Niech żyją łańcuchy!

Wartości, które leżą u podstaw aktywności ludzi, nie są ustanawiane ani przez większość czy konsensus, ani przez konflikt dialektyczny, ani przez cyberaktywizm, ale przez ich adekwatność do prawdy, którą człowiek może poznać tylko z pomocą rozumu, kierowanego, w razie potrzeby, przez wiarę.

16 styczeń 2022-Czas czytania: 2 minuty

Nigdy nie byłem przez tunel pod kanałem La Manche, ale mogę sobie wyobrazić, jak to musi być, gdy wchodzi się do niego z określonym krajobrazem, klimatem, językiem i kulturą, a potem znajduje się w innym środowisku. Inny język i obyczaje, co wymaga dostosowania swojego zachowania do tych nowych okoliczności, ale bez utraty własnej tożsamości.

W inny sposób coś takiego spotkało nas po przejściu przez tunel pandemii. Wchodzimy do niego ze znanego nam świata, a po wyjściu - o ile w ogóle wychodzimy - znajdujemy się w całkiem innym środowisku społecznym.

Pandemia nie była przyczyną tych zmian, ale przyspieszyła tendencje, które już wcześniej się ujawniały i próbują kształtować nowy model społeczny. Teraz trzeba sprawdzić, czy to proponowane społeczeństwo nadaje się do zamieszkania, czy jest humanitarne, czy jest dostosowane do rzeczywistości ludzkości.

Najbliższą rzeczą jest określenie, czym są te zmiany. Czy dotyczą one tylko powierzchownych spraw, czy też wpływają na nasze wartości, nasz światopogląd i relację z Bogiem. Jeśli tak, to w tym przypadku trzeba wezwać antropologię chrześcijańską do zrekonstruowania prawdy o człowieku, a bractwa muszą się w to zadanie włączyć.

Kluczy do takiej analizy nie ma w socjologii - "wszyscy tak myślą", "wszyscy tak robią" - bo socjologia nie jest nauką normatywną.

Wartości, które leżą u podstaw aktywności ludzi, nie są ustanawiane ani przez większość czy konsensus, ani przez konflikt dialektyczny, ani przez cyberaktywizm, ale przez ich adekwatność do prawdy, którą człowiek może poznać tylko z pomocą rozumu, kierowanego, w razie potrzeby, przez wiarę. Oczywiście zadanie to wymaga wysiłku intelektualnego, który może niektórych zniechęcić.

W ryzykownym porównaniu można by wyciągnąć pewną paralelę między tą sytuacją a Hiszpanią liberalnego triennale (1820-1823) promowanego przez Riego przeciwko absolutystycznemu immobilizmowi Ferdynanda VII. Należy zauważyć, że liberałowie stanowili mniejszość i należeli do najbardziej oświeconych przedstawicieli rodzącej się klasy średniej.

Upraszczając okres równie intensywny, co złożony w historii Hiszpanii, możemy powiedzieć, że liberalna przygoda zakończyła się wcześnie, ledwie trzy lata, i to źle.

Riego powieszono, a Ferdynand VII został przyjęty w Madrycie wśród entuzjazmu ludu, krzyczącego "Fernando VII". "Niech żyją łańcuchy! Głosząc w ten sposób swój strach przed życiem w wolności, przed koniecznością rozważania i rozwiązywania problemów współżycia i organizacji politycznej.

Wydaje się, że ten strach przed wolnością nadal utrzymuje się w niektórych kręgach chrześcijańskich i braterskich. Nawet teraz są tacy, którzy wolą przyjmować podejście absolutystyczne, uciekając się do niezrozumiałej tradycji. Wyrzekają się samego aktu wolności, jakim jest umiłowanie dobra, oraz zdolności do ukierunkowania swoich działań na Boga, który jest Dobrem i Prawdą.

To właśnie badanie działania ujawnia osobę. Rzeczywistość osoby konstruuje się z samej osoby, jednocząc subiektywność doświadczenia z obiektywnością prawdy objawionej.

Dokładnie odwrotnie niż w przypadku inżynierii społecznej, która próbuje stworzyć nowe wartości - a raczej kontrowartości - do których ludzie muszą dostosować swoje działania lub zachowania, zmieniając w ten sposób rzeczywistość człowieka.

To jest teraz zadanie dla bractw: wypracować model analizy rzeczywistości, z rygorystycznym fundamentem doktrynalnym. Analiza, która naprawdę służy ich misji wobec braci i sióstr oraz społeczeństwa: przyjąć własną prawdę jako powołanie.

AutorIgnacio Valduérteles

PhD in Business Administration. Dyrektor Instituto de Investigación Aplicada a la Pyme. Brat Starszy (2017-2020) Bractwa Soledad de San Lorenzo, w Sewilli. Opublikował kilka książek, monografii i artykułów na temat bractw.

Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.