Czy dążenie do szczęścia jest chrześcijańskie?"Musimy dbać o to, czym jesteśmy i do czego zostaliśmy powołani".Malarz Philippe de Champaigne (1602-1674) przedstawił świętego Augustyna trzymającego w dłoni płonące serce, aby zasugerować, że myśl i doktrynę świętego Augustyna można podsumować miłością.
Sam Augustyn, po nawróceniu, będzie żałował, że nie pokochał Boga wcześniej i powie: "Późno Cię pokochałem, piękności tak stara i tak nowa, późno Cię pokochałem" (conf. 10, 38).
Życie Augustyna to intensywne itinerarium oczyszczania miłości, przechodzenia od miłości doczesnej do miłości Boga. Z tego powodu Augustyn przyjmuje zdanie pogańskiego poety Wergiliusza, który powiedział Omnia vincit amor. Święty Augustyn powie, że to nie miłość do tego świata, ale miłość caritas, to miłość Boga zwycięża wszystko. Tak rozumiał to św. Augustyn, gdy usłyszał w ogrodzie mediolańskim głos zapraszający go do picia i czytania (Tolle legePawła. Ale przygoda Augustyna zaczęła się jeszcze dalej.
Jego wczesne lata
Augustyn urodził się 13 listopada 354 r. w Tagaste (obecnie Souk Ahras w Algierii). Jego rodzicami byli św. Monika i Patrycjusz. Po studiach w rodzinnym mieście uczył się gramatyki w Madaura, a później retoryki w Kartaginie. W Kartaginie, gdy miał osiemnaście lat, poznał kobietę, z którą żył przez piętnaście lat i z którą miał syna, któremu nadał imię Adeodatus (conf. 4, 2).
Po nauczaniu retoryki w Kartaginie, w 383 roku wyemigrował do Włoch w poszukiwaniu nowych horyzontów (conf. 5, 14).
Podróż do Włoch
We Włoszech znalazł studentów, którzy byli bardziej formalni niż ci w Kartaginie, ale którzy nie płacili jego czesnego (conf. 5, 22). Dlatego, gdy zwolniło się stanowisko oficjalnego oratora na dworze cesarza Walentyniana II, św. Augustyn przystąpił do testów ustanowionych w celu wyboru najlepszego kandydata i został wybrany ze względu na swoje niezwykłe dary jako orator (conf. 5, 23).
Około 385 r. św. Augustyn wyjechał z Rzymu do Mediolanu, gdzie spotkał biskupa tego miasta, św. Ambrożego, i był pod wrażeniem ciepłego i rodzinnego przyjęcia, jakie otrzymał (conf. 5, 23). W Mediolanie wypełnił swoją misję jako oficjalny orator dworu i przypadło mu w udziale wygłaszanie różnych utworów oratorskich na temat efemeryd dworu cesarskiego.
Początek jego nawrócenia
W Mediolanie zdecydował się powrócić do religii, której nauczyła go matka. W rzeczywistości św. Augustyn nigdy nie był poganinem. Od najmłodszych lat był wychowywany w Kościele, gdzie otrzymał obrzęd inicjacji chrześcijańskiej i został katechumenem Kościoła katolickiego (conf. 1, 17). Dlatego po poszukiwaniu prawdy na wiele sposobów -manichejczyków, platońskich filozofów, sceptyków - w końcu powrócił do punktu, w którym rozpoczęło się jego poszukiwanie, do Kościoła katolickiego.
Kazania św. Ambrożego pokazały mu, że prawda, której szukał, znajdowała się w Kościele katolickim (conf. 5, 24)
Poruszony i naznaczony słowami św. Ambrożego, Augustyn postanowił zerwać ze swoim dotychczasowym życiem. W tym celu, po scenie z Tolle Lege do którego już się odnosiliśmy (conf. 8, 29), porzucił zajęcia z retoryki i zrezygnował z funkcji oficjalnego oratora na dworze cesarza Walentyniana II.
