Listopad: miesiąc modlitw za zmarłych i zyskiwania odpustówW Dzień Zaduszny papież zachęca wiernych do marzeń o niebieW listopadzie odmawiane są specjalne modlitwy za dusze czyśćcowe. Tradycja modlitwy za zmarłych sięga czasów Starego Testamentu, a wielu świętych było odwiedzanych przez dusze, które prosiły ich o modlitwę, aby mogły wejść do nieba.
"Tęsknota za Bogiem", największa udręka
Faustyna Kowalska, święta, która rozpowszechniła nabożeństwo do Miłosierdzia Bożego, tak tłumaczyła swoją wizytę w czyśćcu: "W tym czasie zapytałam Jezusa: Za kogo mam się jeszcze modlić? Odpowiedział mi, że następnej nocy da mi poznać, za kogo mam się modlić.
Zobaczyłem Anioła Stróża, który kazał mi iść za nim. Za chwilę znalazłam się w mglistym miejscu, pełnym ognia, a tam było mnóstwo cierpiących dusz. Dusze te modliły się z wielką żarliwością, ale bez skuteczności dla siebie, tylko my możemy im pomóc. Płomienie, które je paliły, nie dotknęły mnie. Mój Anioł Stróż nie opuścił mnie ani na chwilę. Zapytałam te dusze, co jest ich największą udręką? Odpowiedziały jednogłośnie, że ich największą udręką jest tęsknota za Bogiem. Widziałam Matkę Bożą odwiedzającą dusze czyśćcowe. Dusze nazywają Maryję "Gwiazdą Morza". Ona przynosi im ulgę. Chciałam porozmawiać z nimi więcej, ale mój Anioł Stróż kazał mi odejść. Wyszliśmy z tego więzienia cierpienia. [Usłyszałam wewnętrzny głos] mówiący do mnie: "Moje miłosierdzie tego nie pragnie, ale sprawiedliwość tego wymaga". Od tej chwili zjednoczyłam się ściślej z duszami cierpiącymi" (Dziennik, 20).
Święta Faustyna widziała również piekło, o którym po jego opisaniu powiedziała: "Umarłabym (...), gdyby mnie nie podtrzymywała wszechmoc Boża. Piszę to z rozkazu Bożego, aby się żadna dusza nie usprawiedliwiała [mówiąc], że piekło nie istnieje i że nikt tam nie był i nie wie, jak tam jest (...) To, co napisałam, jest nikłym cieniem rzeczy, które widziałam (...) Kiedy przyszłam do siebie, nie mogłam się otrząsnąć z przerażenia (...). Dlatego jeszcze goręcej modlę się o nawrócenie grzeszników, nieustannie wzywam miłosierdzia Bożego dla nich" (Dziennik, 741).
Podczas gdy piekło jest stanem nieodwracalnym, dusze w czyśćcu są zbawione i wejdą w obecność Boga po procesie oczyszczenia. Dlatego mówimy o trzech "Kościołach": Kościele triumfującym, który jest Kościołem, który jest już w obecności Boga; Kościele oczyszczającym, składającym się z tych, którzy przechodzą oczyszczenie czyśćca przed pójściem do nieba; oraz Kościele wojującym lub pielgrzymującym, składającym się z tych z nas, którzy wciąż chodzą po ziemi.
Dlatego też modlitwa Kościoła wojującego przynosi owoce oczyszczające, a żyjący mogą modlić się za dusze czyśćcowe.
Czym jest czyściec?
Katechizm definiuje czyściec w następujący sposób: "Ci, którzy umierają w łasce i przyjaźni Boga, ale niedoskonale oczyszczeni, chociaż są pewni swego wiecznego zbawienia, przechodzą po śmierci oczyszczenie, aby uzyskać świętość konieczną do wejścia do radości nieba" (Katechizm, 1030); "Kościół nazywa to ostateczne oczyszczenie wybranych 'czyśćcem', który jest całkowicie odrębny od kary potępionych. Kościół sformułował doktrynę wiary dotyczącą czyśćca zwłaszcza na Soborach Florenckim (por. DS 1304) i Trydenckim (por. DS 1820; 1580)" (Katechizm, 1031).
