Gdy zbliża się 30 stycznia, szkoły często podejmują różne działania, aby przyłączyć się do inicjatywy UNICEF-u, polegającej na promowaniu dnia szkolnego w celu rozwijania kultury niestosowania przemocy i pokoju.
W tym dniu przypada rocznica śmierci Mahatmy Gandhiego (Indie, 1869-1948), pacyfistycznego przywódcy, który bronił i propagował niestosowanie przemocy i pokojowy opór wobec niesprawiedliwości. Jego myśl "nie ma drogi do pokoju: pokój jest drogą" stała się mottem dla różnych działań edukacyjnych mających na celu promowanie wśród uczniów tego pragnienia pokoju i zaangażowania na rzecz sprawiedliwości.
Wierzę, że dzisiaj bardziej niż kiedykolwiek potrzebujemy prawdziwej edukacji na rzecz pokoju i współistnienia. Żyjemy w społeczeństwie napiętym i podzielonym, mniej spójnym niż w poprzednich pokoleniach. Społeczeństwo, które musi na nowo odkryć tę drogę do pokoju, której punktem odniesienia był Gandhi, a której my, chrześcijanie, mamy niezrównany przykład w postaci św. I oczywiście w samym Jezusie Chrystusie.
Aby pracować dogłębnie nad kulturą pokoju, konieczne jest wychowanie mężczyzn i kobiet, którzy są zdolni do życia w pokoju z samym sobą i w pokoju z innymi. Pragnienie, które nie powinno pozostać jedynie gestem gołębi namalowanych na ścianie czy balonów wypuszczonych w niebo. Wszyscy wiemy, że te gesty są w porządku, ale nie są równoznaczne z prawdziwą edukacją pokojową. Nie przynoszą one prawdziwych zmian.
Moje osobiste doświadczenia w tej dziedzinie sięgają roku 2000, kiedy to terrorysta z ETA zamordował Francisco Casanovę w mieście Berriozar w Nawarze. Mało kto wiedział, kiedy tego lata usłyszałam wiadomość, że skończę jako nauczycielka religii w szkole, w której uczyły się jego dzieci.
Doświadczenie znalezienia się w roli nauczyciela religii w szkole dotkniętej śmiercią, w której uczniowie uczyli się w języku baskijskim i hiszpańskim, skłoniło mnie do zaproponowania gronu pedagogicznemu projektu edukacyjnego pod nazwą Świat w pokoju które posłużyłyby do zagojenia ran i wytworzenia komunii w samej wspólnocie edukacyjnej. Nie było to łatwe w tak napiętym środowisku społeczno-politycznym. Ale właśnie dlatego było to szczególnie potrzebne. A jako nauczyciel religii i jako chrześcijanin czułem się powołany do jej propagowania.
Projekt realizowany był przez cały rok szkolny i obejmował uczniów z różnych poziomów edukacyjnych, od szkoły podstawowej do czwartej klasy ESO. Za punkt odniesienia przyjęliśmy rzeźbę autorstwa guipuzkiego rzeźbiarza Manuela Iglesiasa, która symbolizuje pragnienie pokojowego świata. Dolna część odzwierciedlała dom zniszczony przez zamach, w środku kulę świata, w górnej części pięć figur, które symbolizowały pięć kontynentów i które w swoim zagłębieniu rysowały gołębia pokoju.
Każda z tych części rzeźby służyła do pracy nad takimi aspektami jak pokój w domu, rozwiązywanie konfliktów, pokój na świecie, różnorodność kultur, potrzeba sprawiedliwości, pokój jako solidarność i jako dar duchowy. Realizujemy wiele działań angażujących całą szkołę: konferencje, wystawy, olimpiady sportowe, koncerty, wydanie płyty...
Ale być może najbardziej znaczącym aspektem projektu był fakt, że wszyscy młodzi ludzie pracowali razem, aby zebrać fundusze na wzniesienie rzeźby, która służyła jako punkt odniesienia przy drzwiach ich szkoły. Umiejętność pracy z innymi, nadanie im twarzy, usunięcie ideologii... to najlepszy sposób, aby nauczyć się ich szanować i kochać.
Dwadzieścia lat później sześciometrowa rzeźba postawiona przez tych uczniów nadal stoi przed szkołą. Pokryty śniegiem, który łączy go z naturą, skłania mnie do myślenia, że my, wychowawcy, a zwłaszcza nauczyciele religii, mamy wiele do wniesienia na tej drodze do pokoju. Praca cicha, spokojna i owocna.
Jak ten śnieg, który użyźnia ziemię i pozostawia nam ogromny spokój.
