Testo originale del articolo in inglese qui
Kult Matki Boskiej istnieje od najwcześniejszych czasów chrześcijaństwa. Nawet w Ewangeliach postać Maryi ma ogromne znaczenie, nawet jeśli jest traktowana z trzeźwością. Już w II wieku Ojcowie Kościoła, tacy jak Justyn i Ireneusz, uważali ją za "nową Ewę", która przyczyniła się do odkupienia świata, a ówczesne pisma apokryficzne wywyższały jej dziewiczą moc i przedstawiały ją z quasi-angielską godnością.
Pierwsze uroczystości maryjne W III wieku kazanie "Sub tuum praesidium" mówi o mocy wstawiennictwa, jaką chrześcijanie przypisują Maryi Dziewicy. Znamy też szereg intytulacji maryjnych, które były śpiewane pod koniec IV wieku, jeszcze przed ogłoszeniem przez Sobór Efeski w 431 roku, że Maryja jest Matką Boga ("Theotókos").
Gerozolima z połowy V wieku znała tylko jedno liturgiczne upamiętnienie Maryi. Upamiętnienie to miało miejsce w kościele położonym w połowie drogi między Gerozolimą a Betlejem. Wiemy to, ponieważ zachował się kalendarz liturgiczny w języku ormiańskim ze świętami i pamiątkami, które wówczas obchodzono w Świętym Mieście.
W tym kalendarzu znajdują się również litery dla każdego święta. Jeden z jego napisów brzmi: "15 sierpnia: Maryja Theotokos: w drugiej połowie maja z Betlejem". Nie było to święto Wniebowzięcia, które obchodzimy dzisiaj, ale święto Zasypiania Maryi, które od tego wieku poprzedzało Wniebowzięcie. Dzień ten upamiętniał odpoczynek Matki Bożej ("Theotókos").
riposo
Di quale riposo si trattò? W tym czasie istniała legenda, według której Maryja, teraz jeszcze nienarodzona, była zmuszona do odpoczynku podczas podróży do Betlejem. Starożytny tekst apokryficzny, "Protovangelo di Santiago", relacjonuje, że w połowie drogi między Gerusalemme a Betlejem Maryja, już bliska porodu, poczuła się oszołomiona i usiadła z krzesła, aby trochę odpocząć: zbliżała się chwila dziewiczego narodzenia. Na pamiątkę tego legendarnego epizodu, w tym samym miejscu pewna pobożna chrześcijanka o imieniu Hikelia, około połowy V wieku, kazała wybudować kościół, który naturalnie nazwano kościołem Marii Panny.
del Riposo lub "Kathisma" (w starożytnej Grecji "sede" lub "luogo" riposo). Kościół ten, z którego do dziś zachował się jeden pianta, ma za centrum skałę, na której podobno usiadła Maryja, by odpocząć. Nawiązuje do niego kalendarz ormiański.
Dlatego ten kalendarz mówi nam, że w kościele "Kathisma" był maryjny pomnik Maryi, Matki Bożej. Listy z tego dnia zawierają proroczą wzmiankę Izajasza o Werginie, która poczęła i urodziła Emmanuelego ("Bóg z nami") oraz tekst, w którym św. Paweł mówi Galatom, że "gdy nadszedł czas, Bóg zesłał swego Syna, zrodzonego z kobiety". Było to więc wspomnienie, w którym wszystko było związane z narodzinami Jezusa i dziewiczym narodzeniem Maryi.
Święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Ale teraz, jak doszło do tego, że 15 sierpnia obchodzimy święto, które nie upamiętnia narodzin Jezusa przez dziewiczą matkę, ale jego wniebowzięcie do nieba? Późniejszy kalendarz (pochodzący prawdopodobnie z końca V lub VI wieku), podobny do ormiańskiego, ale zachowany w języku gruzińskim, podaje.
różne praktyki. W tym kontekście nadal obecne jest ponowne wezwanie maryjne odprawiane w kościele w Riposo, już nie 15 sierpnia, ale przewidywane na 13 dzień tego samego miesiąca. Kalendarz ten wskazuje natomiast 15 sierpnia jako datę nowego powtórnego wezwania maryjnego, które tym razem zostało odprawione w kościele w Gethsemani, w pobliżu ogrodu, w którym Jezus modlił się przed swoją męką.
Niektóre pisma apokryficzne umieszczały tam miejsce złożenia ciała Maryi po jej śmierci, zanim Pan upomniał się o nie w niebie. Według tych pism w tym kościele znajdował się pusty grób Marii. Z listów i inskrypcji tego gruzińskiego kalendarza wynika, że już w tym czasie istnieje m.in.
upamiętnienie Dormizione e del trasferimento della Vergine in cielo.
Uniwersalne święto
Bóg nie pozwolił, aby ciało Jego Matki pozostało w grobie. Pod koniec V wieku chrześcijanie odprawili tę piękną łaskę w kościele w Getsemani. W następnym wieku szerokie rozpowszechnienie tych apokryficznych pism o Zaśnięciu i Uwielbieniu Maryi sprzyjało rozpowszechnieniu tej maryjnej reewokacji z Gethsemani. W ten sposób zaczęto celebrować pamięć także
w innych miejscach, do tego stopnia, że pod koniec XVI wieku cesarz Maurizio zadekretował, że powinno być ono obchodzone jako święto w całym imperium. Rzym ustanowił to święto pół wieku później, w VII wieku, nazywając je świętem Wniebowzięcia Maryi do nieba. Maryjne święto 15 sierpnia stałoby się wkrótce najbardziej popularnym i lubianym ze świąt maryjnych w Rzymie.
