Ścieżki do tajemnicy Boga: umysł i serce dobrze usposobionePsalmista trafnie wyraża uniwersalne doświadczenie zdumienie Wielkość kosmosu, która skłania nas do myślenia o jego twórcy: "Niebiosa oznajmiają chwałę Boga, firmament ogłasza dzieło Jego rąk". (Ps 19:1). Jest to zdumienie nad wzniosłą, świętą wielkością, którą dostrzegamy w doświadczeniu kontaktu z pięknem świata. Na stronie kontemplacyjne spojrzenie prowadzi nas do zachwytu nad precyzją, porządkiem i harmonią natury, w której możemy odnaleźć odcisk Stwórcy, "autorka piękna". (Wis 13,3).
Ten sapientialny dostęp do Boga jest właściwy ludzkiej inteligencji i pojawia się w wielkich tradycjach kulturowych i religijnych ludzkości. W Biblii obie księgi Starego i Nowego Testamentu wyjaśniają, że Bóg jako Stwórca jest poznawalne dla rozumu człowieka jako przyczyny wszechświata, oraz że gdy tak się nie dzieje, jest to spowodowane niewiedzą lub wypaczeniem moralnym, zarówno osobistym, jak i społecznym i kulturowym (por. Wis 13,1-9; Rz 1,18-25).
Trzeba koniecznie uwzględnić wymóg intelektualny, aby zrozumieć te sposoby dostępu do pochodzenia świata: konieczne jest rozumowanie filozoficzne, od metafizyczna logika przyczynowości. Aby to uczynić, konieczne jest przezwyciężenie irracjonalnych fałszów sceptycyzm i z relatywizmTe ostatnie prowadzą do dehumanizacji, a w końcu do nihilistycznego chaosu. Należy również unikać redukcjonizmu. pozytywistycznyJeszcze bardziej bezpodstawna jest idea "naukowo-eksperymentalna", która głupio i arogancko pogardza wszelką wiedzą, która nie jest zmysłowa lub naukowo-eksperymentalna. A jeszcze bardziej bezpodstawne jest wywyższanie emotywizmktóra podporządkowuje rozum kaprysom nastrojów.
Podsumowanie racjonalnej argumentacji filozoficznej na temat istnienia i istoty Boga w historii myśli stanowi słynne pięć dróg dostępu do poznania Boga sformułowanych ze scholastyczną precyzją przez św. Tomasza z Akwinu (por. Summa theologicaCzęść pierwsza, pytania 2-26): dochodzą do odkrycia Boga jako niezawiniona przyczyna, nieporuszony poruszyciel, byt konieczny, doskonałość w sumie, ostateczny cel. Żywy i prawdziwy Bóg jest rozumiany jako najwyższy byt która sama siebie powołuje do istnienia;. pochodzenie i ostateczna podstawa wszystkiego, co istnieje. twórca bytu z nicości; ten, który jest inteligencja projektanta kosmosu;. wielki artysta, genialny autor arcydzieła, jakim jest kosmos. adres i cel wszechświata, historii i całego życia ludzkiego; istota prosty i doskonały osobowy, niezmienny i wieczny, nieskończenie mądry, dobry, sprawiedliwy i miłosierny, potężny i opatrzny.
Krótko mówiąc, ta wiedza o Bogu jako przyczynie wszystkiego, co istnieje, jest stała w historii ludów i stanowi uniwersalne doświadczenie osobowe, które wyraża się w licznych i różnorodnych przejawach religijności, nawet jeśli zawierają one wiele ograniczeń. Gdy bowiem człowiek prawidłowo rozumuje, dochodzi do poznania tajemnicy Boga osobowego jako najwyższego Bytu, który jest podstawą wszelkiej rzeczywistości.
