Potrzeba modelu rozwoju, który jest sprawiedliwy, wspierający, włączający i integralnie zrównoważony, jak zaproponował papież Franciszek, stanowiła ramy odniesienia dla tego dnia, który odbył się w "Palazzo della Rovere", siedzibie Zakonu Grobu Bożego w Rzymie, i został zorganizowany przez agencję Reports Rome, Fondazione Centro Academico Romano (CARF) oraz Omnes, sponsorowany przez CaixaBank.
Anna María Tarantola, która była dyrektorem generalnym Banca d'Italia i prezesem RAI, była głównym mówcą na wydarzeniu, w którym uczestniczyli dyrektorzy CaixaBank, tacy jak David Alonso de Linaje, szef instytucji religijnych w Caixabank; Albert Riera, dyrektor ds. stosunków międzynarodowych w La Fageda, wiodącej firmie jogurtowej w Katalonii, która zapewniła miejsca pracy dla młodych osób niepełnosprawnych; i Davide Rota, dyrektor generalny Linkem, który zatrudnia dziesiątki osób we włoskich więzieniach. Gubernator Grobu Pańskiego, Leonardo Visconti di Modrone, podziękował za rolę "firm, które zdołały złagodzić skutki kryzysu dla najbardziej narażonych".
Wszyscy przynieśli do stołu, moderowanego przez Antonio Olivié, dyrektora generalnego Rome Reports, świadectwa udanych modeli biznesowych, które nie pozostawiają nikogo w tyle, koncentrując się na ludziach. Modele, które - jak zauważyła Anna María Tarantola - pokazują, "jak można osiągnąć integrację, uzyskując jednocześnie dobre wyniki".
Encyklika Laudato si', która jest przede wszystkim encykliką społeczną, co powtarzają uczeni, oraz Nauka Społeczna Kościoła, z jej naciskiem na dążenie do dobra wspólnego i na postrzeganie biznesu jako "wspólnoty osób", a "nie tylko jako społeczeństwa kapitału", co podkreślali święci Jan XXIII i Jan Paweł II, stanowiły oparcie dla argumentów Anna Maria Tarantola.
Zniekształcenia, które nie znikają
"Siedem lat temu, encykliką Laudato si', papież Franciszek skierował do wszystkich ludzi dobrej woli mocne i wyraźne zaproszenie do pilnej pracy, aby zaradzić licznym zniekształceniom, których doświadczamy: marnotrawstwu zasobów nieodnawialnych, zmniejszeniu różnorodności biologicznej, zmianom klimatycznym dotykającym przede wszystkim ubogich, kryzysom wodnym i żywnościowym, pogłębiającym się różnicom ekonomicznym i nierównościom społecznym, rozprzestrzenianiu się kultury wyrzucania ludzi i rzeczy" - wyjaśnił Tarantola.
Jednak "niestety te zniekształcenia nie zniknęły" - powiedział. "Poprawa była bardzo powolna, nierównomierna i wahająca się. Ponadto sytuację pogorszyła pandemia, która pogłębiła nierówności, zubożyła ubogich i bogatych oraz wyraźnie obnażyła niepowodzenia obecnego modelu rozwoju, przed którym stoi głos Kościoła. Papież Franciszek, działając w starożytnej tradycji Nauki Społecznej Kościoła, we wszystkich swoich licznych wystąpieniach głośno wzywa do zmiany epoki, do odnowy".
"Nie możemy nie zastanawiać się, dlaczego pomimo wielu naglących wezwań Ojca Świętego i oczywistej nietrwałości obecnej sytuacji, proces odnowy nie został przyspieszony przez odwrócenie biegu spraw" - powiedział prezes Centesimus Annusktóra, jak powszechnie wiadomo, jest encykliką opublikowaną przez św. Jana Pawła II w 1991 roku, sto lat po Rerum Novarum papieża Leona XIII (1891).
"Myślę, że powody są różne" - odpowiedział. "Ale dwa w szczególności mają szczególne znaczenie: utrzymujący się powszechny strach przed zmianami i przewaga krótkoterminowej wizji, która wiąże się z głęboko zakorzenionym przekonaniem, że obie siły rynkowe są w stanie samodzielnie znaleźć nowe równowagi,
Przedsiębiorcy według "Fratelli Tutti".
W tym miejscu Anna Maria Tarantola przywołała papieża Franciszka w encyklice "Fratelli tutti", kiedy to odnosi się do przedsiębiorczości. "Działalność przedsiębiorców jest rzeczywiście 'szlachetnym powołaniem mającym na celu wytwarzanie bogactwa i ulepszanie świata dla wszystkich'. Bóg nas promuje, oczekuje, że będziemy rozwijać zdolności, którymi nas obdarzył i wypełnił wszechświat potencjałem. W Jego projektach każda osoba jest powołana do promowania własnego rozwoju, a to obejmuje realizację możliwości ekonomicznych i technologicznych w celu wzrostu aktywów i zwiększenia bogactwa. W każdym jednak przypadku te umiejętności przedsiębiorców, które są darem Bożym, muszą być wyraźnie ukierunkowane na postęp innych ludzi i przezwyciężenie ubóstwa, zwłaszcza poprzez tworzenie zróżnicowanych możliwości zatrudnienia" (Fratelli tutti, 123).
