Ekologia integralna

"Laudato Si' stało się przełomem dla Kościoła i dla świata".

Rozmowa z Johstromem Issacem Kureethadamem, dyrektorem Biura Ekologii i Kreacji Dykasterii ds. Posługi Integralnego Rozwoju Człowieka.

Rafał Górnik-1 sierpnia 2021 r.-Czas czytania: 9 minuty
Johstrom Issac Kureethadam

Ks. Joshtrom Kureethadam, zakonnik salezjański, intensywnie przeżywał te ostatnie miesiące. Pod przewodnictwem papieża Franciszka dykasteria była zaangażowana w przygotowanie i promocję Tygodnia Laudato Si', który zwołany przez Ojca Świętego trwał 10 dni (od 16 do 25 maja), sześć lat po opublikowaniu encykliki. Był to czas, w którym w szczególny sposób przypomniano katolikom o pięknie Bożego stworzenia, ale także o zagrożeniach, przed którymi stoją ludzie na całym świecie ze względu na skalę kryzysu ekologicznego.

Jednym z bohaterów Tygodnia Laudato Si', który wystąpił przed mediami wraz z prefektem dykasterii, kardynałem Peterem Turksonem, był właśnie ojciec Josh, jak nazywają go niektórzy w Watykanie. "Laudato Si' stało się swoistym przełomem nie tylko dla Kościoła, ale dla całego świata. Wpływ, jaki wywarła ona na Kościół katolicki, widoczny jest w licznych inicjatywach, jakie pojawiły się w wielu lokalnych wspólnotach w zakresie troski o stworzenie - mówi w tym wywiadzie.

Jego zdaniem "Laudato Si' jest ważne zwłaszcza ze względu na skupienie się na ekologii integralnej. To nie tylko tekst ekologiczny, ale także encyklika społeczna" - mówi dyrektor watykańskiego Biura Ekologii i Stworzenia, który odpiera także zarzuty o sianie paniki: "Społeczeństwo obywatelskie i rządy na całym świecie uznały powagę kryzysu ekologicznego". "Mówienie o powadze kryzysu ekologicznego nie jest alarmistyczne" - zaznacza w innym miejscu ks. Jozhtrom.

Czy papież będzie mógł uczestniczyć w szczycie klimatycznym COB26 w dniach 1-12 listopada w Glasglow? Pojawiają się spekulacje, że jest taka możliwość. "Obawiam się, że nie mogę odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ nie było oficjalnego oświadczenia Stolicy Apostolskiej w tej sprawie. Wierzę jednak, że Laudato Si' wpłynie także na szczyt w Glasgow, najważniejszy z COP-ów po Paryżu - mówi dyrektor watykańskiego Biura ds. Ekologii i Stworzenia.

Z drugiej strony papież Franciszek nie przestaje naciskać na pracę dykasterii. Watykan przygotowuje międzyreligijne i naukowe wydarzenie, które ma zdynamizować szczyt w Glasgow, który odbędzie się 4 października - poinformował tygodnik "Alfa y Omega". Spotkanie odbędzie się pod hasłem Wiara i nauka: w stronę COP26, a kilka dni temu w Rzymie zaprezentowali je: sekretarz ds. relacji z państwami abp Paul R. Gallagher; ambasador Wielkiej Brytanii przy Stolicy Apostolskiej Sally Jane Axworthy oraz ambasador Włoch przy Stolicy Apostolskiej Pietro Sebastiani.

Joshtrom Kureethadam, którego fragment ukazał się kilka dni temu na stronie omnesmag.com.

Laudato Si' wciąż wywołuje namiętną debatę na temat ekologii integralnej. Papież Franciszek mówi o "bezprecedensowym kryzysie ekologicznym". Czy uważa Pan, że wszystkie jego postulaty są podzielane przez państwa i społeczeństwo obywatelskie?

-Laudato Si' zmienił sposób, w jaki postrzegamy i mówimy o kwestiach środowiskowych. Laudato Si' jest szczególnie ważne ze względu na swoje podejście do ekologii integralnej. Encyklika widzi kryzys ekologiczny w sposób święty, gdyż mówi o "krzyku ziemi i krzyku ubogich" (nr 49). To nie tylko tekst poruszający kwestie ekologiczne, to także encyklika społeczna. Zresztą sam papież Franciszek wielokrotnie przypominał, że Laudato Si' nie jest encykliką ekologiczną, ale społeczną. Podejście holistyczne jest widoczne w metafizyce lub filozofii leżącej u podstaw encykliki, a mianowicie, że wszystko jest połączone, że wszyscy jesteśmy wzajemnie powiązani i zależni.

