Ewangelizacja

Bonifacy, apostoł Niemców

Urodzony w Anglii i Saksonii święty był odpowiedzialny za organizację Kościoła w ówczesnej Germanii, podkreślając wierność Rzymowi.

José M. García Pelegrín-5 Czerwiec 2023-Czas czytania: 4 minuty
bonifacio

Bonifacy jest uważany, przynajmniej od XVI wieku, za "apostoła Niemców"... chociaż w czasach, gdy żył (673/675 - 754/755) "niemiecki" - a tym bardziej "Niemcy" - jeszcze nie istniały: termin używany pod koniec VIII wieku "theodiscus", od którego pochodzi włoskie "tedesco" i stare hiszpańskie "tudesco" lub "teuton", odnosił się głównie do osoby, która mówiła językiem germańskim, w przeciwieństwie do łaciny lub języków romańskich, a co za tym idzie, do jednego z ludów germańskich, głównie tam, gdzie nie dotarła jeszcze romanizacja, a wraz z nią chrześcijaństwo.

To właśnie do tych pogańskich lub tylko powierzchownie schrystianizowanych plemion germańskich skierowana była praca misyjna tego anglosaskiego mnicha, urodzonego w królestwie Wessex w południowo-zachodniej Anglii około 673-675 roku pod imieniem Wynfreth, od którego pochodzi dzisiejsze niemieckie imię Winfrid lub Winfried. Jako chłopiec wstąpił do klasztoru benedyktynów w Nursling, niedaleko Southampton, gdzie został wyświęcony na kapłana w wieku około 30 lat.

Jego działalność misyjna była częścią anglosaskiego ruchu chrystianizacyjnego promowanego przez papieża Grzegorza Wielkiego pod koniec VI wieku. Gdy Anglosasi ugruntowali swoją pozycję, fala misyjna zaczęła przemieszczać się w przeciwnym kierunku: z wysp na kontynent.

Jednym z najbardziej znanych anglosaskich misjonarzy był Willibrord (658-739), który został wysłany do Fryzów w 690 roku. Bonifacy podróżował później do Fryzji, chociaż jego pierwsza podróż do tego germańskiego plemienia w 716 r. zakończyła się niepowodzeniem z powodu sprzeciwu księcia Radboda. Przed końcem roku Bonifacy powrócił do swojego klasztoru w Nursling, gdzie rok później został wybrany na opata.

Biskup Daniel z Winchesteru wysłał Wynfretha jesienią 718 r. do Rzymu, gdzie papież Grzegorz II mianował go apostołem pogan, aby przyniósł wiarę ludom germańskim i wyświęcił go na biskupa 15 maja 719 r., nadając mu jednocześnie imię Bonifacy. Po przejściu przez Bawarię i Turyngię spotkał Willibroda we Fryzji, od którego nauczył się brać pod uwagę sytuację polityczną w swoich planach, ale także podporządkować swoją pracę Rzymowi.

Kilkakrotnie powracał do Rzymu; w 722 r., po oddzieleniu się od Willibrorda i rozpoczęciu misji w Hesji i Turyngii, papież wezwał go z powrotem do Rzymu: Grzegorz wyświęcił go na biskupa misji i powierzył mu bardzo ważne zadanie: Reorganizacja Kościoła w Germanii, która pociągała za sobą w szczególności integrację wspólnot ariańskich i iroszkockich z Kościołem rzymskim; Bonifacy napotkał opór nie tylko wśród nich, ale także wśród biskupów królestwa Franków, którzy byli bardziej zainteresowani swoją władzą doczesną niż szerzeniem chrześcijaństwa.

W tym czasie, w roku 723, kiedy powrócił do Hesji z Rzymu, miała miejsce jedna z najsłynniejszych anegdot z życia św. Bonifacego, a mianowicie zniszczenie pogańskich świątyń. Tak więc, jak wspomina ksiądz Willibald z Moguncji w swoim dziele Vita sancti BonifatiiW Geismar (obecnie część miasta Fritzlar) ściął dąb poświęcony bogu wojny Thorowi (lub Donarowi).

Według kronikarza, wielu ludzi, w tym wielu Fryzów, było pod wrażeniem faktu, że bóg nie zareagował w żaden sposób. Bonifacy zademonstrował w ten sposób wyższość Boga chrześcijan nad pogańskimi bogami. Ścięcie dębu Geismar jest uważane za "mit założycielski" nowego porządku religijnego i reorganizacji kościelnej dokonanej przez Bonifacego.

Bonifacego reorganizacja Kościoła na ziemiach niemieckojęzycznych nabrała szczególnego tempa po kolejnej podróży do Rzymu w 737/738 r., kiedy to nowy papież Grzegorz III powierzył mu funkcję legata papieskiego. Rozpoczyna od reorganizacji diecezji w Bawarii i Saksonii (Salzburg, Passau, Regensburg i Freising); zakłada także diecezje Würzburg, Büraburg i Erfurt; w 744 r. zakłada także swój ulubiony klasztor Fulda. W 747 r. został mianowany biskupem Moguncji.

Założenie klasztorów żeńskich jako ośrodków chrystianizacji było również jednym z priorytetów św. Bonifacego, a pomagały mu w tym między innymi dwie anglosaskie zakonnice, które dziś uważane są za jedne z czołowych "niemieckich" świętych: Walburga, córka jednej z jego sióstr, oraz Lioba, która miała zostać opatką Tauberbischofsheim, skąd założono inne klasztory w Würzburgu i w różnych częściach Turyngii.

Reorganizacja Kościoła na ziemiach germańskich była również częścią jego walki w obronie celibatu: na niemieckim soborze w 742 r. udało mu się nałożyć surowe kary zarówno na księży, jak i na mnichów i mniszki, którzy nie żyli w celibacie.

Pod koniec życia, w 753 r., chciał odbyć ostatnią podróż z kilkoma towarzyszami, aby powrócić do kraju misyjnego, w którym rozpoczął swoją pracę: Fryzji. O tym, że był świadomy zbliżającego się końca, świadczy nie tylko fakt, że przekazał stolicę Moguncji swojemu następcy Lullusowi, ale także fakt, że w swoim bagażu niósł całun. W święto Zesłania Ducha Świętego w 754 r. (lub 755 r.), kiedy miał odprawić chrzest w Dokkum, został zaatakowany przez rabusiów na autostradzie i zginął wraz ze swoimi 51 towarzyszami. Jego szczątki spoczywają w katedrze w Fuldzie.

Szczególny wzrost kultu św. Bonifacego nastąpił pod koniec XIX wieku: wraz z powstaniem Rzeszy Niemieckiej wielu katolików obawiało się powstania niemieckiego kościoła narodowego, który chciałby uniezależnić się od Rzymu. W ten sposób rozpoczęły się coroczne pielgrzymki do świętego, "apostoła Niemców". Ponadto od 1867 r. niemieccy biskupi spotykają się na jesiennej konferencji w Fuldzie, gdzie podczas mszy kończącej konferencję każdy z nich otrzymuje błogosławieństwo relikwiami świętego. Jego wierność Rzymowi w obliczu różnych sił, które w jego czasach dążyły do utworzenia równoległego kościoła, jest szczególnie aktualna dzisiaj, kiedy takie tendencje ponownie zyskują na sile.

Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.