- José Antonio Benito Rodríguez, Instytut Studiów Toribijskich
Święty Toribio Mogrovejo jest patronem biskupów Ameryki Łacińskiej decyzją świętego Jana Pawła II. Św. Papież Franciszek nazwał drugiego arcybiskupa Limy "wielkim ewangelizatorem". Promował godność Indian w Ameryce, a liturgia obchodzi go 23 marca.
Wyrównanie w Ameryce
Aby ocenić postać Mogrovejo, nie wystarczy porównać go z niektórymi współczesnymi mu świętymi, biskupami (Tomaszem z Villanova, Karolem Boromeuszem czy Janem z Ribery). Ambrożego (nie tylko ze względu na nieoczekiwany i zaskakujący sposób, w jaki został wybrany).
Albo tych, którzy budowali chrześcijańską Europę w czasach wstrząsów, takich jak święty Izydor z Sewilli, święty Benedykt czy święci bracia Cyryl i Metody. Fidel González (Diccionario de Historia Cultural de la Iglesia en América Latina).
Osobiste doświadczenie
W niedzielę 29 grudnia 2024 r. byłem zachwycony płótnem Ribery w kościele La Purísima. Chciałem wraz z wiernymi diecezji Salamanki przekroczyć święte drzwi katedry. I zyskać odpust Roku Jubileuszowego 2025 nadziei.
Minęło trzydzieści lat od mojego pobytu w Peru i prawie trzysta od kanonizacji świętego Toribio Mogrovejo. I to właśnie w tej świątyni - ze względu na jej bliskość do Colegio Mayor de Oviedo, gdzie się kształcił - Salamanka świętowała to wydarzenie. Odbyło się tam tłumne octavario, któremu towarzyszyły fajerwerki, a nawet dwie walki byków na Plaza Mayor.
Wiadomość była szokująca
Kiedy 10 grudnia 1726 r. papież Benedykt XIII, bullą Quoniam Spiritus kanonizował świętego Toribio, Wiadomość ta wstrząsnęła rozległą metropolią Limy i całym Kościołem w Ameryce Łacińskiej.
Salamanka wibrowała entuzjazmem, ponieważ żywo odczuwała odcisk jego przejścia przez sale lekcyjne. Colegio Mayor de San Salvador de Oviedo, z rektorem Nicolásem Guerrero na czele, świętowało to wydarzenie. 21 lipca 1727 roku - około osiem miesięcy po kanonizacji, w grudniu 1726 roku - Salamanka zorganizowała najwspanialszy spektakl akademicki o charakterze religijnym.
Roztropny prawodawca i gorliwy pasterz
Nasz bohater jest osadzony w Hiszpanii Habsburgów, a dokładniej w Hiszpanii Filipa II. Wydaje się, że urodził się 16 listopada 1538 roku w mieście Mayorga (Valladolid). Jest to skrzyżowanie obecnych regionów autonomicznych Kastylii-León, Asturii, Kantabrii i Galicji.
W 1551 r. rozpoczął studia gramatyczne i humanistyczne w Valladolid, stolicy latynoskiego świata. W 1562 r. udał się do Salamanki, gdzie był nauczany przez swojego wuja Juana Mogrovejo, profesora uniwersyteckiego. W 1569 r. uzyskał licencjat z kanonistyki, a w 1571 r. udał się na pielgrzymkę do Composteli, gdzie ukończył studia prawnicze.
Kiedy studiował doktorat w Colegio San Salvador w Oviedo, w 1574 r. został mianowany inkwizytorem apostolskim w Granadzie. W 1580 r. został arcybiskupem. Miał 39 lat i potrzebował pośpiesznych święceń kapłańskich do konsekracji biskupiej.
Seminarium, wizyty duszpasterskie
W 1581 r. przybywa do Paita, a 12 maja do Limy. W 1583 r. odbył się Trzeci Sobór Limoński, podczas którego powstały trzy główne publikacje w językach keczua, ajmara i hiszpańskim: katechizm, kazania i konfesjonał.
W 1584 roku rozpoczął swoją pierwszą wizytę duszpasterską. W 1591 r. podjął się decydującego dzieła, utworzenia seminarium, które, niegdyś poświęcone świętemu Toribio z Astorgi, dziś nosi jego imię. Przede wszystkim czuł się pasterzem gotowym oddać życie za swoje owce. W tym celu tworzył nowe parafie.
Szkolenie
Będzie również promować instytucje szkolące liderów duchowych, akademickich i społecznych. W klasztorach takich jak Santa Clara, szpitalach takich jak San Pedro, Uniwersytecie San Marcos, Casa del Divorcio (Dom Rozwodów) ..... W 1593 r. rozpoczął drugą wizytę, a w 1605 r. trzecią. Zmarł w 1606 roku, 23 marca, w Saña. W następnym roku, 1607, 27 kwietnia, został pochowany w Limie. W 1679 r. został beatyfikowany, a w 1726 r. kanonizowany.
