Po kilku miesiącach pracy z udziałem ekspertów z różnych dziedzin, od pedagogiki po filozofię, od prawa po dydaktykę, Kongregacja Edukacji Katolickiej przygotowała dokument, który ma zaoferować pewne wskazówki dotyczące "kwestii płci" w dziedzinie edukacji, zatytułowany Mężczyznę i kobietę stworzył ich.
W tekście widać całą aktualność tematu, jest on skierowany nie tylko do katolickich instytucji edukacyjnych, ale chce wejść "w dialogu także ze wszystkimi rzeczywistościami, które zajmują się formacją młodych ludzi. Powtarza jednak różnicę i naturalną wzajemność mężczyzny i kobiety jako antropologiczne podstawy rodziny.
W wywiadzie dla Palabry sekretarz Kongregacji Edukacji Katolickiej, arcybiskup Angelo Vincenzo Zani, oferuje kilka wskazówek do zrozumienia tych orientacji, obramowując także przyczyny dialogu ze współczesną kulturą.
-Ekscelencja, czego oczekuje Zgromadzenie od tego dokumentu?
Dokument ten wpisuje się w całą serię orientacji, które od Soboru Watykańskiego II do dziś publikuje Kongregacja Edukacji Katolickiej, a których celem jest oferowanie spostrzeżeń i wskazówek dla edukacji. Refleksja tego dokumentu umieszczona jest w szerszym horyzoncie ogólnego "pogotowia edukacyjnego", wyłaniającego się ze społeczeństwa, któremu coraz bardziej brakuje wspólnych wartości i które poddawane jest nowym wyzwaniom. Ten aspekt kulturowy wydaje się już obejmować zarówno młodzież szkoloną, jak i dorosłych, którzy ponoszą odpowiedzialność edukacyjną. To pojawienie się oznacza - używając słów Benedykta XVI - autentyczne "niedobór antropologiczny".co sprawia, że zapominamy, iż osoba ludzka "jest bytem integralnym, a nie sumą elementów, które można wyizolować i manipulować nimi wedle upodobania".. Zgromadzenie ma nadzieję, że ten dokument może pomóc w podjęciu złożonej kwestii płci w edukacji.
-Dlaczego wyjeżdżasz właśnie w tej chwili?
W ostatnim dziesięcioleciu biskupi coraz bardziej zwracali uwagę na tzw. kwestię gender, wysyłając do Kongregacji Edukacji Katolickiej prośby dotyczące wielu szkół i uczelni katolickich. Podczas prac zgromadzenia plenarnego Kongregacji, które odbyło się w lutym 2017 r., pojawiły się m.in. ideologia gender Postanowiono interweniować z referatem na ten delikatny temat, aby pomóc tym, którzy cenią sobie katolickie wychowanie.
W tym zakresie opracowano program roboczy przy współpracy ekspertów z różnych dyscyplin (pedagogika, nauki o wychowaniu, filozofia, prawo, dydaktyka itp.)...), aby opracować projekt tekstu, w którym można by podzielić się pewnymi refleksjami i wskazówkami, które, wychodząc od meritum debaty na temat ludzkiej seksualności, wskazywałyby przede wszystkim na metoda interwencji osób zaangażowanych w edukację nowych pokoleń. W ten sposób dąży się do przezwyciężenia wszelkich nierozstrzygalnych opozycji polemicznych.
-Dlaczego uważasz, że jest to ważne?
W obliczu głębokiego kryzysu afektywności, który decyduje o. "dezorientacja antropologiczna, która w dużej mierze charakteryzuje klimat kulturowy naszych czasów". (n. 1), dokument zachęca do przyjęcia postawy słuchanie, z refleksja oraz wniosek. W tym kontekście konieczne było przedstawienie krótkiego itinerarium historycznego, aby zrekonstruować przebieg tendencji zmierzających do zniwelowania różnic między kobietami i mężczyznami, które uważa się za proste efekty uwarunkowania historyczno-kulturowego. W efekcie "ideologia gender" "zaprzecza różnicy i naturalnej wzajemności mężczyzny i kobiety. Przedstawia społeczeństwo bez różnic płciowych i opróżnia antropologiczny fundament rodziny".jak wyjaśnia to również papież Franciszek w Amoris laetitia. Ta ideologia, w efekcie, "prowadzi do projektów edukacyjnych i wytycznych legislacyjnych, które promują tożsamość osobistą i intymność afektywną radykalnie oderwaną od biologicznego zróżnicowania między mężczyznami i kobietami".kontynuuje papież. A więc, "tożsamość człowieka jest określona przez indywidualistyczny wybór, który również zmienia się w czasie". Określenie punktów krytycznych jest więc ważne dla odzyskania integralnej antropologii, która służy jako podstawa pełnego wykształcenia.