Katechizm stwierdza dalej, że "nauczanie to jest również poparte praktyką modlitwy za zmarłych, o której mówi już Pismo Święte [...]..... Od najdawniejszych czasów Kościół czci pamięć zmarłych i ofiaruje w ich imieniu zadośćuczynienia, w szczególności ofiarę eucharystyczną (por. DS 856), aby po oczyszczeniu mogli osiągnąć błogosławioną wizję Boga.
Kościół zaleca również jałmużnę, odpusty i dzieła pokutne za zmarłych: "Przynieśmy im pomoc i uczcijmy ich pamięć. Jeśli synowie Hioba zostali oczyszczeni przez ofiarę swego ojca (por. Jb 1, 5), dlaczego mielibyśmy wątpić, że nasze ofiary za zmarłych przynoszą im pociechę [...] Nie wahajmy się więc pomagać zmarłym i ofiarować za nich nasze modlitwy" (św. Jan Chryzostom, In epistulam I ad Corinthios homilia 41, 5)" (Katechizm, 1032).
Czyściec w tradycji Kościoła
Już w Starym Testamencie istnieją dowody na modlitwy za zmarłych: "Potem zebrał dwa tysiące srebrnych drachm spośród swoich ludzi i wysłał ich do Jerozolimy, aby złożyli ofiarę przebłagalną. Działał z wielką prawością i szlachetnością, myśląc o zmartwychwstaniu. Gdyby nie miał nadziei na zmartwychwstanie poległych, modlitwa za zmarłych byłaby bezużyteczna i śmieszna. Biorąc jednak pod uwagę, że na tych, którzy umarli pobożnie, czekała wspaniała nagroda, pomysł ten był pobożny i święty. Dlatego zlecił złożenie ofiary przebłagalnej za zmarłych, aby zostali uwolnieni od grzechu" (2 Mch 12:43-46).
Istnieją odniesienia do czyśćca od najwcześniejszych wieków Kościoła. Tertulian, urodzony w II wieku naszej ery, mówi w wielu swoich pismach o oczyszczeniu z grzechów po śmierci i o ofiarowaniu modlitw za zmarłych.
Święta Perpetua, męczennica z 203 roku, oczekując na egzekucję, zobaczyła w swojej celi zmarłego brata, Dinokratesa, "duszącego się z gorąca i pragnienia, w brudnym ubraniu i bladym kolorze". Święta zrozumiała, że jej brat "cierpiał. Ale byłam pewna, że zostanie uwolniony od tego bólu i nie przestawałam modlić się za niego każdego dnia, dopóki nie przeniesiono nas do więzienia wojskowego (...). I modliłam się za niego, jęcząc i płacząc dzień i noc, aby dzięki mojemu wstawiennictwu uzyskał przebaczenie.
VIII. W dniu, w którym pozostaliśmy w karcerze, miałem następującą wizję: zobaczyłem miejsce, które widziałem wcześniej, i Dinokratesa czystego na ciele, dobrze ubranego i odświeżonego (...). Wtedy zrozumiałem, że mój brat przeszedł karę" (Dzieje MęczennikówMęczeństwo świętych Perpetuy i Felicyty oraz ich towarzyszy, VII i VIII).
Istnieje jednak wiele innych przykładów: Klemens Aleksandryjski, Cyprian z Kartaginy, Orygenes, Laktancjusz, Efrem z Syrii, Bazyli Wielki, Cyryl Jerozolimski, Epifaniusz z Salaminy, Grzegorz z Nyssy, św. Augustyn, św. Grzegorz Wielki....
Modlitwa za zmarłych: ustanowiona przez Apostołów
Św. Jan Chryzostom (347-407) potwierdza, że zwyczaj ofiarowania mszy za zmarłych została ustanowiona przez samych apostołówNie bez powodu zostało ustalone przez prawa ustanowione przez apostołów, że podczas celebracji świętych tajemnic należy wspominać tych, którzy odeszli z tego życia. Wiedzieli bowiem, że w ten sposób zmarli otrzymają wiele owoców i wielkich korzyści" (Homilie na List do Filipian 3, 4: PG 62, 203).