Laudato Si' jest przełomową encykliką, której udało się uchwycić dramatyczne i krytyczne wyzwanie, przed którym stoimy dzisiaj - upadek naszego własnego domu. Jak przypomina papież Franciszek, stoimy w obliczu "bezprecedensowego kryzysu ekologicznego" i - jak dodaje kardynał Turkson - "nasza ludzka i nieludzka rodzina jako całość jest w wielkim niebezpieczeństwie".

Społeczeństwo obywatelskie i rządy na całym świecie dostrzegły powagę kryzysu ekologicznego. Widoczne jest znaczenie, jakie przywiązuje się do szczytu klimatycznego COP26, który odbędzie się w Glasgow w listopadzie 2021 r., oraz do bardzo udanego Szczytu Liderów Światowych, którego gospodarzem był prezydent Joe Biden 22 kwietnia, w Dniu Ziemi. W rzeczywistości sam papież Franciszek przemówił z tej okazji za pośrednictwem bardzo mocnego przekazu wideo.

Niektórzy uważają, że istnieją postulaty, które nie są alarmistyczne, a inne, które mogą być.

-Niestety są tacy, którzy postrzegają zmiany klimatyczne jako "spisek" lub uważają, że mówienie o kryzysie naszego wspólnego domu jest alarmistyczne. To jest bardzo niefortunny temat. Nauka o klimacie w ostatnich dekadach znacznie się rozwinęła, a w środowisku naukowym panuje zgoda, że obecny kryzys ekologiczny w przypadku kryzysu klimatycznego i bioróżnorodności jest spowodowany działalnością człowieka. Innymi słowy, są one pochodzenia antropogenicznego. Sam mogę to powiedzieć jako pracownik naukowy. W redagowaniu Laudato Si' papieżowi Franciszkowi pomagali jedni z najlepszych naukowców świata, w tym członkowie watykańskiej Papieskiej Akademii Nauk. Prawdą jest, że w ostatnich dekadach pojawił się opór ze strony niektórych sektorów społeczeństwa.

Sprawa nie jest jednak tak prosta, ponieważ taki opór wywołują głównie partykularne interesy gospodarcze, a w niektórych przypadkach także ideologie partyzanckie. Niestety, sceptycyzm środowiskowy pozbawił nas cennych dziesięcioleci na zareagowanie na kryzys naszego wspólnego domu, a teraz jesteśmy już prawie na granicy wytrzymałości. Nasze dzieci i młodzież zrozumiały tę prawdę znacznie lepiej niż wielu politycznych i ekonomicznych guru i chodziły po naszych ulicach wzywając nas do zmiany kursu.

Czy papież będzie mógł uczestniczyć w szczycie klimatycznym COB26 na początku listopada w Głogowie?

-Obawiam się, że nie mogę odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ nie było oficjalnego oświadczenia Stolicy Apostolskiej w tej sprawie. Wierzę jednak, że Laudato Si' wpłynie także na szczyt w Glasgow, najważniejszy z COP-ów po Paryżu. Impuls powstały po publikacji Laudato Si' oraz nacisk papieża Franciszka i Kościoła w ostatnich latach na znaczenie nieprzekraczania progu wzrostu temperatury o 1,5°C, gdyż byłoby to katastrofalne dla społeczności ludzkich, z bezprecedensowymi konsekwencjami w obszarze bezpieczeństwa żywnościowego, zdrowia i migracji, z pewnością będzie odczuwalny w negocjacjach w Glasgow.

Gdzie, twoim zdaniem, dokonał się największy postęp w praktycznej realizacji Laudato Si' i czy mógłbyś podsumować niektóre z tych punktów wokół tego tygodnia refleksji nad encykliką?

-Tak. Laudato Si' stało się swoistym przełomem nie tylko dla Kościoła, ale dla całego świata. Wpływ, jaki wywarła ona na Kościół katolicki, widoczny jest w licznych inicjatywach, jakie pojawiły się w wielu lokalnych wspólnotach w kwestii troski o stworzenie.

Było to bardzo wyraźne w entuzjazmie i kreatywności katolików na całym świecie w obchodach Roku Laudato Si' ogłoszonego przez papieża Franciszka, który rozpoczął się Tygodniem Laudato Si' (17-24 maja 2020) i zamknął się ponownie kolejnym pięknym Tygodniem Laudato Si' w tym roku (16-24 maja 2021).

Tegoroczny Tydzień Laudato Si' pokazał w pewien sposób, jak encyklika weszła w główny nurt naszych katolickich wspólnot na całym świecie. Uczestnictwo było kolosalne w wydarzeniach plenarnych online każdego dnia i były setki i setki lokalnych wydarzeń na całym świecie podczas Tygodnia Laudato Si'.

