Dziś rano Ojciec Święty zadekretował, że święta Hildegarda z Bingen, wraz ze świętym Grzegorzem z Nareku i świętym Janem z Avila, zostanie wpisana do Ogólnego Kalendarza Rzymskiego jako wspomnienie ad libitum.
Kim jest ten święty, którego Benedykt XVI wyniósł do rangi Doktora Kościoła?
Hildegarda jest jedną z zaledwie czterech kobiet doktorów Kościoła. Wraz z nią św. Katarzyna ze Sieny, św. Teresa z Avila i św. Teresa od Dzieciątka Jezus tworzą kobiecą obecność wśród osób ogłoszonych, jak dotąd, doktorami Kościoła.
Choć o ograniczonej obecności, jak zaznaczyłem Jaime López Peñalba w swoim artykule "Kobiety doktorzy Kościoła. Matki, które dał nam Bóg".opublikowane w wydaniu drukowanym naszego magazyn z ostatniego listopada, "Historia Kościoła jest niezrozumiała bez tych postaci kobiecych, tych sławnych i tych anonimowych, które wyznaczają i podtrzymują życie rodzin, wspólnot, charyzmatów i misji".
Życie Hildegardy z Bingen
W tym samym numerze, López-Peñalba przywołuje postać tego, co nazywa "Sybillą z Renu".
Hildegarda urodziła się w 1098 roku w niemieckim Palatynacie, jako najmłodsza córka rodziny szlacheckiej i jako taka kształciła się u benedyktynów w Disibodenbergu. Kiedy zmarła opatka żeńskiej wspólnoty, Hildegarda, jej ulubiona uczennica, została jednogłośnie wybrana na jej miejsce, mimo młodego wieku 38 lat, co świadczy o jej talentach, widocznych już dla wszystkich. Jej osobowość nadała impuls życiu klasztoru, a przede wszystkim jego wolności. Dlatego w 1148 r. wspólnota założyła nowy klasztor św. Ruperta w Bingen, dążąc do autonomii w celu pogłębienia reformy propagowanej przez Hildegardę.
Sława naszej zakonnicy rozeszła się po całym Kościele europejskim, pobudzona zdecydowanym poparciem Bernarda z Clairvaux i panującego papieża Eugeniusza III. Listownie, w bezpośrednich rozmowach, w podróżach kaznodziejskich jej słowo docierało do mnichów, szlachty, cesarza, prawowitego papieża i schizmatyckich antypapieży. W środku późnego średniowiecza ta kobieta podniosła głos wzywając do reformy, nawrócenia i świętości w chrześcijaństwie... i została wysłuchana!
Hildegarda od dziecka miała mistyczne doświadczenia. W wieku 41 lat prorocze wizje stały się silniejsze i towarzyszyła im chęć ich spisania. Hildegarda, poddając się rozeznaniu Bernarda i Rzymu, napisała swoje główne dzieło, Scivias (Poznaj drogi), ukończone dekadę później w 1151 roku. Odnajdujemy tu jej osobisty mistycyzm, obfitujący w symbolikę zaślubin, jak to często bywa w kobiecych spirituals, z alegorycznymi opisami jej wizji - wzbogaconymi o miniatury typowe dla średniowiecznych skryptoriów - przypominającymi pod wieloma względami proroctwa Starego Testamentu, a także z charyzmatycznym rozumieniem Pisma Świętego i historii zbawienia, świadczącym o jej duchowej randze. W 1163 r. wydał Księgę zasług życia, dzieło z zakresu teologii moralnej i rozeznania, skupione na człowieku jako obrazie Boga, w którym wykazuje się bardzo finezyjną antropologią i psychologią duchową. Jego ostatnim dziełem jest Księga Dzieł Bożych z 1173 roku, traktat o stworzeniu. Zachorowała, a jej zwykle słabe zdrowie zaczęło się pogarszać i ostatecznie zmarła w 1179 roku.
Mówi się, że Benedykt XVI chciał ją nazwać Doktorem Kościoła, aby uratować duchową postać św. Hildegardy od zapomnienia przez zbyt regionalny kult i od nadużyć, jakie z jej dzieł zaczęły czynić niektóre ruchy pseudoreligijne, takie jak New Age. Hildegarda kultywowała bowiem całą ówczesną wiedzę: Fizykę o naukach przyrodniczych, traktat medyczny Przyczyny i lekarstwa oparty na znajomości biologii i botaniki, zbiór śpiewów liturgicznych Symfonia przedmiotów niebieskich, które dziś z zainteresowaniem studiują muzykolodzy. W tym sensie Hildegarda doskonale ucieleśniała benedyktyński ideał poszukiwania wiecznego Boga, który nie przemija (quaerere Deum), a przy okazji odkrywania człowieka i świata oraz poznawania katolickiej mądrości, która obejmuje wszystko, niebo i ziemię.
Benedykt XVI i Hildegarda z Bingen
Papież Emeryt poświęcił postaci Hildegardy z Bingen dwie audiencje, 1 i 8 września 2010 r. Podkreślił w nich, że ten średniowieczny święty "...Przemawia do nas z wielką aktualnością, ze swoją odważną zdolnością rozeznawania znaków czasu, ze swoją miłością do stworzenia, do medycyny, do poezji, do muzyki - która jest dzisiaj rekonstruowana - ze swoją miłością do Chrystusa i do swojego Kościoła, który już wtedy cierpiał, już wtedy był zraniony przez grzechy kapłanów i świeckich, a o wiele bardziej ukochany jako ciało Chrystusa".
Benedykt XVI zwrócił też uwagę, że Hildegarda, ze swoimi pismami o wizjach, jest przykładem, jak "Teologia może otrzymać szczególny wkład ze strony kobiet, ponieważ są one w stanie mówić o Bogu i tajemnicach wiary ze swoją szczególną inteligencją i wrażliwością".
Dzień jego święta, obecnie włączony do Ogólnego Kalendarza Rzymskiego, obchodzony jest 17 września.