W "Dziejach Pawła i Tekli" (160) znajduje się również odniesienie do duszy czyśćcowej, kiedy zmarła córka pewnej kobiety ukazuje się Pawłowi i Tekli. mówi muNa moim miejscu będziesz miał Theklę, opuszczoną cudzoziemkę, aby modliła się za mnie, abym mógł przejść do miejsca sprawiedliwych ".
Ponadto katakumby zawierają również inskrypcje prośba o modlitwę za zmarłychPierwsi chrześcijanie gromadzili się przy grobach w rocznicę śmierci swoich bliskich, aby się za nich modlić.
Odpusty
Oprócz wszelkich modlitw i uczynków miłosierdzia wykonywanych za dusze czyśćcowe, jednym ze sposobów wstawiania się za nimi jest zastosowanie odpusty które Kościół przyznaje w związku z pewnymi dziełami pobożności. W konstytucji apostolskiej "Indulgentiarum doctrina"Paweł VI wyjaśnia: "Przez tajemnicze i miłosierne zamysły Boga ludzie są połączeni nadprzyrodzonymi więzami, tak że grzech jednego szkodzi innym, tak jak świętość jednego przynosi korzyść innym. W ten sposób wierni pomagają sobie nawzajem w osiągnięciu nadprzyrodzonego celu. Świadectwo tej komunii jest już widoczne w Adamie, którego grzech rozprzestrzenił się na wszystkich ludzi".
Co więcej, Paweł VI stwierdził: "Wierni, idąc śladami Chrystusa, zawsze starali się pomagać sobie nawzajem w drodze do Ojca niebieskiego poprzez modlitwę, przykład dóbr duchowych i pokutną ekspiację (...). Jest to bardzo starożytny dogmat o obcowaniu świętych, zgodnie z którym życie każdego z dzieci Bożych, w Chrystusie i przez Chrystusa, jest zjednoczone cudowną więzią z życiem wszystkich innych braci chrześcijan w nadprzyrodzonej jedności Mistycznego Ciała Chrystusa, tworząc jedną mistyczną osobę (...).
Kościół, świadomy tych prawd od samego początku, zapoczątkował różne sposoby, aby zastosować owoce odkupienia Chrystusa do każdego z wiernych i aby wierni starali się o zbawienie swoich braci (...).
Sami Apostołowie napominali swoich uczniów, aby modlili się o zbawienie grzeszników; bardzo starożytny zwyczaj Kościoła zachował ten sposób postępowania, zwłaszcza gdy pokutnicy błagali o wstawiennictwo całą wspólnotę, a zmarłym pomagano przez modlitwy, zwłaszcza przez składanie ofiary eucharystycznej".
W dokumencie tym odpust definiowany jest jako "darowanie przed Bogiem kary doczesnej za grzechy, odpuszczone już co do winy przez wiernego, odpowiednio przygotowane, pod pewnymi i określonymi warunkami, z pomocą Kościoła, który jako zarządca odkupienia udziela i stosuje z pełną władzą skarb zasług Chrystusa i świętych".
Odpusty mogą być częściowe lub zupełne. Odpust Odpust zupełny (który wymaga wykonania czynności, za którą odpust jest udzielany, wraz ze spowiedzią, komunią i modlitwą w intencjach papieża, a także odrzuceniem wszelkiego grzechu śmiertelnego lub powszedniego) oznacza całkowite odpuszczenie kary należnej za grzechy, podczas gdy częściowe odpuszczenie usuwa część kary.
2 listopada, w Dzień Zaduszny, można uzyskać odpust zupełny za osobę zmarłą w dowolnym kościele lub oratorium publicznym. Wierni, którzy pobożnie nawiedzą cmentarz lub pomodlą się za zmarłych, uzyskują odpust zupełny (dotyczący tylko dusz czyśćcowych) w każdym z dni od 1 do 8 listopada oraz odpust cząstkowy w pozostałe dni roku.
