Edukacja

Przyjaźń w twórczości Tolkiena i C. S. Lewisa

Nawiązywanie dobrych przyjaźni i ich pielęgnowanie jest zadaniem w życiu każdego dziecka i młodego człowieka. Autorzy J.R.R. Tolkien i C. S. Lewis pokazują nam, poprzez swoje dzieła, kilka przydatnych pomysłów w edukacyjnym zadaniu przyjaźni.

Julio Iñiguez Estremiana-22 lipca 2024 r.-Czas czytania: 9 minuty

"Lojalny przyjaciel ma wartość ponad wszelką miarę", napisał J.R.R. Tolkien. W poniższym przejmującym odcinku "Władcy Pierścieni" pozostawił nas z tą myślą.

Frodo postanowił samotnie udać się do Mordoru, aby zniszczyć Pierścień Władzy w Górze Przeznaczenia, miejscu, w którym Sauron go wykuł. To jest misja, którą mu powierzono i jest zdeterminowany, aby ją wykonać, pewien, że zniszczenie Pierścienia Władzy jest jedynym sposobem na zachowanie wolności ludów Śródziemia: elfów, ludzi, krasnoludów i hobbitów. A Sam, który wyczuł plan swojego Mistrza i przyjaciela, chce do niego dołączyć bez względu na koszty.

- W takim razie będzie musiał wrócić do łodzi! -Powiedział do siebie, zatrzymując się na chwilę, by pomyśleć: "Do łodzi! Biegnij do łodzi, Sam, jak błyskawica!

Odwrócił się i wskoczył na ścieżkę, aż dotarł do skraju łąki Parth Galen, obok brzegu, gdzie łodzie zostały wyciągnięte z wody. Nagle zamarł i patrzył, jak łódź sama zsuwa się w dół, aż do wody.

-Już idę, panie Frodo, już idę! -krzyknął Sam i skoczył z brzegu z wyciągniętymi rękami do odpływającej łodzi, po czym upadł na głowę metr od nadburcia w głęboką, rwącą wodę.

-Co ty wyprawiasz, Sam? Frodo krzyknął z pustej łodzi: - Nie umiesz pływać!

Sam wypłynął na powierzchnię walcząc.

-Ratuj mnie, panie Frodo! Tonę - sapnął Sam.

Frodo przybył w samą porę, by złapać go za włosy.

-Weź mnie za rękę! -powiedział Frodo.

Nie widzę tego - odpowiedział Sam.

-Oto ona. Stań prosto i nie szarp, bo wywrócisz łódź. Trzymaj się nadburcia i pozwól mi użyć wiosła!

Frodo wyciągnął łódź na brzeg, a Sam był w stanie wyczołgać się na zewnątrz, mokry jak szczur wodny.

Frodo ponownie postawił stopę na suchym lądzie i zdejmując Pierścień, zganił Sama za to, że przeszkodził mu w jego planach. Sam, drżąc od stóp do głów, bronił się, twierdząc, że myśl o tym, że wyruszył sam, była nie do zniesienia.

Gdybym nie domyślił się prawdy - powiedział Sam - gdzie byś teraz była?

Bezpieczny i na dobrej drodze - powiedział Frodo.

-Bezpiecznie! -Sam, bez mojej pomocy, to byłaby dla mnie śmierć.

Ale ja idę do Mordoru - zawołał Frodo.

-Wiem o tym, panie Frodo. I pójdę z tobą.

Frodo próbował go od tego odwieść, twierdząc, że pozostali mogą wrócić w każdej chwili, co zmusi go do wytłumaczenia się, a on nigdy nie będzie w nastroju ani nie będzie w stanie odejść.

-Muszę iść natychmiast, Sam. Nie ma innej drogi!

Tak, wiem - powiedział Sam. Ale nie sam. Ja też idę, albo żadne z nas. Najpierw odczepię wszystkie łodzie.

Frodo roześmiał się serdecznie. W jego sercu pojawiło się nagłe ciepło i radość.

-Zostaw jeden! -Będziemy go potrzebować. Ale nie możesz przyjść tak po prostu, bez sprzętu, jedzenia czy czegokolwiek.

-Jeszcze chwila i wezmę swoje rzeczy! -wykrzyknął Sam w dobrym nastroju. Wszystko jest gotowe. Myślałem, że wyjeżdżamy dzisiaj.

-Oto cały mój plan legł w gruzach! -powiedział Frodo, gdy obaj byli w łodzi i płynęli do Mordoru. Nie ucieknę przed tobą, ale cieszę się, Samie, bardzo się cieszę!

Złożyłem obietnicę, panie Frodo - powiedział Sam - obietnicę!

Nie porzucaj go, Samsagazie Gamyi - poprosił mnie Galdalf.

