Watykan

Zwyczaj szopki, przesiąknięty popularną duchowością

3 grudnia 2022 roku na placu św. Piotra odbędzie się tradycyjna inauguracja szopki i zapalenie choinki. Trzy lata temu w Greccio papież Franciszek podpisał list apostolski Admirabile signum o wartości i znaczeniu szopki.

Antonino Piccione-2 grudnia 2, 2022 r.-Czas czytania: 4 minuty
Watykańskie Betlejem

Tradycyjna inauguracja Szopki i zapalenie choinki odbędzie się na Placu Świętego Piotra w sobotę 3 grudnia o godzinie 17:00. Uroczystościom będzie przewodniczył kard. Fernando Vérgez AlzagaRaffaella Petrini, przewodnicząca Gubernatoratu Państwa Watykańskiego, w obecności siostry Raffaelli Petrini, sekretarz generalnej tegoż Gubernatoratu. Rano delegacje z Sutrio, Rosello i Gwatemali zostaną przyjęte na audiencji przez papieża Franciszka w celu oficjalnego wręczenia darów. Szczegóły w. artykuł autorstwa Maríi José Atienzy.

Aby wykonać szopkę, papież Franciszek pisze w liście apostolskim Admirabile signum (podpisany w Greccio trzy lata temu, 1 grudnia 2019 r.), "uczy się w dzieciństwie: kiedy ojciec i matka, wraz z dziadkami, przekazują ten radosny zwyczaj, który zawiera w sobie bogatą duchowość ludową".

Z szopki płyną cuda i wzruszenia, bo "dar życia, już za każdym razem tajemniczy dla nas, fascynuje nas jeszcze bardziej, gdy widzimy, że Ten, który narodził się z Maryi, jest źródłem i podporą wszelkiego życia". [...] Często dzieci - ale i dorośli! - często lubią dodawać do szopki inne postacie, które nie wydają się mieć żadnego związku z opowieściami ewangelicznymi. Jednak ta wyobraźnia ma wyrażać, że w tym nowym świecie zainaugurowanym przez Jezusa jest miejsce dla wszystkiego, co ludzkie i dla każdego stworzenia. Od pasterza do kowala, od piekarza do muzyków, od kobiet niosących dzbany z wodą do bawiących się dzieci...: wszystko to przedstawia codzienną świętość, radość z robienia codziennych rzeczy w sposób nadzwyczajny, kiedy Jezus dzieli się z nami swoim boskim życiem".

Jak zawsze, podkreślił Ojciec Święty, "Bóg jest niepokojący, jest nieprzewidywalny, jest nieustannie poza naszymi schematami. W ten sposób szopka, ukazując nam Boga w chwili, gdy wchodził na świat, prowokuje nas do myślenia o naszym życiu jako części życia Boga; zaprasza nas do stania się Jego uczniami, jeśli chcemy osiągnąć ostateczny sens życia".

Przed szopką, pisze Papież, "umysł chętnie wraca do czasów, gdy było się dzieckiem i z niecierpliwością oczekiwało się chwili, gdy zaczęło się ją budować. Te wspomnienia skłaniają nas do coraz większej świadomości wielkiego daru, jakim jest przekazanie wiary; a jednocześnie sprawiają, że czujemy obowiązek i radość dzielenia się tym samym doświadczeniem z naszymi dziećmi i wnukami.

Z tego powodu, podsumowuje Franciszek, "szopka jest częścią delikatnego i wymagającego procesu przekazywania wiary". Od dzieciństwa, a potem we wszystkich wiekach życia wychowuje nas do kontemplacji Jezusa, do odczuwania miłości Boga do nas, do odczuwania i wiary, że Bóg jest z nami i my jesteśmy z Nim, wszystkie dzieci i bracia i siostry dzięki Dziecięciu - Synowi Bożemu i Dziewicy Maryi. I czuć, że to właśnie tam leży szczęście.

Błogosławieństwo obrazów Dzieciątka Jezus

To właśnie papież Paweł VI, podczas modlitwy Anioł Pański 21 grudnia 1969 roku, po raz pierwszy udzielił błogosławieństwa figurkom Dzieciątka Jezus i szopkom.

Od tego czasu w każdą niedzielę przed Bożym Narodzeniem, podczas modlitwy Anioł Pański, tłum zgromadzony u św. Piotra oczekuje i przywołuje to błogosławieństwo. "Ponieważ szopka - powiedział Montini - ożywia pamięć o wielkim wydarzeniu, o narodzinach Jezusa, Zbawiciela, Syna Bożego, który stał się człowiekiem; a następnie dlatego, że szopka przedstawia ze szczerą i naiwną prostotą obraz Betlejem; i staje się sceną ewangeliczną, staje się lekcją ducha chrześcijańskiego, przesłaniem zwyczaju". A potem, bo szopka rozgrzewa, "jak dom dobrej i czystej miłości, i człowiek czuje się trochę oświecony co do wszystkich problemów tej naszej tajemniczej przygody, jaką jest nasze życie w czasie, na ziemi".

Na koniec wzmianka o jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w Rzymie w okresie Bożego Narodzenia: jego budowa rozpoczęła się w 1972 roku od pomysłu operatora ekologicznego Giuseppe Ianni.

Od 40 lat Ama (firma odpowiedzialna za miejską sanitację w stolicy) udostępnia społeczeństwu starożytny depozyt do wiernego odtworzenia Betlejem sprzed ponad 2000 lat, który z roku na rok staje się coraz większy. Osobistości instytucjonalne i religijne, głowy państw, papieże i tysiące wiernych odwiedzały i oddawały hołd Betlejem śmietników.

Przez lata znacznie się rozrosła dzięki darom otrzymywanym z całego świata: takim jak ponad 2000 kamieni, z których 350 pochodzi z różnych zakątków globu, a każdy z nich ma swoją etykietę.

Z różnymi scenami z życia codziennego tamtych czasów i niezliczonymi odniesieniami biblijnymi: małe worki soczewicy przypominają Ezawa, który oddał swoje prawo pierworództwa za talerz soczewicy; źródło wody przypomina Mojżesza, który swoją laską uderzył w skałę, z której woda płynęła w obfitości dla Izraelitów; worek węgla jest odniesieniem do proroka Izajasza, a następnie wszechobecny znak chleba, aby reprezentować Eucharystię. To Jezus staje się chlebem dla nas wszystkich. 

Papież Jan Paweł II, przez wiele lat, odwiedzał Szopkę Śmieciarzy. W Boże Narodzenie 1985 roku powiedział: "Jestem pielgrzymem w różnych częściach świata, w różnych krajach, nawet tu we Włoszech, w różnych regionach, a w Rzymie w różnych parafiach. Ale wśród tych wszystkich pielgrzymek jest też ta, która jest systematyczna i powtarza się co roku, która zaczęła się w 1979 roku, ta pielgrzymka tutaj, w domu, w którym sprzątaczki w Rzymie znalazły pomysł, żłóbek. Zostałem zaproszony za pierwszym razem, a potem przyjeżdżam nawet bez zaproszenia, przyjeżdżam co roku. Nie byłoby prawdą powiedzieć nieproszony, bo zawsze jestem zapraszany, ale nawet bez zaproszenia złożyłbym tę wizytę. Dlatego dzięki tej pielgrzymce chcę znaleźć się w środowisku bardzo zbliżonym do tego, w którym urodził się Jezus.

AutorAntonino Piccione

Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.