W dniach 31 stycznia - 2 lutego w Institut Catholique de Paris (ICP) odbyło się kolokwium na temat liturgii zatytułowane "Formacja w liturgii i poprzez liturgię". Spotkanie akademickie opierało się na liście apostolskim papieża Franciszka "Formacja w liturgii i poprzez liturgię".Desiderio desideravi" (DD), w sprawie formacji liturgicznej ludu Bożego (29 czerwca 2022 r.). "Bez formacji liturgicznej reformy w rycie i tekście są mało przydatne" (DD, 34), podkreśla Papież, cytując Romano Guardiniego.
Podczas kolokwium w Paryżu, perspektywy przedstawione przez Ojca Świętego na temat wyzwań stojących przed liturgia w tych czasach. Pierwszego dnia zaprezentowano perspektywy i realia liturgiczne z Wybrzeża Kości Słoniowej, Indii, Włoch, Brazylii i Stanów Zjednoczonych. Drugi dzień poświęcony był formacji liturgicznej u źródeł Ruchu Liturgicznego. Ostatni dzień spotkania poświęcony był teologicznemu, duchowemu i misyjnemu wymiarowi formacji liturgicznej.
Duchowni i eksperci z różnych części świata - między innymi z Włoch, Francji, Stanów Zjednoczonych, Wybrzeża Kości Słoniowej, Brazylii i Niemiec - wzięli udział w tym akademickim spotkaniu, organizowanym co roku przez Wyższy Instytut Liturgiczny ICP. Obecni byli również arcybiskup Laurent Ulrich z Paryża i kardynał Arthur Roche, prefekt Dykasterii ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, który był obecny od początku do końca.
Perspektywa duszpasterska
W swoim przemówieniu, które zakończyło prace kolokwium, kardynał Roche przedstawił interpretację Desiderio desideravi "z perspektywy miłości": "Tytuł referatu zaczerpnąłem z frazy znanego angielskiego hymnu "Drogi Panie i Ojcze ludzkości", ponieważ bardzo dobrze wyraża on treść listu apostolskiego papieża Franciszka "Desiderio desideravi".
Kardynał wyjaśnił, że "papież nie zamierza traktować tematu w sposób systematyczny, ale chce wziąć Kościół za rękę i poprowadzić go do serca tajemnicy, którą celebrujemy". "Głębia i rozległość liturgicznej wizji Ojca Świętego oferuje nam niezliczone możliwości zatrzymania się na osobistą refleksję i modlitwę, aby docenić wielki dar, który Kościół przekazał nam w księgach liturgicznych" - powiedział kardynał.
Uczestnictwo w liturgii
Odnosząc się do koncepcji "uczestnictwa" w liturgii i biorąc za punkt odniesienia wizytę Romano Guardiniego w katedrze w Monreale na Sycylii w 1929 roku, Roche powiedział: "Uczestniczyć dobrze, w pełni, aktywnie i świadomie w liturgii to zaangażować się w proces ciągłej formacji. Jest to duchowość liturgiczna. Liturgia, jak określił ją papież Paweł VI, jest "pierwszą szkołą życia duchowego". Poprzez swoje rytmy, słowa, zwroty, modlitwy i gesty, liturgia rzeźbi surową masę (nas) niedziela po niedzieli. To cotygodniowe zgromadzenie formuje i kształtuje nas stopniowo, prawie niezauważalnie, jako święty i kapłański lud Boży" - powiedział prefekt.
Odnosząc się do sposobu, w jaki słowo "uczestnictwo" zostało zinterpretowane, Roche wskazuje, że dla niektórych jest ono synonimem "coraz większej aktywności", ciągłej potrzeby "robienia" rzeczy podczas celebracji. Dla innych aktywne uczestnictwo jest niemal czysto wewnętrznym zaangażowaniem w obrzędy i modlitwy. Guardini unika jednak tych dwóch skrajności, odkrywając prawdziwą głębię uczestnictwa: "Ten, kto przyjmuje i realizuje postawę liturgiczną, kto modli się, poświęca się i działa, nie jest ani duszą, ani wnętrzem, ale człowiekiem. To cały człowiek wykonuje czynność liturgiczną" (R. Guardini, "La formation liturgique", 1923).
Szkoły modlitwy
Dla kardynała Roche'a wypowiedź Guardiniego "jasno pokazuje, że kiedy nasze celebracje liturgiczne nie szanują tej rzeczywistości, nie spełniają swojego zadania, ponieważ nie angażują całej osoby. Niektóre będą tak duchowe, że nie będą ziemskie lub tak cielesne, że będą pozbawione jakiegokolwiek transcendentnego znaczenia". Nasze liturgie, wyjaśnił, muszą być prawdziwymi szkołami modlitwy, ponieważ celebracja wykonana z całą naszą sztuką i umiejętnościami będzie również doświadczeniem formacyjnym: "kiedy pozwolimy się uformować przez liturgię, my również zostaniemy przemienieni i przyciągnięci bliżej Chrystusa. W tym momencie liturgia stanie się żywą rzeczywistością. Lex vivendi" nie będzie już teorią, ale rzeczywistością", a liturgia stanie się Epifanią, podsumował kardynał Roche.
ICP Higher Institute of Liturgy jest międzynarodową instytucją uniwersytecką kształcącą liderów nauczania, badań i duszpasterstwa w dziedzinie liturgii i teologii sakramentów. Szkolenie prowadzone jest przez zespół teologów liturgii, którzy integrują historyczny, biblijny, antropologiczny i dogmatyczny wymiar zagadnień liturgicznych i sakramentalnych.