We wszystkich krajach zachodnich współczynnik dzietności jest znacznie poniżej wskaźnika zastępowalności pokoleń i nadal gwałtownie spada. Jeśli ten trend się utrzyma, wiele z nich zniknie w ciągu kilku dekad.
Korea Południowa jest krajem o najniższym wskaźniku wskaźnik urodzeń na świecie. Biorąc pod uwagę wielkie zaniepokojenie ich rządu tym problemem, wydali oni 200 miliardów dolarów na próby zwiększenia wskaźnika urodzeń. Węgry wydają na to samo 5% swojego PKB rocznie. Oba kraje i wiele innych ponoszą porażkę.
Jednak Gruzja czy Mongolia znacznie zwiększyły wskaźnik urodzeń, nie wydając praktycznie nic. W jaki sposób? Zrozumieli, że dzietność nie jest kwestią pieniędzy, ale także statusu. Zanim wyjaśnimy znaczenie statusu, zauważmy szybko, że najczęstsze wyjaśnienia, dlaczego dzietność spada (koszty utrzymania itp.) nie mogą być całą historią.
Od czego zależy wzrost liczby urodzeń?
Jak pokazują wyżej wymienione kraje i kraje skandynawskie, dawanie ludziom coraz większych korzyści ekonomicznych z posiadania dzieci w niewielkim stopniu zmienia sytuację. Mamy do czynienia z pozornym paradoksem: trwałym trendem w kierunku niższych wskaźników dzietności na Zachodzie, w kraju po kraju, z pokolenia na pokolenie, bez oczywistej logiki przyczynowej. Jak można to wyjaśnić?
Istnieje niedoceniana pierwotna przyczyna tego trendu, która przejawia się w postaci różnych przyczyn, rzeczywistych i wyimaginowanych, oraz w różnych regionach geograficznych. Tą podstawową przyczyną jest status. Społeczny "status" oznacza uniwersalny zestaw ludzkich instynktów i zachowań.
Co to jest status
Status opisuje postrzeganą pozycję jednostki w grupie. Oznacza jego wartość społeczną i miejsce w formalnych i nieformalnych hierarchiach tworzących społeczeństwo. Status wyraża się w zachowaniach takich jak szacunek, dostęp, włączenie, akceptacja, uznanie, szacunek i honor (lub ich przeciwieństwa: odrzucenie, ostracyzm, upokorzenie itp.)
Status jest uzyskiwany i utrzymywany poprzez społecznie akceptowane zachowania (osiągnięcia, etykieta, obrona grupy) lub poprzez posiadanie uznanych "symboli" (tytuły, bogactwo, atrakcyjność fizyczna).
Dzisiejsze wartości społeczne są materialistyczne i pod silnym wpływem obudzona kultura i tym podobne. Oznacza to, że status wynikający z posiadania jednego dziecka więcej jest niższy niż w przypadku innych konkurencyjnych czynników. Status ma egzystencjalne znaczenie dla wielu osób. Ludzie popełniają samobójstwa z powodu utraty statusu.
Gruzja
W połowie XXI wieku wskaźnik urodzeń w Gruzji wzrósł o 28% i utrzymywał się na wysokim poziomie przez wiele lat. Jak udało się to osiągnąć? Czołowy patriarcha Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego, Ilia IIogłosił, że osobiście ochrzci i zostanie ojcem chrzestnym wszystkich trzecich dzieci. Narodziny trzecich dzieci wzrosły tak bardzo, że w rzeczywistości przyćmiły spadek liczby pierwszych i drugich dzieci. Było to powszechnie rozumiane jako zjawisko czysto religijne, ale jest lepiej zrozumiałe, jeśli uwzględnimy czynnik statusu.
Mongolia jest kolejnym świetnym przykładem. Przez prawie 70 lat mongolscy przywódcy przyznawali Order Chwały Matek matkom kilkorga dzieci. Podniosło to status macierzyństwa i pomogło stworzyć niezwykle pro-rodzicielską kulturę.
Dzietność w Mongolii była w ostatnich latach stale 2-3 razy wyższa niż w krajach sąsiednich i stopniowo rosła przez ostatnie 20 lat, podczas gdy jej sąsiedzi odnotowali spadek liczby urodzeń.
Prawdziwe uznanie
W Mongolii sam prezydent przyznaje nagrodę każdej matce, która ma co najmniej czworo dzieci. Mongolskie matki czworga dzieci otrzymują Order Chwalebnego Macierzyństwa. Matki sześciorga dzieci otrzymują Honorowy Order Chwalebnego Macierzyństwa. Odznaczenia wręczane są przez samego prezydenta podczas uroczystej ceremonii. Kobiety schodzą po schodach Pałacu Państwowego w Ułan Bator po czerwono-złotym dywanie, a tuż za nimi stoi posąg Czyngis-chana.