Inspiracja od pasterzy
Latynoamerykański Sobór Plenarny pod koniec XIX wieku jest dobrym przykładem wysokiego szacunku, jakim cieszył się episkopat Ameryki Łacińskiej. Odbył się on, gdy po raz pierwszy w swojej historii biskupi z Ameryki Łacińskiej spotkali się w Rzymie z pragnieniem przygotowania nowego chrześcijańskiego stulecia Ameryki.
Biskupi dali mu to pod rozwagę podczas trzeciej konferencji CELAMW 1978 r. w Puebla: "Biskup, święty Toribio de Mogrovejo, jest czynnikiem pierwszego rzędu w tym fundamentalnym kamieniu milowym Kościoła latynoamerykańskiego; ze względu na swoją wolność od państwa, inteligencję i wolę służby jest wzorem i inspiracją dla pasterzy".
Patron biskupów
Pięć lat później, 10 maja 1983 r., Ojciec Święty Jan Paweł II nadał mu tytuł Patrona Biskupów Ameryki Łacińskiej. W ten sam sposób jest on proponowany jako paradygmat dla duszpasterzy Peru i Ameryki.
Odzwierciedla to przesłanie samego Ojca Świętego skierowane do wszystkich biskupów Peru w 1985 roku. Jego wielkie zadanie polegało na przeprowadzeniu, oświeconej przez Sobór Trydencki, pierwszej ewangelizacji Nowego Świata w czterech wymiarach. Ewangelizacja dla świętości, dla jedności w wierności, dla godności osoby i w stałej harmonii ze Stolicą Apostolską.
Życie i misjaświętość
Jan Paweł II zwraca uwagę na to, co jest istotne i fundamentalne dla autentycznej odnowy: świętość. Uznaje, że "Największym darem, jaki Ameryka otrzymała od Pana, jest wiara, która wykuwa jej chrześcijańską tożsamość [...] Wyrazem i najlepszym owocem chrześcijańskiej tożsamości Ameryki są jej święci" (Ecclesia in America nn.14 i 15).
Kiedy odwiedził Peru (w 1985 i 1988 roku), skupił się w swoich przesłaniach do biskupów na odtworzeniu życia i misji świętego Toribio jako wzoru świętości. Pierwsze z nich podkreśla jego międzykulturową duchowość, spójność świętego życia, promowanie praw człowieka, budowanie komunii między nimi i harmonię z Rzymem.
Benedykt XVI, z okazji 400. rocznicy jego przejścia do chwały w 2006 roku, podkreślił, że "jego ofiarne poświęcenie dla budowania i umacniania wspólnot kościelnych swoich czasów...".
Życie jako film
Ze swojej strony, obecny papież Franciszek, podczas swojej wizyty w Peru w styczniu 2018 r., wskazał, że biskup, podobnie jak Mojżesz, jest odważnym pasterzem, który prowadzi swój lud do "ziemi obiecanej". Wiedział, jak przekraczać granice geograficzne, kulturowe, a przede wszystkim braterskiej miłości: "Jest pastorem, który był w stanie nosić 'swoją walizkę' z twarzami i nazwiskami. Były one jego paszportem do nieba"..
Dwa lata później, na zakończenie Synodu Amazońskiego, ponownie zaproponuje ją jako model ewangelizacji. "W ten sposób kerygmat i miłość braterska tworzą wielką syntezę całej treści Ewangelii, której nie można nie zaproponować w Amazonii. Tym właśnie żyli wielcy ewangelizatorzy Ameryki Łacińskiej, tacy jak święty Toribio de Mogrovejo czy święty José de Anchieta" (Droga Amazonia nn. 62-66).
Wciąż prawie nieznany
Opatrznościowo, najważniejszy dokument watykańskiego magisterium dotyczący ewangelizacji i katechezy - Dyrektorium ogólne o katechizacji - został opublikowany w dniu jego święta, 23 marca 2020 r., jak przyznaje w swojej prezentacji.
"Zupełnie przypadkowo zatwierdzenie niniejszego Dyrektorium miało miejsce w liturgiczne wspomnienie świętego Toribio de Mogrovejo (1538-1606). Rozumiał on swoją posługę biskupią jako ewangelizator i katecheta" (Kongregacja ds. Duchowieństwa, Watykan, 2020).
Pomimo uznania tak wielkich wartości i poświęcenia tysiącom godzin badań i rozpowszechniania jego życia i pracy, czuję, że święty Toribio Mogrovejo jest prawie nieznany w świecie cywilnym i religijnym.