Kościół stwierdził, że ważne jest przejście od słów do czynów. Co uważasz za najważniejsze w Platformie Działania Laudato Si'? Jak najlepiej możesz uczestniczyć w grupach roboczych?

-Od około sześciu lat prowadzimy refleksję nad Laudato Si'. Jednak "krzyk ziemi i krzyk ubogich", o którym mówi encyklika, staje się coraz głośniejszy i jeszcze bardziej bolesny. Uważamy, że nadszedł czas, aby podnieść orbitę encykliki do poziomu zgodnego i wspólnotowego działania. Dlatego też Watykan przedstawił Platformę działania Laudato Si' na najbliższe 7 lat, którą oficjalnie ogłosił sam papież Franciszek poprzez przesłanie wideo 25 maja 2021 r. podczas konferencji prasowej zwołanej w celu przedstawienia Platformy.

Platforma działania Laudato Si' jest zorientowana na działanie. Jest to konkretna droga do uczynienia społeczności na całym świecie w pełni zrównoważonymi w duchu integralnej ekologii encykliki. Zapraszamy siedem sektorów naszego społeczeństwa (rodziny; parafie i diecezje; szkoły i uniwersytety; szpitale i ośrodki zdrowia; pracowników, przedsiębiorstwa i gospodarstwa rolne; grupy, ruchy, organizacje pozarządowe i organizacje; wreszcie wspólnoty i zakony religijne) do podjęcia siedmioletniego nawrócenia ekologicznego w działaniu.

Aby podkreślić zorientowany na działanie charakter Platformy działania Laudato Si', proponuje się siedem Celów Laudato Si'. Święte cele odzwierciedlają zakres katolickiej nauki społecznej, a każdy z nich wymienia przykłady różnych punktów odniesienia, które należy spełnić.

1. odpowiedź na wołanie Ziemi (większe wykorzystanie czystej energii odnawialnej i ograniczenie paliw kopalnych w celu osiągnięcia neutralności węglowej, wysiłki na rzecz ochrony i promowania różnorodności biologicznej, zapewnienie dostępu do czystej wody dla wszystkich itp.)

2. odpowiedź na wołanie ubogich (obrona życia ludzkiego od poczęcia do śmierci i wszystkich form życia na Ziemi, ze szczególnym uwzględnieniem grup wrażliwych, takich jak społeczności tubylcze, migranci, dzieci zagrożone itp.)

3. Zielona gospodarka (modele gospodarki cyrkularnej dla zrównoważonej produkcji, sprawiedliwy handel, etyczna konsumpcja, etyczne inwestycje, dezinwestycja w paliwa kopalne i wszelką działalność gospodarczą szkodliwą dla planety i ludzi, inwestycje w odnawialne źródła energii itp.)

4. Przyjęcie prostego stylu życia (efektywne gospodarowanie zasobami i energią, unikanie plastiku jednorazowego użytku, przyjęcie diety w większym stopniu opartej na roślinach i ograniczenie spożycia mięsa, częstsze korzystanie z transportu publicznego i unikanie zanieczyszczających środków transportu itp.)

5. Edukacja ekologiczna (przemyślenie i przeprojektowanie programów nauczania i struktur edukacyjnych w duchu ekologii integralnej w celu stworzenia świadomości i działania ekologicznego, promowanie powołania ekologicznego młodzieży, nauczycieli i wszystkich poprzez konwersję ekologiczną, itp.)

6. Duchowość ekologiczna (odzyskanie religijnej wizji Bożego stworzenia, zachęcanie do większego kontaktu ze światem przyrody w duchu zachwytu, uwielbienia, radości i wdzięczności, promowanie celebracji liturgicznych skoncentrowanych na stworzeniu, rozwijanie katechezy ekologicznej, modlitwy, rekolekcji i integralnej formacji ekologicznej dla wszystkich itd.)

7) Nacisk na uczestnictwo działania wspólnotowe i partycypacyjne na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym i międzynarodowym (promowanie oddolnego rzecznictwa i kampanii, wspieranie zakorzenienia w środowisku lokalnym i sąsiedzkim itp.)

Platforma działania Laudato Si' posiada stronę internetową w dziewięciu językach, a każdy zainteresowany może zarejestrować się w każdym z siedmiu wymienionych sektorów. Po zalogowaniu się uczestników, będą im towarzyszyć odpowiednie grupy robocze w każdym z sektorów.

Mam nadzieję, że te uwagi okażą się pomocne. Bardzo dziękuję za tę możliwość.