W każdym dystrykcie odbywa się kilka ceremonii, aby zapewnić indywidualne podejście do wszystkich nagrodzonych. Istnieje również nagroda pieniężna, ale jest ona minimalna: tylko 60 USD dla matek sześciorga dzieci. Najwyraźniej motywacja kobiet do posiadania dzieci nie jest ekonomiczna, ale status w mongolskim społeczeństwie.
Nagroda ta jest tak ważna, że nawet mongolskie konsulaty są zobowiązane do przyznawania jej mongolskim matkom za granicą. Status związany z macierzyństwem jest kluczowym i niedocenianym czynnikiem wpływającym na wskaźniki urodzeń. Status jest niezwykle ważny dla większości ludzi i być może szukamy go bardziej niż czegokolwiek innego.
Transcendentne znaczenie
Status pomaga wyjaśnić paradoks polegający na tym, że w miarę bogacenia się społeczeństw i utraty przez nie transcendentnego sensu życia, współczynnik dzietności spada. Chociaż absolutny dobrobyt wzrósł, posiadanie dzieci w bogatym, materialistycznym społeczeństwie nie zapewnia wzrostu względnego statusu.
Edukacja i kariera bezpośrednio konkurują z życiem rodzinnym. W grupach kulturowych, w których rodzicielstwo ma wysoki status, na przykład w grupach religijnych, takich jak tradycyjni katolicy lub nowocześni ortodoksyjni Żydzi (nie mylić z ultraortodoksyjnymi), wskaźniki dzietności są zwykle wyższe.
Może to również wyjaśniać niezwykłą płodność w Anglii i Walii w epoce wiktoriańskiej. Królowa Wiktoria przekazała kulturę, która nadawała wysoki status macierzyństwu, sama wychowując dziewięcioro dzieci.
Korea Południowa
I odwrotnie, czy status może zmniejszyć liczbę urodzeń? Tak, może. Korea Południowa jest tego doskonałym przykładem. Dzięki sformalizowanym koreańskim systemom etykiety, języka i tytułów, hierarchie społeczne są tam bardzo jasne i wyraźne. Jednostki są zachęcane do podejmowania wszelkich niezbędnych środków, nawet ekstremalnych, aby zapewnić maksymalizację lub przynajmniej utrzymanie ich statusu w systemie.
Proces ten znajduje szczególny wyraz w strukturze koreańskiej gospodarki, w której jedynymi pracodawcami o wysokim statusie są nieliczne megakonglomeraty przemysłowe, takie jak Samsung (tzw. "chaebole").
Czebolowie
W Korei nie jesteś osobą o równym statusie z innymi, jeśli nie pracujesz w jednym z tych chaeboli. Chaebole są niezwykle ważne dla statusu społecznego w Korei. Ludzie poświęcają dużą część swojego życia, aby uzyskać doskonały wynik na egzaminie wstępnym do wybranego przez siebie chaebola.
Konkurencja jest zacięta i zależy od wyników poszczególnych osób w krajowym egzaminie, który określa miejsca na uniwersytetach. Egzamin jest tak ważny, że nawet ruch drogowy i lotniczy spowalnia w jeden dzień w roku, kiedy się odbywa.
Wszystkie dzieci muszą przejść wyjątkowe szkolenie, aby zdać ten egzamin. Oznacza to, że rodzice muszą płacić za prywatnych nauczycieli lub bardzo drogie akademie. Oznacza to, że większość par nie ma dużych rodzin.
Szacunek osobisty
Wszyscy mamy psychologiczną potrzebę statusu. Ale teraz, gdy standardowym pytaniem wprowadzającym jest "Czym się zajmujesz?", niestety "Jestem matką" nie jest dobrą odpowiedzią, ponieważ przekazuje niewielki status w dzisiejszej materialistycznej kulturze.
Czy jest więc jakaś nadzieja dla przyszłych pokoleń? Tak, niematerialistyczna wiara religijna i kultura. Współczesne ortodoksyjne społeczności żydowskie i tradycyjne społeczności katolickie mają wyższe wskaźniki dzietności, mimo że żyją w krajach zachodnich, a ich kobiety mają wykształcenie wyższe lub zawodowe, a wiele z nich prowadzi prestiżowe kariery zawodowe.
Oprócz zdecydowanego wpływu wiary w transcendencję życia i boską wartość człowieka, w tych grupach przedstawienie siebie jako matki kilkorga dzieci podnosi ich status społeczny.
Przesłanie jest takie, że musimy znaleźć sposób na uhonorowanie macierzyństwa tak, jakby od tego zależała nasza cywilizacja. Bo z pewnością zależy.
