Papież promuje odnowioną teologię w motu proprio"Reforma w ciągłości". Monsignor Antonio Staglianò starannie dobiera te słowa, aby zacząć opisywać głębokie zmiany, które papież wprowadził listem w formie motu proprio. Ad theologiam promovendamwprowadził do statutu Papieska Akademia Teologiczna której przewodniczy. Rewolucja o niemałym znaczeniu, która stanowiła nawet zmianę paradygmatu dla Akademii założonej przez Klemensa XI w 1718 roku.
W długiej rozmowie z Omnes, Staglianò wskazuje, że zwykle, gdy wyrażenie "rewolucja paradygmatyczna" jest używane w nauce, odnosi się do pracy Thomasa Samuela Kuhna zatytułowanej "Rewolucja paradygmatyczna". Struktura rewolucji naukowychw którym amerykański filozof wyjaśnia, w jaki sposób nauka wywołuje wstrząsy, które generują nowe metody i nowy sposób postępowania w samej nauce.
"Zapożyczamy ideę paradygmatu Kuhna, ale nie możemy nie odczytywać jej w Kościele. W końcu teologia jest formą eklezjalną, a nie tylko nauką, która musi być usytuowana w Tradycji" - mówi Stagliano. Rewolucja istnieje, ale w ramach ciągłości.
Nowa teologia
Budowa nowej idei teologii jest największą nowością tej rewolucji. Monsignor Staglianò nazywa to Teologia mądrościNazywamy ją tak zgodnie z instrukcjami Ojca Świętego. W istocie nauka teologiczna musi być coraz bardziej pojmowana jako mądrość".
I jeśli to wszystko jest nowe, dodaje, "jest to nowe w odniesieniu do kontekstu, który został stworzony od 300 lat temu do dziś, to znaczy od czasów Oświecenia i narodzin nauki, wiedza była coraz bardziej pojmowana w kategoriach intelektualistycznych, racjonalistycznych".
To uprzedzenie, które Oświecenie nałożyło na kulturę, według Stagliano, "jest uprzedzeniem, które należy obalić, ponieważ jeśli wiedza jest owocem nauki, to Objawienie chrześcijańskie nie może być uważane za wiedzę, ale kończy się jako opinia: ponieważ wszystko, co nie jest wiedzą, oświeceniowe uprzedzenie umieszcza w sferze opinii, nieprawdy".
Nowy język
Stagliano przyznaje: "Z jednej strony, wierząc w Objawienie Boga w Jezusie Chrystusie, naprawdę poznajemy Boga, ale ta wiedza - która byłaby Prawdą o Bogu - zgodnie z podejściem oświeceniowym nie miałaby charakteru prawdy".
Dlatego utrzymywanie, że teologia jest mądrością, oznacza przede wszystkim żądanie, aby "wskazanie, że teologia jest mądrością, odnosiło się również do teologii". Benedykt XVI w odniesieniu do wszystkich nauk i całej wiedzy: rozszerzyć granice rozumu w sensie sapiencjalnym. Oznacza to, że "rozum musi być mierzony w odniesieniu do całego ludzkiego doświadczenia".
Wiedza pochodzi z Objawienia, z Ewangelii. A prawdziwa nowość polega na "odzyskaniu, w nowym języku, tego, czym teologia zawsze była, zanim została ukonstytuowana jako nauka: mianowicie mądrości", wyjaśnia Stagliano.
Teologia bez granic
Teologia, która na nowo odkrywa siebie jako mądrość, nie ma granic ani ograniczeń. "I to - mówi Stagliano - z misyjnego powodu, który leży u podstaw samej wiary chrześcijańskiej. Wiara odpowiada Ewangelii, a Jezus jest synem Bożym w ludzkim ciele, a zatem jest zbawieniem i odkupieniem, którego Bóg pragnął dla wszystkich".
Stąd logiczna konsekwencja, którą przewodniczący Papieskiej Akademii Teologicznej podsumowuje w następujący sposób: "Jeśli Ewangelia jest przeznaczona dla wszystkich, to każdy może jej słuchać: mam na myśli także tych, którzy należą do innych religii, a nawet tych, którzy nie wierzą.
Każdy musi zostać zbawiony przez Jezusa Chrystusa i tutaj, mówi Stagliano, "pojawia się pytanie o służbę, jaką teologia sapiencjalna może wyświadczyć ewangelizacji samego Kościoła katolickiego, który być może po ponad 2000 lat potrzebuje ożywienia. Wielkie ryzyko polega na tym, że stracił on prawdziwe oblicze Boga".
Nowe instrumenty
Nawiązanie dialogu z tymi różnorodnymi i odległymi światami jest jednym z nowych i ważnych priorytetów Papieskiej Akademii Teologicznej. W tym celu nowy statut przewiduje nowe struktury.
Po pierwsze, wyjaśnia Stagliano, "Rada Studiów Wyższych jest powołana do interakcji ze sferami kultury wyższej, w tym kultury instytucjonalnej. Następnie myślimy o centrach teologicznych, za pomocą których możemy odnieść teologię sapiencjalną do ludzi, aby mówić o Bogu poprzez tematy życia, cierpiącego ciała, kwestii politycznych i społecznych".
W tym wszystkim, podsumowuje Staglianò, "pomogą nam pewne figury stworzone dzięki nowemu statutowi: referent interlokutor. Będą to osoby lub grupy osób, do których Papieska Akademia Teologiczna będzie mogła się odwoływać w celu otwarcia przestrzeni dla szeroko zakrojonego dialogu".
