyki, takie jak Biblia i Szekspira, ale wśród nich znajdują się również niektóre pisma kardynała Newmana, który był wówczas uważany za niebezpiecznego i wywrotowego wobec ustalonego porządku.
Nauki Newmana były również podstawą działań politycznych wielu osób, w tym antynazistowskiego ruchu oporu Białej Róży zorganizowanego przez Hansa i Sophie Scholl oraz ich przyjaciół w Monachium na początku lat czterdziestych XX wieku. Dzieła Newmana, świeżo przetłumaczone na język niemiecki, zainspirowały tych studentów do oddania życia za prawdę. Wielu polityków i ludzi życia publicznego przyznaje dziś, że nauki Newmana na temat sumienia i uczciwości były dla nich pomocne.
Twierdzi się, że Newman stracił przyjaciół i prestiż społeczny wraz ze swoim nawróceniem, ale otworzył drzwi dla takich sław jak Wilde, Benson, Chesterton.....
-Newman miał wielu przyjaciół w różnych okresach swojego życia. Jednak jego nawrócenie w 1845 r. oznaczało utratę prawie wszystkich przyjaźni i prestiżu społecznego. Ci anglikańscy przyjaciele, z którymi spędził wiele godzin dyskutując na tematy religijne, przestali z nim rozmawiać. Również członkowie jego rodziny rozstali się z nim (jego siostra nie rozmawiała z nim już do końca życia).
W 1864 r., kiedy został oskarżony o oszustwo i bycie katolikiem w przebraniu, aby nawracać Kościół anglikański, bronił się, pisząc duchową autobiografię opartą na listach i innych dokumentach, które napisał w latach poprzedzających jego nawrócenie. Książka została opublikowana pod tytułem "Apologia pro vita sua" i w znacznym stopniu pomogła mu zostać zrozumianym przez współczesnych. Kilka lat później Trinity College przyjmuje go z powrotem jako studenta. Kolega i zaczyna odzyskiwać niektóre z przyjaźni sprzed trzydziestu i czterdziestu lat.
Jego nawrócenie drogo go kosztowało społecznie, ponieważ stracił wszystko, tylko po to, by stopniowo to odzyskać. Jednak jego cierpliwa praca przez lata miała zasadnicze znaczenie dla zmiany opinii publicznej na temat konwersji na katolicyzm w Anglii. Do czasu jego śmierci w 1890 r., krajobraz zmienił się całkowicie, i to pod wieloma względami dzięki jego świadectwu i życiu. W pierwszej połowie XX wieku w Anglii pojawiła się cała seria znanych konwertytów na katolicyzm, takich jak Oscar Wilde, Robert Hugh Benson, G.K. Chesterton, Graham Greene... którzy znaleźli otwarte drzwi dzięki Newmanowi.
Czy pamiętasz cud jego kanonizacji? Melissa Villalobos, amerykańska prawniczka mieszkająca w Chicago, i jej córka Gemma.
-Bardzo dobrze jest widzieć, jak nabożeństwo do Newmana rozprzestrzeniło się na całym świecie w drugiej połowie XX wieku, zwłaszcza w krajach anglosaskich. W rzeczywistości zarówno cud beatyfikacyjny (stały diakon w Bostonie wyleczony z choroby kręgosłupa), jak i cud kanonizacyjny (matka w Chicago) miały miejsce w Stanach Zjednoczonych.
Melissa Villalobos jest matką siedmiorga dzieci. Cud związany jest z ciążą i narodzinami jej piątej córki, Gemmy. Ciążę skomplikowało wewnętrzne krwawienie w łożysku do tego stopnia, że pewnego dnia zaczęła krwawić bez przerwy, gdy była zamknięta w łazience bez dostępu do telefonu komórkowego. Obawiała się najpierw o życie dziecka w jej łonie, a następnie o siebie z taką utratą krwi.
