Kultura

Matka Boża Miłosierdzia, patronka Republiki Dominikańskiej

Historia inwokacji Dziewicy Miłosierdzia od jej początków do przybycia do Santo Domingo.

César Arturo Abréu Fernández-2 maj 2023 r.-Czas czytania: 5 minuty
Virgin Mercedes

Matka Boża Miłosierdzia od Świętego Dominika ©CC

Matka Boża Miłosierdzia jest jednym z najbardziej ukochanych kultów w Republice Dominikańskiej. Nabożeństwo to narodziło się w XIII wieku, kiedy to Dziewica ukazała się dwóm świętym i królowi Aragonii, prosząc o założenie zakonu poświęconego ratowaniu chrześcijan trzymanych w niewoli przez Saracenów.

W 1494 r. niektórzy Mercedarianie, którzy podróżowali z Kolumbem, zabrali do Ameryki obraz Dziewicy Miłosierdzia, zapoczątkowując w ten sposób jej kult w Nowym Świecie.

Historia inwokacji

Szczególne wezwanie Dziewicy Miłosierdzia powstało 1 sierpnia 1218 r., kiedy to Matka Boża ukazała się osobno trzem znakomitym osobom z Barcelony w wezwaniu jako Dziewica Miłosierdzia: św. Piotrowi Nolasco, który miał być założycielem Zakonu Miłosierdzia, królowi Jakubowi I Aragońskiemu i św. Rajmundowi z Peñafort, zakonnikowi dominikańskiemu. Kilka dni później ci trzej spotkali się w katedrze w Barcelonie i mieli to samo objawienie Matki Bożej. Poprosiła ich o założenie zakonu zajmującego się wykupem jeńców. Dziewięć dni później zakon został założony przez św. Piotra Nolasco.

Ich szczególną misją było okazywanie miłosierdzia chrześcijanom trzymanym w niewoli przez muzułmanów i saraceńskich piratów. Wielu jej członków, zwanych Mercedariuszami, wymieniało swoje życie za życie jeńców i niewolników, a ich liczbę szacuje się na 300 tysięcy.

Matka Boska podróżuje do Ameryki

25 września 1493 roku duża flota pod dowództwem Kolumba, składająca się z 14 karawel i 3 galeonów, opuściła Hiszpanię. Na pokładzie znajdowało się 1500 osób, w tym trzynastu misjonarzy pod przewodnictwem ojca Boíla, a wśród nich dwóch mercedariuszy: Juan Infante i Juan de Solórzano. Przed wyjazdem królowa Hiszpanii podarowała im obu obraz Matki Bożej Miłosierdzia, który miał im towarzyszyć w podróży do Ameryki. Jest to pierwsze wezwanie Matki Bożej, które powędrowało do Nowego Świata.

Wyruszyli 2 stycznia 1494 roku w miejsce wybrane przez Kolumba, aby założyć pierwszą latynoską fundację w Ameryce, a 6 stycznia, w dzień Epifanii, czyli objawienia się Boga ludzkości, została odprawiona pierwsza w Nowym Świecie Eucharystia, w której uczestniczyło 13 misjonarzy. Trzynastu, aby, jak podczas Ostatniej Wieczerzy, jeden reprezentował mistycznie Chrystusa, a pozostali dwunastu apostołów, w uroczystości, która z pewnością uwzględniała obecność obrazu Dziewicy z Las Mercedes.

El Santo Cerro

Juan Infante, jeden z dwóch Mercedariuszy, był spowiednikiem Kolumba i jako taki zawsze mu towarzyszył. Według legendy był z nim także wtedy, gdy Kolumb na początku marca 1495 roku, grasując w pobliżu fortu La Concepción de la Vega, ze szczytu wzgórza wpatrywał się w zachwyt nad pięknem doliny, którą nazwał Vega Real.

Przytłoczony bujnym krajobrazem, pomyślał o uczczeniu Boga poprzez umieszczenie na szczycie góry - po raz pierwszy w Ameryce - gigantycznego krzyża, symbolu wiary chrześcijańskiej. Następnie Juan Infante kazał wybudować obok niego rustykalną kaplicę, aby czcić Dziewicę z Las Mercedes. Od tego czasu oba kultu - Krzyża Świętego i Dziewicy z Las Mercedes - łączą się w miejscu, które dziś nazywane jest Santo Cerro.

Kolumb i Dziewica Miłosierdzia

Pobożność rozprzestrzeniła się na całą wyspę, a wzgórze stało się miejscem pielgrzymek, refleksji i wyraźnej pobożności. Sam Kolumb w swoim kodycylu z sierpnia 1505 roku, na miesiące przed śmiercią, polecił swojemu synowi Diego, aby ten wsparł kaplicę, w której można by się modlić za jego duszę, jakby swoim już niezdecydowanym palcem wskazującym wskazał na Święte Wzgórze: "a jeśli mogłoby to być na wyspie Hispaniola, którą Bóg cudownie mi dał, byłbym szczęśliwy, gdyby była tam, gdzie ją przywoływałem, czyli w La Vega, która nazywa się La Concepción".