-Jednym ze słów kluczowych jest dialog ze współczesną kulturą. Jak pogodzić to z tożsamością katolickiej edukacji?
Nie możemy zaprzeczyć pewnym elementom, które można rozsądnie podzielić, związanym z omawianym tematem: od walki z wszelką niesprawiedliwą dyskryminacją do równej godności mężczyzn i kobiet, od poszanowania każdego szczególnego stanu osób do obrony przed formami przemocy i marginalizacji ze względu na orientację seksualną, od roli i wartości kobiecości do serdecznego uznania afektywnych, kulturowych i duchowych form macierzyństwa.
Kościół spogląda na "płeć w edukacji"Dążenie Rady do współżycia społecznego, które, jak już Rada sobie życzyła, będzie coraz bardziej "szanować godność, wolność i prawa człowieka".. I właśnie w perspektywie tego wspólnego zobowiązania Kościół pragnie nie tylko otworzyć drogę dialogu, ale także otworzyć przestrzeń dialogu z instytucjami kulturalnymi, społecznymi i politycznymi oraz ze wszystkimi ludźmi, także tymi, którzy nie podzielają wiary chrześcijańskiej. "kultywować oświecone dobra ducha ludzkiego".jak wskazuje Gaudium et Spes.
-Czy nie podejmujesz ryzyka, przyjmując taką "dialogową" postawę?
Kościół uczestniczy w tym dialogu z przekonaniem, że każdy rozmówca ma coś dobrego do powiedzenia i że dlatego trzeba zrobić miejsce dla jego punktu widzenia, jego opinii, jego propozycji, nie popadając oczywiście w relatywizm. Dialog nie oznacza jednak utraty własnej tożsamości. Dialog jest słuchaniem, ale jest też propozycją. Dlatego dokument nie stroni od prezentacji antropologii chrześcijańskiej. Dlatego łączy się z poprzednim tekstem Wskazówki edukacyjne dotyczące miłości człowieka, wydane przez Zgromadzenie w 1983 roku. Proponuje on po raz kolejny chrześcijańska wizja antropologiczna która postrzega seksualność jako istotny składnik osobowości, sposób bycia, wyrażania siebie, komunikowania się z innymi, odczuwania, wyrażania i przeżywania ludzkiej miłości. Jest więc integralną częścią rozwoju osobowości i procesu wychowawczego. W innym dokumencie Kongregacji, Osoba ludzka 1975 r. czytamy również, że. "Rzeczywiście, to w płci leżą charakterystyczne cechy, które konstytuują ludzi jako mężczyzn i kobiety na poziomie biologicznym, psychologicznym i duchowym, a tym samym odgrywają główną rolę w ich indywidualnej ewolucji i w integracji ze społeczeństwem".
-Czy istnieją plany weryfikacji odbioru tych wskazań we wspólnocie Kościoła w perspektywie krótko i długoterminowej?
Oczywiście. Jak czytamy w punkcie 7, tekst jest powierzony tym, którzy cenią sobie edukację, w szczególności wspólnotom edukacyjnym szkół katolickich oraz tym, którzy ożywieni chrześcijańską wizją życia działają w innych szkołach, rodzicom, uczniom, liderom i pracownikom, a także biskupom, instytutom religijnym, ruchom, stowarzyszeniom wiernych i innym podmiotom sektora.
Częstym wymogiem w dzisiejszym wyzwaniu szkoleniowym jest odbudowa nowego "sojusz wychowawczy między rodziną, szkołą i społeczeństwem". (n. 44), która - jak wielokrotnie powtarzał papież Franciszek i co jest już powszechnie znane - weszła w kryzys: "Merytoryczny i niebiurokratyczny sojusz, który harmonizuje we wspólnym projekcie pozytywnej i rozważnej edukacji seksualnej podstawową odpowiedzialność rodziców z zadaniem nauczycieli". (n. 45).
Kongregacja Edukacji Katolickiej, w zakresie swoich kompetencji, pozostaje w stałym kontakcie z biskupami i zakonami o charyzmacie wychowawczym, a także z międzynarodowymi organizacjami działającymi w tym sektorze. Ponadto promuje również konkretne spotkania, takie jak światowe kongresy i inne konferencje tematyczne na poziomie kontynentalnym. W kontekście tych relacji niewątpliwie będą miały miejsce kontrole odbioru dokumentu.