W tym momencie powołał się na błogosławionego Johna Henry'ego, mówiąc: "Proszę, kardynale Newman, zatrzymaj krwawienie! Gdy tylko skończył to zdanie, krwawienie ustało. Tego samego dnia, podczas wizyty u lekarza, potwierdził on za pomocą badania ultrasonograficznego, że Melissa została w niewytłumaczalny sposób wyleczona z choroby, a jej łożysko nie było już rozerwane. Krwotok już się nie powtórzył. Gemma urodziła się normalnie, podobnie jak dwójka kolejnych dzieci. To była wielka radość, że Melissa i jej mąż, wraz z siedmiorgiem dzieci, mogli uczestniczyć w kanonizacji w Rzymie i powitać Ojca Świętego.
Ówczesny książę Karol, obecnie król Karol III, pochwalił Newmana podczas jego kanonizacji jako "wielkiego Brytyjczyka, wielkiego kościelnego, a teraz wielkiego świętego". Jakieś komentarze?
-Miałem szczęście przywitać się z ówczesnym księciem Karolem po ceremonii kanonizacji i powiedział mi, że Newman był bardzo ważny dla kraju, a nie tylko dla katolików. Zostało to naprawdę podkreślone przez obecność księcia na tym wydarzeniu, a także przez artykuł, który sam napisał w "The Times" i "Osservatore Romano" z okazji tego wydarzenia, zatytułowany "John Henry Newman, człowiek dla swoich czasów i dla nas".
Po skomentowaniu tego, jak Newman może być punktem zbornym dla różnych chrześcijan, w swoim artykule stwierdza, że "ci, którzy starają się zdefiniować i bronić chrześcijaństwa, są wdzięczni za sposób, w jaki pogodził wiarę i rozum. Ci, którzy szukają Boga pomimo przytłaczającego sekularyzmu i relatywizmu, znajdują w nim potężnego sprzymierzeńca. Wielu chrześcijan znajduje w nim nieustanną inspirację do osobistego oddania. A w jego czasach niezliczeni ludzie, bogaci i biedni, którzy szukali jego rady i pomocy, znaleźli w nim przyjaciela.
Kolejny temat. Jesteś założycielem Catholic Voices, jaki jest główny cel Catholic Voices i jak rozwija się on po pandemii??
-Catholic Voices to projekt komunikacyjny, który rozpoczęliśmy w 2010 roku z kilkoma przyjaciółmi z Londynu w ramach przygotowań do wizyty papieża Benedykta w Wielkiej Brytanii w celu beatyfikacji kardynała Newmana. Wizyta stała się kontrowersyjna, ponieważ niektórzy brytyjscy intelektualiści nie chcieli, aby papież przyjechał, a przynajmniej państwo nie chciało płacić za wizytę. Doprowadziło to do tego, że media, takie jak BBC i inne stacje telewizyjne i radiowe, zaczęły żywo interesować się tym tematem. Widząc, że niewielu katolików jest przygotowanych do wypowiadania się w mediach, rozpoczęliśmy program szkolenia świeckich w zakresie przekazywania wiary w kontrowersyjnych kwestiach. Ostatecznie wizyta papieża Benedykta okazała się wielkim sukcesem, a my również mogliśmy się do niego przyczynić, występując w tym czasie w ponad 100 programach telewizyjnych i radiowych.
W kolejnych latach pomysł ten był kopiowany w innych miejscach, a w latach 2011-18 grupy ad hoc powstały w około 25 krajach. Niektóre z nich kontynuują pracę z mediami, ale inne są zaangażowane w szkolenie osób świeckich w zakresie dobrej komunikacji w ich własnych środowiskach. Książka projektu, "Jak bronić wiary bez podnoszenia głosu".został opublikowany w sześciu językach. Dostępne są również kursy online. W języku hiszpańskim dostępny jest Austral University w Buenos Aires, który trwa 56 godzin i doczekał się już wielu wydań, a także krótszy (około 7 godzin) z Catholic Linkktóry zostanie uruchomiony w 2022 roku.
Kontrowersyjne kwestie (teoria gender, homoseksualizm, małżeństwo, aborcja, eutanazja, imigracja...) nadal pojawiają się w opinii publicznej, a my w Catholic Voices chcemy nadal pomagać zwykłym katolikom w rozmowach z rodziną, współpracownikami i przyjaciółmi z pewnością siebie i miłością.
UFV i Fundacja Ratzingera ogłaszają 6. edycję Open Reason Awards