-I nie zamierzam tego robić, panie Frodo!

Frodo obejmuje Sama, płacząc i wzruszając się.

-Och, Sam, cieszę się, że jesteś ze mną! -powiedział Frodo, zmieniając wyraz twarzy ze zmartwionego na uśmiechnięty.

-Chodźmy! Niech inni znajdą bezpieczną drogę! Trancos się nimi zajmie.

Władca Pierścieni. J. R. R. Tolkien

Tolkien oświeca nas kilkoma ważnymi uwagami na temat prawdziwej przyjaźni: bliskość z przyjacielem pozwala ci odgadnąć, jak możesz mu pomóc; miłość, jaką darzysz swojego przyjaciela, sprawia, że jesteś zdeterminowany, by być z nim w niebezpieczeństwie i dzielić jego smutki, a także radości; a towarzystwo przyjaciela jest dla nas bardzo przyjemne: wszystkie sytuacje wydają się bardziej znośne z przyjacielem - przyjaciółmi.

W poprzedni artykuł Wspomnieliśmy już o znaczeniu przyjaciół dla bycia szczęśliwym i osiągania naszych celów. W tym artykule zastanowimy się nad przyjaźnią, abyśmy mogli pomóc dzieciom i uczniom w nawiązywaniu dobrych przyjaźni i wiedzieć, jak o nie dbać; innymi słowy, aby nauczyli się być dobrymi przyjaciółmi ze swoimi przyjaciółmi.

Przyjaźń, relacja międzyludzka korzystna dla obu stron

Clive Staples Lewisznany jako C.S. Lewis, w swojej książce "Cztery miłości"Omawia cztery podstawowe rodzaje ludzkiej miłości: uczucie, przyjaźń, eros i miłość. Jeśli chodzi o przyjaźń, stwierdza, że może ona wystąpić tylko między ludźmi i że jest to jedna z najcenniejszych relacji, jakie możemy mieć.

W Biblii Jerozolimskiej czytamy: "Wierny przyjaciel jest pewnym schronieniem, kto go znajdzie, znajdzie skarb"; oraz "Wierny przyjaciel jest lekarstwem na życie, ci, którzy boją się Pana, znajdą go" [Kaznodziei 6, 14 i 16].

Dzięki interakcji z przyjaciółmi jesteśmy narażeni na różne pomysły, perspektywy i doświadczenia; nasze horyzonty są poszerzane; uczymy się nowych umiejętności i zdobywamy wiedzę. Poczucie przynależności i więzi społecznej wynikające z kontaktów z przyjaciółmi zwiększa naszą samoocenę; zmniejsza ryzyko depresji, lęku i stresu.

Przyjaźń napędza nas do bycia lepszymi ludźmi, podnosi nas do najlepszej wersji nas samych. Wszyscy potrzebujemy przyjaźni, aby się rozwijać, uczyć i dzielić się radościami oraz bezpieczniej i pewniej radzić sobie z trudnościami życiowymi. "Prawdziwi przyjaciele to ci, którzy przychodzą dzielić nasze szczęście, gdy są proszeni, i nasze nieszczęście bez wezwania" - napisał. Juan Luis Viveswielki hiszpański humanista i filozof.

Uwielbiamy również towarzystwo naszych przyjaciół. Spędzanie czasu z przyjaciółmi pozwala nam się zrelaksować, śmiać się otwarcie z najbardziej nieistotnych rzeczy i cieszyć się naszymi wspólnymi hobby: sportem, wycieczkami, wizytami kulturalnymi itp.

Przyjaciele pomagają nam wyrwać się z codziennej rutyny i dają nam możliwość odpoczynku i przeżycia chwil szczęścia i wdzięczności. C.S. Lewis ujął to poetycko:

"W doskonałej przyjaźni ta miłość do uznania jest często tak wielka i tak mocno zakorzeniona, że każdy członek kręgu, w głębi serca, czuje, że jest mało ważny dla wszystkich innych. Czasami zastanawia się, co robi wśród najlepszych. Ma szczęście, bez zasług, znaleźć się w takim towarzystwie; zwłaszcza, gdy cała grupa jest zebrana razem, a on bierze to, co najlepsze, najmądrzejsze lub najzabawniejsze ze wszystkich innych. To są złote sesje: kiedy czterech lub pięciu z nas, po całym dniu ciężkiej wędrówki, dociera do naszej gospody, kiedy zakładamy kapcie i mamy stopy wyciągnięte w kierunku ognia i szklanki w zasięgu ręki, kiedy cały świat i coś poza światem jest otwarte dla naszych umysłów, kiedy rozmawiamy, i nikt nie ma żadnych kłótni ani odpowiedzialności wobec drugiego, ale wszyscy jesteśmy wolni i równi, a uczucie, które dojrzewało z latami, otacza nas. Życie, naturalne życie, nie ma lepszego daru do zaoferowania. Kto może powiedzieć, że na to zasłużył?"

