John Henry Newman urodził się 21 lutego 1801 roku w Londynie w anglikańskiej rodzinie bankierów. Był pierworodnym z sześciorga dzieci. W wieku siedmiu lat zaczął uczęszczać do szkoły w Ealing, gdzie wyróżniał się pilnością i dobrym zachowaniem. Przejawiał tam pewną nieśmiałość i marginalność, gdyż nie brał udziału w zabawach szkolnych. Sam mówił, że w tych wczesnych latach był "bardzo przesądny".
Od najmłodszych lat wykazywał duże zainteresowanie czytaniem Biblii, a także powieści Waltera Scotta, które były wówczas w trakcie publikacji. Później przeczytał niektóre dzieła sceptyków takich jak Paine, Hume, Voltaire i prawdopodobnie był pod wpływem ich idei.
Pierwsza konwersja
W wieku piętnastu lat, podczas ostatniego roku nauki, doznał pierwszego "nawrócenia", które naznaczyło jego późniejsze życie. Oprócz nauki, w której zawsze był wybitny, grał w sztukach teatralnych, grał na skrzypcach, zdobywał nagrody za wystąpienia publiczne i pisał artykuły do czasopism.
Jego szczęśliwe dzieciństwo skończyło się nagle w marcu 1816 roku. Nastąpiła zapaść finansowa spowodowana wojnami napoleońskimi i bank jego ojca został zmuszony do zamknięcia. Tego lata z powodu kryzysu rodzinnego Newman pozostał w szkole podczas wakacji. Okres od początku sierpnia do 21 grudnia 1816 roku Newman zawsze uważał za punkt zwrotny w swoim życiu. Osamotniony w szkole i wstrząśnięty rodzinną katastrofą, zachorował w sierpniu. Później zaczął postrzegać ten okres jako jedną z trzech wielkich opatrznościowych chorób w swoim życiu, ponieważ to właśnie jesienią tego roku doznał religijnego nawrócenia pod wpływem jednego ze swoich nauczycieli, wielebnego Waltera Mayersa.
Do tego momentu Newman miał konwencjonalne wychowanie w wiernym domu Kościoła Anglii, gdzie nacisk kładziono na Biblia a nie dogmaty czy sakramenty, a pewien rodzaj ewangelicznego "entuzjazmu" byłby niemile widziany. Jego wiara określała się wówczas jako ewangelicka i kalwińska, a on sam uważał, że papież jest Antychrystem. Zapisał się do Teologia w Trinity College w Oksfordzie, a w 1819 roku wstąpił do Lincoln's Inn. Chcąc pozostać w Oxfordzie, udzielał prywatnych lekcji w Oriel, "uznanym centrum intelektualizmu w Oxfordzie".
Praca w Kościele anglikańskim
Na festiwalu Trójca ŚwiętaW niedzielę 29 maja 1825 roku Newman został wyświęcony na kapłana Kościoła Anglii, a następnie mianowany proboszczem St Clement's, Oxford. Przez dwa lata był aktywnie zaangażowany w pracę parafialną, ale znalazł też czas na pisanie artykułów do Encyclopaedia Metropolitana. W 1825 roku został wicedyrektorem St Alban's Hall i tam miał pierwsze wyraźne wyobrażenie o Kościele katolickim. W 1826 r. został guwernerem-nauczycielem w Oriel. Pod koniec 1827 r. Newman doznał swoistego załamania nerwowego wywołanego przepracowaniem i problemami finansowymi rodziny, spotęgowanymi nagłą śmiercią młodszej siostry.
Od 1833 roku prowadził m.in. Ruch z OksforduNewman uważał, że Kościół Anglii jest bezpośrednim potomkiem Kościoła Apostołów, nurtu religijnego w Kościele Anglikańskim, który próbował znaleźć "drogę pośrednią", trzecią drogę pomiędzy protestantyzmem a Kościołem Katolickim, i który z kolei starał się wykazać, że Kościół Anglii jest bezpośrednim potomkiem Kościoła Apostołów. Newman argumentował jednak, że doktryna Kościoła zdefiniowana na Soborze Trydenckim była całkowicie niezgodna z artykułami Kościoła anglikańskiego.
Druga choroba opatrznościowa
W 1842 r. przeszedł na emeryturę w Littlemore, gdzie żył w warunkach klasztornych z niewielką grupą wyznawców. Wiele lat wcześniej, od 1816 roku, zaczął czytać do Ojcowie Kościołaco uznał za swoją drugą chorobę opatrznościową.
Jego życie było bardzo surowe fizycznie i pełne niepokoju, a on sam stopniowo pogodził się z wiarą i liturgią Kościoła rzymskiego, choć nadal nie chciał zostać katolikiem z powodu takich przeszkód, jak nabożeństwo do Dziewicy i świętych. To właśnie wtedy napisał: "W 1843 roku podjąłem dwa bardzo ważne kroki: 1) W lutym dokonałem formalnego odwołania wszystkich ostrych rzeczy, które powiedziałem przeciwko Kościołowi rzymskiemu. 2) We wrześniu zrzekłem się mojego benefisu St. Mary, Littlemore".
Nawrócenie na katolicyzm
Dwa lata później, w 1845 roku, wyraźnie zdał sobie sprawę, że jego argumenty dotyczące relacji Kościoła rzymskokatolickiego do Kościoła w Anglii były silniejsze niż sądził. Poddając się autorytetowi własnych argumentów, przeszedł na katolicyzm i został wyświęcony na katolickiego księdza 1 czerwca 1847 roku w Rzymie. Swoją pierwszą mszę odprawił 5 czerwca 1847 roku. Za namową papieża Piusa IX założył pierwszy Oratorium San Felipe Neri Faber jako jego przełożony. Tam prowadził kursy i wykłady na temat "Obecne położenie katolików w Anglii". W 1877 roku, kiedy jego dzieła z okresu anglikańskiego zostały ponownie opublikowane, dodał do dwóch tomów długą przedmowę i liczne przypisy, w których krytykował i kontrargumentował swoje antykatolickie twierdzenia w wersji oryginalnej.
W 1889 roku, w wieku 88 lat, otrzymał od papieża Leona XIII godność kardynała i został członkiem Kolegium Kardynalskiego. Zmarł w następnym roku, 11 sierpnia 1890 roku. Ponad sto lat później, w 1991 roku, kardynał Newman został ogłoszony Czcigodnym po dokładnym zbadaniu jego życia i dzieł przez Kongregację Spraw Kanonizacyjnych. W lipcu 2009 roku Stolica Apostolska promulgowała dekret przypisujący cud jego wstawiennictwu. 19 września 2010 roku papież Benedykt XVI beatyfikował kardynała Newmana w Wielkiej Brytanii, w uroczystej i wielogodzinnej Mszy Świętej. W 2019 roku papież Franciszek kanonizował Anglika.