"Ten krok jest naprawdę ważny i ściśle związany z tematem tego spotkania, którego celem jest przedstawienie świadectw, jak być 'dobrą firmą'" - powiedział. Jego zdaniem "bycie dobrą firmą w XXI wieku oznacza, jak wskazuje SDC [Szwajcarska Agencja Rozwoju i Współpracy], traktowanie firmy jako wspólnoty ludzi pracujących na rzecz wspólnego celu, którym nie jest tworzenie wartości, w postaci zysku, tylko dla akcjonariuszy, ale wytwarzanie zysków mających pozytywny wpływ na tworzenie i dla wszystkich, którzy w jakiś sposób przyczyniają się do sukcesu firmy, a więc dla pracowników, klientów, dostawców i terytorium, na którym firma działa",
"Dobry biznes to firma, która czuje się odpowiedzialna za ekonomiczne, społeczne i środowiskowe konsekwencje swojej pracy, która nie dąży do osiągnięcia wysokiego zysku zanieczyszczając środowisko, sprzedając gorsze produkty, źle traktując swoich pracowników, klientów i dostawców... 'Dobry biznes' nie nakłada na społeczność wysokich kosztów ludzkich i środowiskowych i udaje mu się, dzięki temu, wytwarzać długoterminową wartość dla akcjonariuszy, co wykazało więcej niż kilka badań" - powiedziała m.in. Anna Maria Tarantola.
Zrównoważone modele biznesowe
Omnes poprosił Davida Alonso de Linaje, szefa instytucji religijnych w CaixaBank, o podsumowanie jego wkładu w rzymskie spotkanie. Refleksje kierownika są w tym samym kierunku. "Żyjemy w świecie wielkich zmian. W ciągu zaledwie kilku lat świat technologiczny przeszedł wielką transformację, która spowodowała, że społeczeństwo zmieniło swoje nawyki konsumpcyjne i sposób życia. Do tego należy dodać gorzkie doświadczenie pandemii i, jakby tego było mało, wojnę, która trzyma świat w napięciu ze względu na jej konsekwencje ludzkie i gospodarcze".
"Nadszedł czas na refleksję i ewolucję. Z punktu widzenia ekonomii, poszukiwanie równowagi między dochodowymi przedsiębiorstwami, które jednocześnie starają się mieć pozytywny wpływ na społeczeństwo, jest doskonałym rozwiązaniem. Przykłady takie jak Linkem, La Fageda czy CaixaBank i Fundación la Caixa to zrównoważone modele biznesowe, które dbają o społeczeństwo, pracowników i pomagają najbardziej pokrzywdzonym. Przyszłość wygląda na pełną wyzwań, ale pełną powodów, by model biznesowy par excellence był tym, który nie pozostawia nikogo w tyle", dodaje dyrektor Caixabank.
Zaangażowanie na rzecz pokoju, a sytuacja kryzysowa na Ukrainie
David Alonso de Linaje przedstawił także globalne dane dotyczące pomocy humanitarnej banku, w odpowiedzi na pytania Omnesa, a także niektóre dotyczące Ukrainy. "Zgodnie z wartościami założycielskimi la Caixa i jej zaangażowaniem społecznym, Welfare Projects ma na celu bycie instytucją wzorcową w skali międzynarodowej, zaangażowaną w prawa człowieka, pokój, sprawiedliwość i godność ludzi. W związku z tym warto zauważyć, że na rok 2022 dysponuje ona budżetem w wysokości 515 mln euro, z czego 308 mln przeznaczone jest na programy społeczne i zaproszenia, 110 mln na kulturę i naukę, 44 mln na edukację i stypendia, a 53 mln na badania i zdrowie".
"Wśród swoich licznych działań", dodaje Alonso de Linaje, "w tym roku powinniśmy podkreślić działania wspierające na rzecz sytuacji kryzysowej na Ukrainie poprzez wkład finansowy naszej fundacji, wkład pracowników i klientów za pośrednictwem różnych platform darowizn oraz realizację konwoju 10 autobusów zorganizowanych w dwóch zmianach, a także zespół 50 osób, w tym pracowników jednostki, wolontariuszy, tłumaczy i personelu medycznego, który dokonał transferu osób dotkniętych wojną, które poprosiły o schronienie w Hiszpanii.
Linkem, La Fageda
Jak zauważono powyżej, Davide Rota, dyrektor generalny Linkem, firmy technologicznej, która opracowała projekt naprawy modemu z włoskimi więźniami, powiedział, że "kiedy firma lub grupa ludzi ma jasne zasady, podejmowanie decyzji nie jest trudne", a wie, że większość z tych, które są w więzieniu, można odzyskać. Dziś, mimo trudności, jego model odnosi sukcesy we włoskich więzieniach, a niektórzy byli więźniowie są już w jego towarzystwie, donosi Antonio Olivié w "El Debate".