Krótko mówiąc, przyjaźń odgrywa fundamentalną rolę w naszym życiu: daje nam wsparcie emocjonalne, poprawia nasze zdrowie psychiczne i emocjonalne, promuje nasz rozwój osobisty i zapewnia nam chwile odpoczynku, zabawy i radości - zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn; dla dzieci, młodych i starszych; a dla osób starszych zapobiega samotności w ich życiu.

Przyjaźń, najmniej zazdrosna z miłości

Dla starożytnych - mówi C.S. Lewis - przyjaźń wydawała się najszczęśliwszą i najbardziej ludzką ze wszystkich miłości: ukoronowaniem życia i szkołą cnoty. Z drugiej strony współczesny świat ją ignoruje: niewielu ją ceni, ponieważ niewielu jej doświadcza.

"Bardzo niewielu współczesnych ludzi myśli o przyjaźni jako o miłości o wartości porównywalnej z erosem lub po prostu jako o miłości. Nie przypominam sobie żadnego wiersza ani powieści, które by ją celebrowały. Tristan i Izolda, Antoniusz i Kleopatra, Romeo i Julia mają niezliczone imitacje w literaturze; ale Dawid i Jonatan, Pylades i Orestes, Roland i Oliveros, Amis i Amiles nie".

Prorok Samuel mówi nam, jak Dawid opłakuje śmierć swojego wielkiego przyjaciela Jonatana, który poległ w bitwie wraz ze swoim ojcem, królem Saulem [2 Samuela 1, 25-27]:

-Jonatanie, po twojej śmierci zostałem bez pociechy; jestem strapiony z twojego powodu, mój bracie Jonatanie.

-Byłeś dla mnie drogi.

-Twoja miłość była dla mnie cenniejsza niż miłość kobiet.

-Jak polegli bohaterowie, jak zginęli wojownicy!

Przyjaźnie to najlepiej chłopcy z chłopcami i dziewczęta z dziewczętami. A jeśli chodzi o wymaganą liczbę, dwóch nie jest najlepsza: dwóch przyjaciół będzie szczęśliwych, jeśli dołączy do nich trzeci, i to samo, gdy do trzech dołączy czwarty - pod warunkiem, że nowoprzybyli kwalifikują się do bycia prawdziwymi przyjaciółmi. Z przyjaciółmi jest tak samo, jak Dante mówi o błogosławionych duszach w "Boskiej komedii": "Nadchodzi ten, który zwiększy naszą miłość"; ponieważ w tej miłości "dzielić się nie znaczy zabierać".

W naszych czasach konieczne jest jednak wyjaśnienie, że relacji z "obserwującymi/znajomymi" w sieciach społecznościowych, których tak naprawdę nie znają, nie można nazwać przyjaźnią.

Nawiązywanie i pielęgnowanie przyjaźni

Posiadanie przyjaciół jest błogosławieństwem, darem, bogactwem, do którego żaden człowiek nie jest tak ubogi, by nie móc do niego aspirować. Jednocześnie w przyjaźni nie ma żadnych wymagań, nie ma cienia konieczności: nic nie zobowiązuje mnie do przyjaźni z kimkolwiek, a żadna inna istota ludzka nie ma obowiązku być moim przyjacielem. Kiedy nadarzy się okazja, by pomóc przyjacielowi w kłopotach, oczywiście pomagamy mu; ale nie ma żadnego zapisu tego działania; ten, kto wyświadczył usługę, nigdy nie zostanie za nią rozliczony.

Jak zaczyna się przyjaźń? Przyjaźń często rodzi się między dwoma lub więcej towarzyszami, gdy uświadamiają sobie, że mają wspólne rzeczy: miejsce pochodzenia, pomysły, zainteresowania, hobby lub po prostu gusta, których inni nie podzielają i że do tego momentu każdy z nich myślał, że jest jedynym, który posiada ten skarb lub ten krzyż. Typowe wyrażenie, które może być początkiem przyjaźni, brzmi: "Och, on mnie rozumie, myślałem, że jestem jedyny! Niech będzie jednak jasne, że nieporozumienia między przyjaciółmi mogą i zdarzają się, nawet w ważnych kwestiach, takich jak na przykład przekonania. To również jest wzbogacające.

Przyjaźń zakłada wiele cnót: szczerość, lojalność, bezinteresowność, radość, służbę..., które musimy zapewnić naszym dzieciom i uczniom. Jak pracować nad tymi cnotami, omówimy w innych artykułach.