Wraz z przybyciem w 1527 r. ks. Franciszka de Bobadilla, wikariusza generalnego Mercedariuszy, oraz dwunastu innych księży, Mercedariusze rozprzestrzenili się na Santo Cerro, Santiago i Azua, budując w tych miejscach klasztory, które w znacznym stopniu przyczyniły się do umocnienia kultu Dziewicy Miłosierdzia na całej wyspie Hispaniola.

Trzęsienie ziemi w 1641 r.

W miesiącach sierpień i wrzesień 1641 roku silne trzęsienie ziemi wstrząsnęło miastem Santo Domingo. Niektóre kroniki podają, że silne wstrząsy wtórne trwały przez ponad czterdzieści dni, a liczba ofiar śmiertelnych wyniosła 24 osoby. Przerażeni mieszkańcy miasta udali się do obrazu Matki Bożej Miłosierdzia, który znajduje się w klasztorze tego zakonu, a w wigilię święta Narodzenia Pańskiego (7 września) doświadczyli Bożej łaski i wydarzyły się pewne cuda. Z tego powodu w następnym roku, 1615, kuria i dwór królewski ogłosiły Matkę Bożą Miłosierdzia patronką miasta i wyspy, obchodząc co roku jej święto 8 września. W 1710 roku, dekretem królewskim, dzień jej święta został przeniesiony na 24 września.

Bitwa o Limonadę

21 stycznia 1691 roku hiszpańska armia Santo Domingo, pod dowództwem mistrza polowego Francisco de Segura y Sandoval, zmierzyła się z Francuzami w Sabana Real de la Limonade. Bitwa była zacięta, a Kreole powoływali się na Nuestra Señora de Las Mercedes (Matkę Bożą Miłosierdzia). W korpusie bitwy znajdowało się płótno z jej wizerunkiem, natomiast żołnierze ze wschodniej części wyspy powoływali się na Dziewicę z Altagracia, której działanie zadecydowało o triumfie broni kreolskiej.

Od tego momentu umocniła się wiara w Nuestra Señora de las Mercedes i na całej wyspie rozpoczął się kult Dziewicy z Altagracia. Bitwa miała miejsce 21 stycznia, czyli w dniu, w którym obchodzony jest dzień Altagracia.

Madonna i Toussaint

W 1801 roku Toussaint Louverture najechał Saint-Domingue w imieniu Francji. Następnego dnia po przybyciu udał się do katedry, gdzie było wielu modlących się wiernych, i poprosił proboszcza o położenie Hostii na wirydarzu, klęczącym ze złożonymi na piersiach rękami. Jego asystenci poinformowali go, że gdy to robił, niektóre z obecnych dam uśmiechały się sarkastycznie, a co gorsza, poinformowały go, że trzech kreolskich żołnierzy odwróciło się plecami, aby mu nie salutować.

Wściekły Toussaint nakazał wszystkim zebrać się następnego dnia na placu defilad z zamiarem popełnienia generalnego ścięcia głowy.

Kiedy nadszedł następny dzień i wszyscy mieszkańcy zostali zgromadzeni, mężczyźni, kobiety i dzieci rozdzieleni, otoczeni przez kawalerię z wyciągniętymi szablami, gotową poderżnąć im gardła, Toussaint podszedł do pań i dotknął ich swoją pałką, pytając: "Francuzki czy Hiszpanki?". Kiedy dotyka Domingi Núñez, ta robi mu wyrzuty: "Śmiały, naucz się trochę manier! 

Ze złością wdrapuje się na platformę, by zarządzić rzeź. Niebo, do tej pory czyste, nagle pociemniało. Grzmoty wstrząsnęły ziemią i nagle na niebie otworzyła się przestrzeń i pojawił się promień białego światła. Toussaint, przerażony, spojrzał na światło i nakazał wszystkim wycofać się. Zapytany przez swoich asystentów dlaczego, odpowiedział: "To była Ona, Matka Boża! Widziałem Ją! Widziałem Ją!". Dziewica z Las Mercedes po raz kolejny wstawiła się za Kreolami.

Matka Boża Miłosierdzia ©Dustin Munoz

Patronka Republiki Dominikańskiej

Kiedy 27 lutego 1844 roku proklamowano Republikę Dominikańską, po okrzykach trynitarzy "Bóg, Ojczyzna i Wolność", z ust obecnych w tym historycznym momencie padły trzy okrzyki: "Niech żyje Republika Dominikańska, niech żyje Dziewica, niech żyje Duarte! Od tego momentu Dziewica z Las Mercedes została ustanowiona patronką Republiki Dominikańskiej.

AutorCésar Arturo Abréu Fernández

Kompilator

Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.