Pięć aspektów

To tyle jeśli chodzi o wywiad z o. Joshtrom Kureethadam. Teraz, aby dowiedzieć się więcej o tym, co wydarzyło się podczas Tygodnia Laudato Si', oto kilka najważniejszych punktów. Zainspirowani hasłem "ponieważ wiemy, że rzeczy mogą się zmienić", tysiące katolików pracowało w tych dniach "z nadzieją i żarliwą wiarą, że razem możemy stworzyć lepszą przyszłość dla wszystkich członków stworzenia" - podkreślił Globalny Katolicki Ruch Klimatyczny. Oto kilka ciekawostek z tamtych dni:

1. papież Franciszek, który po raz kolejny stanął na czele, inspirując i zachęcając katolików do udziału w obchodach. Miesiące przed wydarzeniem papież zachęcał 1,3 mld katolików na świecie do udziału w nim poprzez specjalne zaproszenie wideo. Swoje zaproszenie ponowił 16 maja, a przez całe obchody jednoczył Kościół w modlitwie i działaniu, tweetując o Tygodniu Laudato Si'. Następnie Papież podziękował milionom ludzi za udział w Specjalnym Roku Jubileuszowym Laudato Si' i złożył animatorom najlepsze życzenia.

2. Katolicy podejmują działania. Lokalnie, na całym świecie zarejestrowano prawie 200 wydarzeń, co stanowi wzrost o ponad 200 % w porównaniu z Tygodniem 2020.

3. Dialogi Laudato Si'. Spotkanie modlitewne/wycieczka misyjna z okazji Zesłania Ducha Świętego, prowadzone przez kardynała Luisa Antonio Tagle, prefekta Kongregacji Ewangelizacji Narodów, odbyło się 23 maja na całym świecie i było śledzone przez dziesiątki tysięcy osób na YouTube i Facebooku. Przez cały tydzień, kiedy katolicy organizowali wydarzenia na poziomie lokalnym, Dialogi Laudato Si' stanowiły wyzwanie dla wszystkich do zbadania, jak możemy zrobić więcej dla naszego wspólnego domu.

4. Dywestycja z paliw kopalnych. Podczas Tygodnia Laudato Si' 2021 dziesiątki instytucji w kilkunastu krajach zobowiązały się do dezinwestycji z paliw kopalnych. W ubiegłym roku, z okazji piątej rocznicy encykliki, Watykan wydał wytyczne dotyczące ochrony środowiska, w których inwestycje w paliwa kopalne zostały ujęte jako wybór etyczny, na równi z innymi ważnymi wyborami etycznymi. Ks. Joshtrom Kureethadam powiedział, że dezinwestycja jest imperatywem fizycznym, moralnym i teologicznym. Z drugiej strony, kardynał Jean-Claude Hollerich, arcybiskup Luksemburga i przewodniczący Konferencji Biskupów Katolickich Państw UE (COMECE), powiedział, że instytucje, które nie zdecydują się na dezinwestycję, ryzykują, że ich pozostałe działania staną się puste.

5.  Platforma. 25 maja Watykan oficjalnie zainaugurował Platformę Działania Laudato Si', która upoważni katolickie instytucje, wspólnoty i rodziny do wdrażania encykliki. Inicjatywa papieża zaprasza cały Kościół katolicki do osiągnięcia całkowitego zrównoważonego rozwoju w ciągu najbliższych siedmiu lat, jak wyjaśnił w wywiadzie ks. Joshtrom Kureethadam.

Konferencja "Wiara i nauka

Ponadto pojawiły się dodatkowe informacje na temat konferencji Faith and Science: Towards COP 26, która zostanie zorganizowana przez Watykan 4 października, z udziałem około 40 przywódców religijnych i 10 naukowców z całego świata.

To apel do światowych przywódców przed 26. doroczną Konferencją Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, zaplanowaną na listopad w Glasgow. "Mamy nadzieję, że przywódcy religijni podniosą ambicje naszych przywódców politycznych i naszych mężów stanu, aby byli w stanie dostrzec problemy i podejmować odważne decyzje" - powiedział abp Paul R. Gallagher, sekretarz Stolicy Apostolskiej ds. stosunków z państwami, jak podaje Global Catholic Climate Movement.

Podczas COP 26 kraje muszą ogłosić swoje plany realizacji celów historycznego porozumienia paryskiego z 2015 r., w którym niemal wszystkie narody zgodziły się na redukcję emisji gazów cieplarnianych i ograniczenie globalnego wzrostu temperatury do 2 stopni Celsjusza, w dół od celu 1,5 stopnia Celsjusza powyżej poziomu przedprzemysłowego w tym stuleciu. Na konferencji prasowej arcybiskup Gallagher zwrócił uwagę na wyjątkową rolę, jaką przywódcy religijni i wspólnoty mogą odegrać i odegrały w orędowaniu za globalnymi działaniami przeciwko katastrofie klimatycznej.

Więcej
Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.