Podczas rzymskiej imprezy zaprezentowano również m.in. La Fagedakatalońskiej firmy, która zatrudniła wiele osób niepełnosprawnych z regionu. Albert Riera zwrócił uwagę, że "ta firma zaczęła się w sposób odwrotny do tego, jak powinna zaczynać firma". Najpierw byli ludzie, a potem zastanawiali się, co mogą zrobić razem, bez 'know how', bez 'biznesplanu', czy czegoś takiego". Według Antonio Olivié, ich idee można podsumować jako "nie mieć taniej siły roboczej, mieć kontakt z naturą i nie być zwykłą firmą komercyjną, ale społeczną, non-profit". Dziś jogurt firmy jest najlepiej sprzedającym się jogurtem w Katalonii.
Alonso de Linaje z Caixabank wspomniał również o programie "Nie ma domu bez jedzenia", do którego "w latach 2020-2021 skierowano prawie sześć milionów euro, z czego dwa miliony wniosła nasza własna Fundacja". Przekazano ponad 2400 ton żywności, aby w ciągu dwunastu miesięcy roku wyżywić 8 935 rodzin. "Sieć CaixaBank umożliwiła skierowanie tych, którzy nie doświadczyli szczególnych problemów podczas pandemii, aby pomóc innym rodzinom.
Model zarządzania
Ponadto, CaixaBank opracował model zarządzania specjalizujący się w instytucjach religijnych, z propozycją wartości, która obraca się wokół czterech osi i która została zbudowana na podstawie dokumentu "Ekonomia w służbie charyzmatu i misji", wydanego przez Kongregację Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego.
Osie te, wyjaśnia szefostwo banku, to "z jednej strony specjalizacja ucieleśniona w dedykowanych i przeszkolonych do tego zadania menedżerach. Po drugie, model doradztwa finansowego oparty na niezależnych propozycjach, wolnych od konfliktu interesów, zgodnych z kryteriami określonymi przez Doktrynę Społeczną Kościoła Katolickiego, społecznie odpowiedzialnych i impact investment. I wreszcie, jako centralna oś w doradztwie, planowanie finansowe poprzez unikalne narzędzie w sektorze, oparte na czterech obiektywnych portfelach (płynność, generowanie dochodu, zapewnienie dla zależnych członków instytucji i portfel na wzrost aktywów). Ponadto, jesteśmy zaangażowani w szkolenie powierników i administratorów instytucji religijnych.
Jaki model kapitalizmu
Wśród tematów do refleksji podczas wydarzenia znalazł się kapitalizm. Na temat odpowiedzialności biznesu prezes Fundacji Centesimus Annus, Anna Maria Tarantola, przypomniała fragment wypowiedzi św. Jana Pawła II w tej encyklice społecznej.
"Zastanawiając się, czy kapitalizm jest drogą do prawdziwego postępu gospodarczego, napisał: "Odpowiedź jest oczywiście złożona. Jeśli "kapitalizm" wskazuje na system ekonomiczny, który uznaje podstawową i pozytywną rolę przedsiębiorczości, rynku, własności prywatnej i wynikającej z niej odpowiedzialności za środki produkcji, wolnej ludzkiej kreatywności w dziedzinie ekonomii, to odpowiedź jest z pewnością pozytywna, choć być może właściwsze byłoby mówienie o "ekonomii biznesu", "ekonomii rynku" lub po prostu "wolnej ekonomii". Jeśli jednak przez "kapitalizm" rozumiemy system, w którym wolność w sektorze gospodarczym nie jest ujęta w solidny kontekst prawny, który oddaje ją w służbę integralnej wolności ludzkiej i traktuje ją jako szczególny wymiar tej wolności, w której centrum znajduje się etyka i religia, to odpowiedź jest zdecydowanie negatywna" (Centesimus Annus, 42).
"Ten krok, nie zawsze wspominany, jest moim zdaniem fundamentem, na którym firmy muszą budować swój sposób bycia i działania" - powiedział Tarantola, który dodał: "Niestety, w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat nastąpiła afirmacja modelu superliberalnego kapitalizmu, napędzanego przez konsumpcjonizm, indywidualizm, finansjalizację gospodarki, niemal wyłączne skupienie się na ilościowym wzroście gospodarczym, przy jednoczesnym zaniedbaniu kwestii społecznych i kulturowych, afirmacja absolutnej wiary w technologię. I jest jeszcze mantra o "tworzeniu wartości dla akcjonariuszy" jako jedynym celu biznesu, jak przekonywał ponad 50 lat temu Milton Friedman na łamach "Financial Times". Papież Benedykt XVI w "Caritas in Veritate" i papież Franciszek w "Laudato si'" podkreślili jej wynaturzenia i szkody".
"Papież Franciszek - podsumowała Anna Maria Tarantola - który jest dzisiaj punktem odniesienia nie tylko duchowo i moralnie, ale także kulturowo, ekonomicznie i społecznie dla wszystkich narodów, zaprasza nas do pilnej zmiany naszego stylu życia oraz celów biznesu, polityki i instytucji, aby walczyć o nowy sprawiedliwy, inkluzywny, wspierający i zrównoważony świat".