Chrzest świętego Augustyna
W noc wielkanocną 387 roku święty Augustyn został ochrzczony w Mediolanie przez świętego Ambrożego (ep. 36, 32). Tej nocy spełniła się prośba, którą jego matka, św. Monika, usilnie przedstawiała Bogu, ponieważ modliła się i wylewała obfite łzy przed Bogiem, prosząc o nawrócenie syna (conf. 3, 21).
Po chrzcie św. Augustyn postanowił zostać mnichem i wyruszył do portu morskiego Ostia. W tym mieście, wraz ze swoją matką, doświadczył słynnej ekstazy w Ostii, gdzie oboje, siedząc przy oknie wychodzącym na ogród domu, w którym przebywali, zaczęli rozmawiać o tajemnicach Boga i życia wiecznego, i stopniowo wznosili się ponad rzeczy tej ziemi, aż dotknęli na krótką chwilę samej tajemnicy Boga (conf. 9, 23). Jego matka Monika zmarła niedługo później w tym samym mieście Ostia i została tam pochowana (conf. 9, 17)
Powrót do Tagaste i życie monastyczne
W 388 r. św. Augustyn powrócił do Afryki Północnej. W Tagaście założył pierwszy klasztor. Augustyn miał marzenie, aby spędzić resztę życia w spokojnym życiu monastycznym, dzieląc się z braćmi we wspólnocie i pisząc swoje dzieła (ep. 10, 2).
Jednak Boża opatrzność miała wobec niego inne plany. Tak więc w 391 r. udał się do miasta Hippo (obecnie Annaba, około 100 km na północ od Tagaste), aby odwiedzić przyjaciela i dowiedzieć się o możliwości założenia drugiego klasztoru w tym mieście (s. 355, 2). Podczas celebracji liturgicznej w tym mieście biskup Waleriusz poprosił wiernych o pomoc w wyborze nowego współpracownika w posłudze kapłańskiej dla miasta Hippony. Oczy całego zgromadzenia były utkwione w świętym Augustynie. Augustyna. Jak wskazuje sam Hippończyk (s. 355, 2), został on dosłownie pochwycony przez tłum i przyprowadzony przed biskupa Waleriusza, aby otrzymać święcenia.
Kapłan świętego Augustyna
Jako kapłan Augustyn został powołany do walki ze swoimi byłymi współwyznawcami, manichejczykami. Rozpoczął również pracę przeciwko schizmie donatystycznej, która nękała Afrykę Północną przez prawie sto lat.
Augustyn wygłosił wiele kazań, gdy był księdzem. Pozostawił nam wiele dzieł komentarzy biblijnych z tego etapu swojego życia, takich jak między innymi komentarz do Kazania na Górze i objaśnienie Listu do Galatów.
Święty Augustyn, biskup Hippony
Biskup Waleriusz nie tylko dziękował Bogu za zesłanie mu św. Augustyna, ale zaczął się obawiać, że pewnego dnia przyjdą z jakiejś diecezji, która nie miała biskupa i go zabiorą (Vita 8, 2). Dlatego potajemnie poprosił prymasa o pozwolenie na wyświęcenie Augustyna na biskupa. W ten sposób, około roku 395 lub 396, Augustyn został wyświęcony na biskupa.
Jako biskup napisał swoje najsłynniejsze dzieło, czyli Wyznaniajak również liczne dzieła egzegezy biblijnej, teologiczne, apologetyczne, duszpasterskie i moralne, a także jego Zasada która naznaczyła całą zachodnią tradycję monastyczną.
Augustyn wygłosił kilka tysięcy kazań jako biskup, choć do dziś zachowało się tylko około sześciuset.