Ale co zrobić, gdy zauważymy, że dziewczyna nie ma przyjaciół lub chłopiec nie nawiązuje przyjaźni? Jest to bardzo ważna kwestia, której rodzice i nauczyciele powinni się poważnie przyjrzeć. Możemy znaleźć interesujące wskazówki, aby przezwyciężyć ten brak u dziewczyny lub chłopca, patrząc na to, jak żyje cnotami wspomnianymi powyżej; w szczególności jego duch służby. Nie traćmy z oczu faktu, że przyjaźń ma fundamentalne znaczenie w procesie ewolucyjnego rozwoju i socjalizacji dzieci i młodzieży.

Aby uniknąć rozczarowania, musimy jasno powiedzieć, że istnieją szkodliwe istoty, które nie szukają przyjaźni, a jedynie chcą zdobyć przyjaciół. Kiedy szczera odpowiedź na pytanie: "Czy widzisz to samo, co ja?" brzmi: "Nic nie widzę, ani mnie to nie obchodzi, ponieważ to, czego chcę, to przyjaciel", niemożliwe jest, aby narodziła się jakakolwiek przyjaźń; ponieważ przyjaźń musi być zbudowana na czymś, co jest wspólne, nawet jeśli jest to tylko miłość do gier wideo. Ci, którzy nic nie mają, nie mogą się niczym dzielić; ci, którzy nigdzie nie idą, nie mogą mieć towarzyszy podróży.

Zanim przejdę do ostatniej sekcji, chciałbym krótko wyrazić moją wdzięczność tak wielu dobrym przyjaciołom za ogromne bogactwo przysług, pomocy i korzyści, które od nich otrzymałem; za to, jak szczęśliwy byłem i nadal jestem, ciesząc się ich towarzystwem; i za to, jak wiele się razem śmialiśmy i bawiliśmy. Bardzo wam dziękuję, drodzy przyjaciele.

Jezus jest wielkim przyjacielem, który zawsze towarzyszy

Ewangelia pokazuje nam, że Jezus zawsze był otoczony przyjaciółmi: "Do was, przyjaciół moich, mówię..." [Łk 12:4]; "Czyż mogą się smucić przyjaciele oblubieńca, gdy oblubieniec jest z nimi? [Łk 12:4]; "Czyż mogą się smucić przyjaciele oblubieńca, gdy oblubieniec jest z nimi?" [Mt 9:15]. Jego uczniowie są Jego przyjaciółmi.

Podczas Ostatniej Wieczerzy wyznał apostołom znaczenie swojej śmierci na krzyżu: "Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich"; oraz "Nazwałem was przyjaciółmi, albowiem oznajmiłem wam wszystko, co usłyszałem od Ojca mego" [J 15, 13 i 15]. [J 15, 13 i 15].

Filip właśnie poznał Jezusa przez swojego przyjaciela Andrzeja i natychmiast, pełen entuzjazmu, poszedł do swojego przyjaciela Natanaela i powiedział mu: "Znaleźliśmy Jezusa z Nazaretu". Trudno zrozumieć, dlaczego chrześcijanin nie chciałby przybliżyć swoich przyjaciół do Jezusa Chrystusa, który nas zbawia.

Wnioski

W kontaktach z przyjaciółmi przeciwstawiamy sobie różne pomysły, perspektywy i doświadczenia; uczymy się nowych umiejętności i wiedzy; poszerzamy horyzonty. Przyjaźnie pomagają nam stać się lepszymi ludźmi; podnoszą nas do najlepszej wersji nas samych. Ważne jest, aby pomóc dzieciom i uczniom budować dobre przyjaźnie i wiedzieć, jak je pielęgnować; to znaczy nauczyć się być dobrymi przyjaciółmi przyjaciół.

Przyjaźń zapewnia nam poczucie przynależności i więzi społecznych, które zwiększają naszą samoocenę; poprawiają nasze zdrowie psychiczne; dają nam wsparcie emocjonalne; i zapewniają nam chwile odpoczynku, zabawy i radości - zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn; dla dzieci, zarówno młodych, jak i starszych; a dla osób starszych zapobiega samotności w ich życiu.

Kiedy zauważa się, że dziewczyna nie ma przyjaciół lub chłopiec nie nawiązuje przyjaźni, rodzice, nauczyciele i profesorowie powinni poważnie zbadać przyczyny tego braku. Aby go przezwyciężyć, możemy znaleźć interesujące wskazówki, patrząc na to, jak żyje cnotami, takimi jak szczerość, lojalność, radość i duch służby.

Zalecana lektura:

Całkowity rozwój dziecka

AutorJuan Valls Juliá
Strony: 256
Redakcja : Słowo
KolekcjaTworzenie rodziny
Rok: 2009

AutorJulio Iñiguez Estremiana

Fizyk. Nauczyciel matematyki, fizyki i religii na poziomie maturalnym.

Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.
Banery reklamowe
Banery reklamowe