Komisja Episkopatu ds. Nauki Wiary Konferencji Episkopatu Hiszpanii opublikowała właśnie Nota doktrynalna dotycząca sprzeciwu sumienia, zatytułowana "Ku wolności wyswobodził nas Chrystus". (Gal 5,1).
Nota opiera prawo do sprzeciwu sumienia na wolności, która z kolei opiera się na godności osoby ludzkiej.
Taka godność i wolność człowieka nie jest owocem ani konsekwencją woli człowieka, ani woli państwa czy władz publicznych, ale znajduje swój fundament w samym człowieku, a ostatecznie w Bogu, jego Stwórcy.
Sprzeciw sumienia w Magisterium
Już Sobór Watykański II zauważył, że "nigdy ludzie nie mieli tak żywego poczucia wolności (która do nich należy) jak dzisiaj" (por. Gaudium et Spes, n. 4). P
Jednak tej wolności, która polega na "zakorzenionej w rozumie i woli władzy działania lub zaniechania działania, czynienia tego lub tamtego, a więc na świadomym wykonywaniu czynności z własnej woli" (Katechizm Kościoła Katolickiego, n. 1731), nie należy rozumieć jako braku jakiegokolwiek prawa moralnego, wskazującego granice działania, ani jako "pozwolenia na robienie tego, co mi się podoba, nawet jeśli jest to złe" (Sobór Watykański II, Gaudium et Spes, n. 17).
Człowiek nie dał istnienia samemu sobie, dlatego prawidłowo korzysta ze swojej wolności, gdy uznaje swoją radykalną zależność od Boga, żyje w stałej otwartości na Niego, stara się wypełniać Jego wolę, a ponadto, gdy uznaje, że jest członkiem wielkiej rodziny ludzkiej, a więc korzystanie z jego wolności jest uwarunkowane stosunkami społecznymi, które warunkują jej realizację.
Władze publiczne muszą nie tylko szanować, ale także bronić i promować korzystanie z wolności wszystkich osób i ograniczać ją tylko w tych przypadkach, gdy jest to rzeczywiście konieczne dla dobra wspólnego, porządku publicznego i pokojowego współżycia.
Bardzo głęboka charakterystyka wolności człowieka leży w obszarze własnego sumienia i religii czy wolności religijnej.
Jest to prawo podstawowe, ponieważ człowiek jest istotą otwartą na transcendencję i ponieważ dotyczy najbardziej intymnej i głębokiej części jego istoty, jaką jest jego własne sumienie.
Dzisiaj ryzykujemy, także na poziomie sprawowania władzy publicznej, że nie będziemy w wystarczającym stopniu wspierać tego podstawowego prawa z powodu wyraźnej tendencji do uważania, że Bóg należy tylko do prywatnej sfery jednostki.
Dla Katechizmu Kościoła Katolickiego jest jasne, że "obywatel jest zobowiązany w sumieniu nie stosować się do nakazów władz cywilnych, gdy nakazy te są sprzeczne z wymogami porządku moralnego, z podstawowymi prawami osób lub z nauką Ewangelii" (n. 2.242).
Sprzeciw sumienia oznacza, że dana osoba przedkłada dyktat własnego sumienia nad to, co jest nakazane lub dozwolone przez prawo. Jest to podstawowe prawo każdego człowieka, niezbędne dla wspólnego dobra wszystkich obywateli, które państwo musi uznać i docenić.
Jest to prawo przedpolityczne, którego państwo nie powinno ograniczać ani minimalizować pod pretekstem zagwarantowania ludziom dostępu do pewnych praktyk uznanych przez państwowe prawo pozytywne, a tym bardziej przedstawiać jako atak na "prawa" innych.
To podstawowe prawo do sprzeciwu sumienia musi zostać uregulowane, gwarantując, że osoby, które chcą z niego skorzystać, nie będą dyskryminowane w sferze pracowniczej lub społecznej.
Utworzenie rejestru osób uchylających się od służby wojskowej ze względu na sumienie narusza prawo każdego obywatela do nieprzymuszania go do deklarowania własnych przekonań religijnych lub po prostu filozoficznych czy ideologicznych.
Na zakończenie zachęcam do uważnego przeczytania niniejszej noty Komisji Episkopatu ds. Nauki Wiary. Warto.