Miasto Boga
W 410 roku miało miejsce wydarzenie, które wstrząsnęło ówczesnym światem. Gockie wojska Alaryka wkroczyły do Rzymu i plądrowały go przez trzy dni. W rezultacie poganie oskarżyli chrześcijan o bycie winnymi splądrowania Rzymu. Twierdzili, że Rzym doznał takiego upokorzenia, ponieważ kult bogów, który uczynił Rzym wielkim, został porzucony. Augustyn odpowiedział na te oskarżenia swoim arcydziełem zatytułowanym Miasto BogaW pierwszej części krytykuje pogańską historię i religię, a w drugiej opisuje narodziny, rozwój i kulminację miasta Bożego. W tym dziele przypomina nam, że każdy wierzący jest pielgrzymem lub obcym na tej ziemi i jest w drodze do swojego wiecznego przeznaczenia w mieście Boga, gdzie "będziemy odpoczywać i kontemplować, kontemplować i kochać, kochać i chwalić" (ciu. 22, 5).
Święty Augustyn i drugi szpital chrześcijański
Augustyna jest jego wielka troska o ubogich i jego własna kreatywność w zaradzaniu ich potrzebom. W rzeczywistości miał on maticula pauperum (ep. 20*, 2)Był założycielem szpitala w Hipponie, to znaczy zarówno listy ubogich z Hippony, którym okresowo pomagano, jak i miejsca, w którym ich przyjmowano, czegoś w rodzaju diecezjalnego "caritas", czegoś, co nie istniało w innych diecezjach tamtych czasów. Ale największym wkładem społecznym Augustyna jest to, że był budowniczym drugiego chrześcijańskiego szpitala w historii. A jeśli weźmiemy pod uwagę świat łaciński, dzieło św. Augustyna jest pierwszym. Aby przyjąć i pomóc ubogim, migrantom i chorym, zarządził budowę budynku w Hipponie, który nazwał Xenodochium (s. 356, 10). Dobroczynność dla Augustyna nie była tylko piękną teorią, ale oznaczała rzeczywiste zaangażowanie na rzecz ubogich i potrzebujących.
Jego ostatnie lata i śmierć
Ostatnie lata życia Augustyna nie były spokojne, ale naznaczone różnymi polemikami teologicznymi i niepowstrzymanym rozpadem Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego.
W rzeczywistości Augustyn zmarł w oblężonym mieście, ponieważ Wandalowie przekroczyli Cieśninę Gibraltarską w 429 r. i rozpoczęli niepowstrzymany atak w kierunku Kartaginy. W 430 r. dotarli do Hippony i oblegli ją.
Augustyn zmarł 28 sierpnia w wieku 76 lat w mieście pogrążonym w udręce, otoczonym przez wrogie wojska straszliwych Wandalów. Augustyn umierał jednak ze świadomością, że choć coś umierało wraz z upadkiem Cesarstwa Zachodniorzymskiego, to wyłaniał się nowy świat, a jego dzieła będą dla tego nowego świata fundamentalnym przewodnikiem duchowym, ludzkim i teologicznym.
Augustyna przechowywane są dziś w kościele San Pietro in Ciel d'Oro w Pawii (Itaia). Tam, w monumentalnej arce poświęconej św. Augustynowi, możemy zobaczyć leżący wizerunek biskupa Hippony na szczycie pomnika. Wizerunek ten trzyma w dłoniach otwartą księgę. Księga ta to Pismo Święte. Augustyn jest wciąż żywy w swoich dziełach i za każdym razem, gdy czytamy jego pisma, on sam wyjaśnia nam Biblię i zaprasza nas do spotkania z wewnętrznym Mistrzem, tym samym, który wezwał go w ogrodzie w Mediolanie w 386 roku i który nadal wzywa każdego mężczyznę i każdą kobietę do "wzięcia i przeczytania" Pisma Świętego, aby odkryć w nim, że pomimo wszystkich smutków miłość Boga zwycięża wszystko (Omnia caritas vincit: s. 145, 5).
Papieski Instytut Patrystyczny Augustinianum (Rzym)
